فهرست مطالب
پینهها در اثر فشار یا مالش مکرر و بیش از حد تقریباً هر ناحیه از پوست ایجاد میشوند. لایههای اضافی و مرده پوست بر روی ناحیه آسیب دیده شروع به رشد کردن میکنند تا زمانی که نوعی برآمدگی سخت و برجسته را ایجاد کنند. بدن این کار را انجام میدهد تا از پوست در برابر قرار گرفتن در معرض عوامل خارجی مانند محرکها یا ترک خوردگی محافظت کند. رایجترین نواحی از بدن که پینه تشکیل میدهند، شامل پاها، نوک انگشتان و کف دستها است. پینهها در اغلب موارد، نشان دهنده یک مشکل جدی و دلیلی برای مراجعه به مراقبتهای اورژانسی نیستند. در این مقاله به طور اختصاصی به درمان خانگی پینه پا اشاره میکنم. همچنین نکاتی را برای پیشگیری از ابتلا به پینه پا ارائه میدهم. پس با ادامه این مطلب همراه باشید.
پینه پا چیست؟
پینه پا، ناحیهای از پوست سخت یا ضخیم پا است که معمولاً در معرض اصطکاک دائمی قرار دارد. پا و پاشنه پا، از نواحی رایج تشکیل پینه هستند. پینه پا، مکانیسم دفاعی پوست در برابر فشار شدید یا ضخیم شدن پوست است. این عارضه میتواند نتیجه بسیاری از مسائل مانند آسیب دیدن پا به دلیل پوشیدن کفشهایی مانند کفش کار، کفش پاشنه بلند، کفش تنگ و غیره باشد. همچنین افرادی که فعالیتهای مکرر در زمینههای مختلف همچون تناسب اندام، به ویژه دویدن، پریدن، رقص باله و غیره انجام میدهند، به پینه پا مبتلا میشوند. پینه پا اگر به درستی پیشگیری و یا درمان نشود، با گذشت زمان میتواند سختتر و دردناکتر شود.
پینه پا در اثر چه عواملی ایجاد می شود؟
طیف گستردهای از عوامل بیرونی و درونی ممکن است منجر به ایجاد پینه پا شود. عوامل بیرونی عبارت است از:
- پوشیدن کفش نامناسب مانند کفشهایی که خیلی تنگ یا نوک تیز هستند.
- پوشیدن کفشهایی با پاشنه تخت و یا کفشهای پاشنه بلند
- پابرهنه راه رفتن
- پوشیدن جورابهای ضخیم
- ایستادن طولانیمدت
- انجام فعالیتهای تکراری مانند ورزش دو و میدانی، کشتی، رقص و یا ژیمناستیک
- انجام کارهای یدی منجر به ایجاد پینه در دستها میشود.
از سوی دیگر، عوامل ذاتی که ممکن است منجر به تشکیل پینه پا شود، عبارت است از:
- مکانیک ضعیف پا یا راه رفتن غیرطبیعی
- انواع ناهنجاریهای پا مانند پاهایی با قوس زیاد، انگشت یا پنجه چکشی
- متاتارس
- بونیون
- ناهماهنگی پاها
- صافی کف پا
پینه پا چگونه تشخیص داده می شود؟
پینه پا اغلب بیضرر است و نیازی به تشخیص یا درمان ندارد، اما گاهیاوقات، برخی افراد مبتلا را به درمان پزشکی وادار میکند. معمولاً پینه پا بر اساس یافتههای یک معاینه بالینی تشخیص داده میشود. برای تشخیص، ابتدا محل و ویژگیهای ضایعه بررسی میشود. سپس ناحیه آسیب دیده لمس میشود تا قسمت برجسته ناشی از پینه پا در زیر سطح پوست احساس شود. در بعضی موارد ممکن است از اشعه ایکس برای بررسی ساختار این ضایعه استفاده شود. این روش تشخیصی مشخص میکند که آیا علت ایجاد عارضه همان پینه پا است یا خیر.
پزشکان ناحیه موردنظر را از نظر هر عاملی مانند کفش، فعالیتهای مکرر، سابقه پزشکی و یا جراحی ارزیابی میکنند. مکانیک پا ممکن است با مشاهده راه رفتن بیمار ارزیابی شود. چنانچه با شناسایی منبع زمینهای پینه پا، افزایش فشار مکانیکی در قسمت آسیب دیده بدن را به دنبال داشته باشد، میتواند بر روند مراقبت و درمان پینه پا تاثیر بگذارد. در برخی از بیماران، درد در هسته مرکزی یک پینه متمرکز است، در حالی که در برخی دیگر درد تا قسمت تحمل کننده وزن یعنی تا جلوی پا نیز منتشر میشود.
سایر شرایطی که میتوانند شبیه پینه باشند، عبارت است از: زگیل، میخچه، تومورهای پوستی و یا واکنش به یک جسم خارجی که در پوست فرو رفته است، مثلاً یک تکه چوب یا یک تکه شیشه. اختلالات ژنتیکی و متابولیک پوست نیز میتواند بر ضخیم شدن پوست تاثیر بگذارد و ممکن است با پینه اشتباه گرفته شود.
آیا پینه پا قابل درمان است؟
پینه پا معمولاً با تسکین علائم، تعیین علت زمینهای آن و ایجاد یک برنامه مراقبتی که ممکن است شامل مشاوره در مورد پوشیدن کفشهای مناسب باشد، بهطور مؤثر درمان شود. در موارد شدیدتر یا زمانی که هیچ بهبودی مشاهده نمیشود، ممکن است نیاز به جراحی باشد. مراقبتهای پیشگیرانه برای پینه پا شامل انتخاب دقیق کفش است. مراقبتهای حفاظتی و تسکینی شامل مرطوب کردن و لایهبرداری پوست پینه شده است. داروهای موضعی، ارتز، دبریدمان و اصلاح ناهنجاری از طریق جراحی یا برجستگی استخوانی، از دیگر روشهای درمان پینه پا هستند.
ارتز، مکانیک پا را با اصلاح مشکلات عملکردی یا توزیع مجدد وزن بدن تغییر میدهد. هدف از به کارگیری ارتز، کاهش فشار و اصطکاک و استراحت پوست است. دبریدمان (تراشیدن) پینه پا، به صاف شدن سطح پوست و کاهش ضخیم شدن پینه پا و جلوگیری از توزیع فشار غیر طبیعی بر ناحیه موردنظر کمک میکند. داروهای کراتینولیتیک مانند آلفا هیدروکسی اسیدها، بتا هیدروکسی اسیدها یا اوره باعث نرم شدن و سپس پوسته پوسته شدن پینه میشوند. آنها ممکن است به صورت موضعی روی پینه پا برای تسهیل دبریدمان استفاده شوند.
روش درمان خانگی پینه پا
اگر میخواهید از شر پینه پا خلاص شوید، به این خاطر که کمی دردناک شده است و یا از ظاهر آنها خوشتان نمیآید، چند درمان خانگی پینه پا وجود دارد که میتوانید در خانه امتحان کنید. روش درمان پینه پا در خانه شامل:
آب گرم
قبل از اینکه روشهای دیگر را امتحان کنید، میتوانید ناحیه دارای پینه را به مدت 20 دقیقه در آب گرم قرار دهید. پس از خشک کردن پوست با حوله، ببینید آیا میتوانید به آرامی لایهای از پینه را فقط با انگشت خود جدا کنید یا خیر. در طی چندین جلسه خیساندن ناحیه موردنظر، ممکن است بتوانید پینه را به طور کامل از بین ببرید. خیساندن پینه پا در آب گرم، اولین درمانی است که توسط متخصصان پوست توصیه میشود.
سنگ پا
یکی از سادهترین روشهای درمان بدون درد پینه پا، تراشیدن آن با سنگ پا است. سنگ پا، سنگهای سبک و متخلخلی هستند که بسیاری از افراد برای لایهبرداری پوست مرده و پینه از آن استفاده میکنند. برای انجام این کار، تنها کافی است که ابتدا پاهای خود را به مدت 10 دقیقه در آب گرم خیس کنید. سپس با استفاده از یک سنگ پا و با اعمال حرکات دایرهای یا پهلو به پهلو، سلولهای مرده پوست را جدا کنید. یک فرد ممکن است نیاز به لایهبرداری برای چندین روز متوالی داشته باشد تا به نتایج دلخواه خود برسد.
نمک اپسوم
نمک اپسوم، به عنوان یک لایهبردار در نظر گرفته میشود. از این رو، میتواند به نرم شدن پینهها در زمان آمادهسازی برای درمانهای دیگر، مانند لایهبرداری دستی با سنگ پا یا سوهان پا کمک کند. مخلوط کردن 2 تا 3 قاشق غذاخوری نمک اپسوم در یک تشت آب یا کاسه آب گرم قبل از خیساندن پینه پا، ممکن است کنده شدن پینه را آسانتر کند. پس از آماده شدن محلول آب و نمک اپسوم، ناحیه موردنظر را به مدت 10 دقیقه در این محلول خیس کنید. هنگامی که پوست مرده نرم شد، از سوهان پینه یا سنگ پا استفاده کنید تا پینهها را جدا کنید. اسکراب پینه پا را دو تا سه بار در هفته و هر بار بعد از حمام یا دوش گرفتن به عنوان درمان خانگی پینه پا میتوانید انجام دهید.
سرکه سیب
محتوای اسید موجود در سرکه سیب میتواند باعث نرم شدن پوست سخت پینه پا شود. برای تهیه محلول آب و سرکه نمک، محلولی از چهار واحد آب و یک واحد سرکه سیب را با هم مخلوط کنید و محل موردنظر را در این محلول در حدود 20 دقیقه خیس کنید. پس از 20 دقیقه، پینهها نرم میشوند و شما به راحتی میتوانید سلولهای مرده پوست را جدا کنید. توجه داشته باشید که به هنگام لایهبردای پینه پا، خیلی سخت سوهان پا و یا سنگ پا را به آن نکشید و سعی کنید صبور باشید. به این دلیل که ترک خوردن و یا نازک شدن پوست اطراف یا بالای پینه پا میتواند منجر به عفونت شود.
روغن کرچک
روغن کرچک به دلیل خواص منحصربهفردی که دارد، به عنوان یک نرم کننده طبیعی پوست شناخته میشود. برای بهرهمندی از خواص روغن کرچک در درمان پینه پا، چند قطره از این روغن را روی یک پد پنبهای بچکانید. سپس این پد را بر روی پینه قرار دهید و آن را با نوار چسب به آرامی ببندید تا حرکت نکند. به اندازهای از روغن استفاده کنید که به بیرون نشت نکند. با این حال در صورت نشت، با پوشیدن جورابهای کهنه، از نشت آن جلوگیری کنید. سعی کنید که روغن کرچک را تنها در محلی که پینه قرار دارد، استفاده کنید.
آسپرین
آسپرین، یکی از ترکیبات اسیدی قوی است که تنها بر روی پینه باید استفاده شود، بنابراین از قرار دادن آن بر روی پوست سالم خودداری کنید. برای لایهبرداری پینه پا با استفاده از آسپرین، پنج یا شش قرص آسپرین بدون پوشش را له کنید و با مقدار مساوی سرکه سیب و آب مخلوط کنید. هنگامی که خمیر موردنظر تشکیل شد، آن را روی پینه بمالید و با استفاده از یک باند آن را در جای خود ثابت نگه دارید. پس از حداقل ده دقیقه، پینه باید به اندازهای نرم شده باشد که به آرامی با سنگ پا ساییده شود.
روغن درخت چای
یکی دیگر از محصولاتی که به عنوان درمان خانگی پینه پا به کار میرود، روغن درخت چای است. این محصول، دارای خواصی همچون ضد باکتری، ضد قارچ و ضد عفونی کننده طبیعی پوست است. در صورتی که بخواهید از روغن درخت چای برای اسکراب پینه پا استفاده کنید، کافی است که چند قطره از این روغن را در ظرفی پر از آب گرم بریزید. سپس پینه پا را در آن خیس کنید تا زمانی که احساس کنید ناحیه موردنظر شروع به نرم شدن میکند. توجه داشته باشید که بیش از 15 دقیقه پینه را در آن خیس نکنید، زیرا روغن درخت چای بسیار قوی است. اگر پوست برای مدت طولانی در معرض آن قرار بگیرید، میتواند به پوست شما آسیب برساند.
کرم های لایه بردار
به جای لایهبرداری دستی پوست، میتوان سلولهای مرده پوست را با کرمها یا لوسیونهای لایهبردار حذف کرد. محصولاتی که معمولاً در رفع پینه پا مؤثر هستند، حاوی ترکیباتی مانند اسید سالیسیلیک، اوره یا لاکتات آمونیوم هستند. ممکن است فرد نیاز به استفاده روزانه از این مواد را داشته باشد تا لایهبرداری سلولهای مرده پوست به خوبی انجام شود. در اثر استفاده از این محصولات، پوست نرم میشود و پینهها کم کم از بین میروند. با این حال، مهم است که ابتدا ترکیبات تشکیل دهنده محصول را از روی برچسب آن بررسی کنید. زیرا این محصولات میتوانند حاوی مواد حساسیتزا باشند که ممکن است موجب سوزش بر روی پوست شوند.
از جمله محصولاتی که خاصیت لایهبرداری دارند و میتوانند در درمان پینه پا مؤثر باشند، شامل:
ژل برطرف کننده میخچه و پینه پا هیدرودرم
این ژل به دلیل داشتن روغن ترنج، روغن بادام، روغن درخت چای و اوره 30%، ضمن رطوبت رسانی عمیق پوست، به لایهبرداری سلولهای مرده و در نتیجه رفع پینه پا کمک بسیاری میکند.
ژل پینه بردار پا ژبن پلاس
ژل پینهبردار ژبن پلاس به دلیل داشتن ترکیباتی همچون گلیسرین، پتاسیم و هیدروکسید پتاسیم، در جلوگیری از خشکی بیش از حد پا و تشکیل پینه پا مؤثر است.
کرم ترمیم کننده و مرطوب کننده ترک پا دافی
کرم ترمیم کننده و مرطوب کننده پای دافی، حاوی شی باتر و موم عسل طبیعی است. وجود این ترکیبات و خاصیت مرطوب کنندگی آن، باعث شده است تا برای آن دسته از افرادی که دچار پینه و یا ترک پا میشوند، یک گزینه ایدهآل باشد.
راه های پیشگیری از ابتلا به پینه پا
ممکن است پس از ساعتها وقت گذاشتن بر روی اسکراب پینه پا، همچنان رشد آنها ادامهدار باشد. بنابراین مهم نیست که چقدر در حفظ روتین روزانه خود برای رفع پینه پا خوب عمل میکنید. در صورت عدم رعایت یک سری اقدامات ساده برای جلوگیری از تشکیل دوباره آنها، همچنان گرفتار آن خواهید بود. در ادامه، به راهکارهایی اشاره میکنم که در کنار درمان خانگی پینه پا و برای جلوگیری از ایجاد دوباره آن میتوانید انجام دهید.
از راه رفتن با پای برهنه خودداری کنید
یکی از سادهترین کارهایی که به منظور پیشگیری از ابتلا به پینه پا میتوانید انجام دهید، پوشیدن جوراب یا دمپایی در خانه است. پوشیدن جوراب نازک و یا دمپایی برای محافظت از کف پا از پینه و ترک خوردگی آن میتواند کمک کننده باشد.
کفش مناسب و استاندارد بپوشید
برخی از مردم این موضوع را نادیده میگیرند که متناسب با سایز پای خود، کفش انتخاب کنند. این گونه افراد، راحتی را فدای استایل میکنند و به ظاهر کفش، بیشتر از استاندارد بودن آن توجه میکنند. اینکه بتوانید بدون هیچ محدودیتی، انگشتان پای خود را آزادانه تکان دهید، نشانه خوبی است که کفش شما به لحاظ سایز، مناسب است.
از پوشیدن کفشهای نوک تیز و پاشنه بلند خودداری کنید
پیشگیری جدی از ابتلا به پینه پا، یعنی نه گفتن به پوشیدن هر گونه کفشی که انگشتان پا را به یک نقطه فشار میدهد یا پاشنههایی که قد شما را بلند میکنند. به این دلیل که پوشیدن کفشهای نوک تیز و یا پاشنه بلند، احتمال ابتلا به پینه پا را افزایش میدهند.
کفشهایتان را در صورت فرسوده و کهنه شدن تعویض کنید
کفشی که فرسوده شده است، حتی اگر هیچ دردی برای شما ایجاد نکند، باز هم با گذشت زمان منجر به ایجاد پینه پا میشود. بنابراین اگر میخواهید کفشهایتان حمایت مناسبی از پا داشته باشند، باید به موقع تعویض شوند.
وسایل طبی پا از فروشگاههای تجهیزات طبی و یا داروخانهها تهیه کنید
میتوانید کفیهای کفش را در اندازههای مختلف برای سبکهای مختلف کفشهای مردانه و زنانه از فروشگاههای معتبر تهیه کنید. اینها ممکن است به کاهش فشار وارده به پاهای شما کمک کنند. همچنین جداکنندههای انگشت پا برای جلوگیری از پینه پا نیز بسیار مؤثر هستند.
به منظور انتخاب کفیهای سفارشی یا ارتز به متخصص پا مراجعه کنید
اگر به نظر میرسد که هیچ یک از نکات بالا برای جلوگیری از بازگشت پینه پای شما مؤثر نیست، ممکن است وقت آن رسیده باشد که به یک متخصص مراجعه کنید. او میتواند وضعیت شما را ارزیابی کند و توصیههای شخصیتری در مورد اینکه چه کاری انجام دهید، به شما ارائه کند. اگر پینه پای شما درد ایجاد میکنند، عاقلانهتر است که در اسرع وقت به یک پزشک مراجعه کنید.
کلام پایانی
همانطور که اشاره شد، پینه پا در اثر اصطکاک یا فشار بیش از حد روی پا ایجاد میشود. آنها میتوانند ناراحت کننده باشند، اما به ندرت باعث ایجاد مشکلات جدیتر میشوند. درمانهای خانگی ساده که در بالا به آنها اشاره شد، میتوانند به خلاص شدن از شر پینه پا به شما کمک کنند. ناگفته نماند که افراد مبتلا به دیابت باید از خوددرمانی پینه پا اجتناب کنند. بهتر است این کار زیر نظر پزشک انجام شود.
سؤالات متداول
پینه پا، ناحیهای از پوست سخت یا ضخیم پا است که معمولاً در معرض اصطکاک دائمی قرار دارد.
پوشیدن کفش نامناسب، پابرهنه راه رفتن، پوشیدن جورابهای ضخیم، ایستادن طولانیمدت، انجام فعالیتهای مکرر و کارهای یدی
استفاده از آب گرم، سنگ پا، روغن کرچک، کرمهای لایهبردار، آسپرین، روغن درخت چای، محلول سرکه و آب و یا نمک اپسوم و آب
کرمهایی که حاوی ترکیباتی مانند اسید سالیسیلیک، اوره یا لاکتات آمونیوم هستند.