فهرست مطالب
چاقی و اضافه وزن یکی از معضلات بزرگ برای بسیاری از افراد به شمار میرود. امروزه به دلیل ماشینی شدن بیشتر کارها و همچنین تحرک کمتر در روز و مصرف غذاهای پرکالری، بسیاری از افراد با مشکل چاقی مواجه شدهاند. برای کاهش وزن روشهای بسیار متنوعی وجود دارد. برخی افراد ممکن است ورزش کردن، رژیم گرفتن و امثال آنها را انتخاب کنند. اما برخی دیگر به عملهای جراحی مانند بای پس معده روی میآورند.
عملهای جراحی متنوعی برای کاهش وزن و لاغری وجود دارد.عمل بای پس معده یکی از روشهای محبوب و پرطرفدار برای کاهش چربیهای بدن است. بای پس معده از طریق مکانیسمهای متفاوتی باعث کاهش جذب کالری مواد غذایی مصرفی شده و از این طریق کاهش وزن را تسهیل میکند. در این مطلب قصد داریم شما را با عمل بای پس معده آشنا کرده و همچنین مراقبتهای لازم برای آن را بررسی کنیم. در نهایت نیز به عوارض بای پس معده میپردازیم.

عمل بای پس معده چیست؟
عمل بای پس معده یکی از روشهای مفید و موثر برای کاهش وزن و درمان چاقی مفرط است. باریاتریک نام علمی بای پس معده بوده که افراد پس از انجام آن شاهد کاهش بخش قابل توجهی از اضافه وزن خود خواهند بود. در طی عمل بای پس معده جراح طول دستگاه گوارش را کاهش میدهد. به این ترتیب فرد حجم مواد غذایی کمتری را در طول روز مصرف میکند. در نتیجه مقدار کالری مصرفی در طول روز کاهش یافته و باعث کاهش تدریجی وزن او میشود.
پزشکان متخصص بای پس معده را به افرادی توصیه میکنند که شاخص توده بدنی (BMI) آنها بیشتر از 30 باشد. در ادامه چگونگی و روش کار عمل بای پس معده را بررسی می کنیم.
جراحیهای لاغری به شیوههای گوناگونی انجام میشود. جراحی لاغری پلیسه یا پلیکاسیون معده یکی دیگر از شیوههایی است که نتیجه مشابهی میدهد. در مطلبی دیگر به این شیوه نیز پرداختهایم.
عمل بای پس معده چگونه انجام می شود؟
روش کار بای پس معده به این صورت است که مقداری از معدهی فرد برش دادهشده وهمچنین طول برخی دیگر از نقاط دستگاه گوارش را کاهش میدهند. در عمل بای پس معده ابتدا قسمت بالایی شکم گیره زده میشود. این گیره باعث ایجاد یک کیسه در قسمت بالایی شکم میشود. پس از آن پزشک جراح، معده در نقطهی مشخص شده توسط جراح، بریده شده و به روده متصل میشود. به این ترتیب گنجایش دستگاه گوارش مقدار قابل توجهی کاهش مییابد.
سپس رودهی کوچک را برش داده و آن را به بخشهای پایین تر روده متصل میکنند. مقدار کاهش طول دستگاه گوارش به شرایط فرد بستگی دارد. در این حالت فرد در طول روز کمتر احساس گرسنگی کرده و غذای کمتری مصرف میکند. به دلیل اینکه میزان جذب غذاهای مختلف در معده و روده دچار تغییر میشود، افراد پس از عمل بای پس معده باید برخی مکملهای غذایی را مصرف کنند.
بی هوشی
عمل بای پس معده به طور کامل در حالت بیهوشی انجام میشود. به عبارت دیگر قبل از شروع جراحی با تزریق برخی داروها فرد بیهوش میشود. در نتیجه افراد هنگام انجام این عمل هیچ دردی را تجربه نمیکنند. این عمل جراحی در حدود 2 ساعت طول کشیده که تأثیر داروی بیهوشی تا چند ساعت پس از آن نیز باقی میماند.
مراحل انجام
به طور کلی بای پس معده در دو مرحله انجام میشود. در مرحلهی اول قسمت ابتدایی معده برش دادهشده و سپس با بخیه زدن این قسمت به روده، حجم معده کاهش مییابد.
در مرحلهی دوم قسمتی از روده باریک برش داده میشود. دلیل این برش رعایت تناسب بین حجم روده باریک و معده است. میزان کاهش طول روده توسط پزشک جراح تعیین میشود. به این ترتیب طول و گنجایش دستگاه گوارشی تغییر کرده و به همین دلیل اشتهای فرد برای مصرف غذا کاهش مییابد. در ادامهی مطلب افرادی که برای بای پس معده مناسب هستند را معرفی میکنیم.

عمل بای پس معده برای چه افرادی مناسب است؟
به طور کلی انجام عملهای جراحی توصیه نمیشود. متخصصان برای کاهش وزن روشهای سالمتری مانند ورزش کردن و رعایت رژیمهای غذایی را توصیه میکنند. اما برخی افراد اضافه وزن بیش از حدی داشته و به بیماری چاقی مفرط مبتلا هستند. این افراد در صورتی که به سرعت وزن خود را کاهش ندهند، ممکن است مشکلات زیادی برای سلامتی آنها به وجود بیاید. در نتیجه عمل بای پس معده برای آنها گزینهی مناسبی است.
بای پس معده معمولا برای افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) آنها بیش از 30 باشد، توصیه میشود. بیشتر افرادی که BMI آنها بیشتر از 30 بوده، به بیماری چاقی مفرط مبتلا هستند. همانطور که میدانیم چاقی مفرط سلامت افراد را در معرض خطر قرار میدهد. آمارهای مختلف نشان داده است که آمار ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی، بیماریهای تنفسی، برخی از سرطانها، دیابت، فشار خون بالا و … در افراد مبتلا به چاقی بسیار بیشتر از سایر افراد جامعه است.
افراد مناسب برای عمل بای پس معده
- افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) بالای 30 دارند.
- افرادی که به دلیل چاقی و اضافه وزن مشکلات زیادی برای تحرک و انجام فعالیتهای روزانه خود دارند.
- افرادی که سایر راههای سالم کاهش وزن مانند ورزش و رژیم غذایی را امتحان کرده و نتیجه نگرفتهاند.
- افرادی که به دلیل چاقی در معرض سکتهی قلبی و دیابت قرار دارند.
اگر از اضافه وزن بیش از حد رنج میبرید، بهتر است که در سریعترین زمان ممکن به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک متخصص معمولا عمل جراحی را در آخرین گزینه قرار میدهد. زیرا تمامی عملهای جراحی عوارض احتمالی را خواهند داشت و به همین دلیل در ادامهی مطلب قصد داریم عوارض جراحی بای پس معده را بررسی کنیم.
بای پس معده چه مزایایی دارد؟
همانطور که پیشتر نیز گفتیم عملهای جراحی به طور کلی توصیه نمیشوند. اما در صورتی که شرایط بیمار حاد بوده و سلامتی او در خطر باشد، پزشک عمل بای پس معده را تجویز میکند. بای پس معده نسبت به سایر روشهای کاهش وزن مزایایی دارد. در این بخش از مطلب به بررسی مزایای بای پس معده میپردازیم.
کاهش وزن سریع
بسیاری از افراد که اضافه وزن دارند، روشهایی مانند ورزش کردن و رعایت رژیم غذایی را تجربه کردهاند. اما کاهش وزن از طریق ورزش ممکن است بسیار سخت و طاقت فرسا باشد. همچنین این روند کاهش وزن مدت زمان زیادی به طول میانجامد. اما بای پس معده به افراد کمک میکند که با سرعت زیادی میزان قابل توجهی از اضافه وزن خود را کاهش دهند. بر اساس آمار افرادی که عمل بای پس معده را انجام دادهاند، در مدت یک سال و نیم پس از بای پس معده بیش از 70 درصد اضافه وزن خود را برطرف کردهاند.
کاهش اشتها
همانطور که اشاره کردیم در طی عمل بای پس معده، علاوه بر کاهش طول دستگاه گوارش حجم معده نیز کاهش مییابد. به همین دلیل افراد در طول روز کمتر احساس گرسنگی کرده و میزان کالری کمتری را مصرف میکنند. معمولا روشهایی مانند ورزش کردن و رعایت رژیم غذایی باعث گرسنگی بیشتر افراد در طول روز میشود. اما بای پس معده با کاهش اشتها و کاهش مصرف مواد غذایی به کاهش وزن تدریجی کمک بیشتری میکند.
بهبود سطح سلامتی و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مختلف
اضافه وزن و چاقی را میتوان منشأ بسیاری از بیماریها دانست. دلیل چاقی و اضافه وزن، ذخیرهی بیش از حد قند و چربی در بدن بوده که بدن را با مشکلات زیادی مواجه میکنند. بسیاری از بیماریهای قلبی و عروقی، تنفسی، دیابت و… در اثر چاقی و اضافه وزن به وجود میآیند. به طور کلی کاهش وزن (برای افرادی که اضافه وزن دارند) از هر طریقی باشد باعث پیشگیری از ابتلا به این بیماریها شده و یا باعث بهبود وضعیت بیماری افراد میشود. اما پیشتر گفتیم که برخی از افراد به راحتی نمیتوانند وزن خود را کاهش دهند و به همین دلیل بای پس معده برای آنها در کمترین زمان ممکن این کار را انجام میدهد.
بهبود وضعیت روانی
افرادی که اضافه وزن زیادی دارند و به بیماری چاقی مبتلا هستند، معمولا دچار افسردگی و برخی دیگر از مشکلات روانی میشوند. بسیاری از این افراد به دلیل اضافه وزنی که دارند، اعتماد به نفس خود را از دست میدهند. همچنین به دلیل محدودیتهایی که این افراد با آن دست و پنجه نرم میکنند، ممکن است با کاهش کیفیت زندگی مواجه شوند. بای پس معده در زمان کمی باعث کاهش وزن این افراد شده و با برگشت به زندگی عادی، باعث افزایش اعتماد به نفس افراد میشود.

قبل از جراحی بای پس معده چه مراقبت هایی لازم است؟
معمولا قبل از انجام هر عمل جراحی فرد چند ساعتی بستری شده و وضعیت سلامتی او بررسی میشود. اما عمل بای پس معده به مراقبتهای خاصی قبل از عمل نیاز دارد. در این بخش از مطلب قصد داریم برخی از مراقبت های قبل از جراحی بای پس معده را به شما معرفی کنیم.
قبل از انجام بای پس معده سلامتی فرد از جنبههای مختلفی بررسی شده و آزمایشهای مختلفی نیز انجام میشود. همچنین یکی از مراقبت های قبل از جراحی بای پس معده، مشاوره روانی است. یکی دیگر از مراقبتهای لازم رژیم غذایی بوده که بسیار حائز اهمیت است.
آزمایشهای مختلف
برای انجام عمل جراحی فرد باید از لحاظ سلامتی بدنی شرایط مناسبی داشته باشد. زیرا ممکن است عمل جراحی برای افرادی که به بیماریهای خاص مبتلا هستند، مضر باشد. به همین دلیل قبل از انجام بای پس معده فرد باید آزمایش خون داده و همچنین از شکم خود نیز عکسبرداری و سونوگرافی انجام دهد.

دستگاه تست قند گلوکو پلاس مدل 9678
افراد مبتلا به چاقی همواره در معرض ابتلا به دیابت هستند. با این دستگاه روزانه قند خون خود را کنترل کنید.
برای خرید محصول روی تصویر کلیک کنید.
مشاوره
معمولا دو تا سه هفته قبل از انجام عمل بای پس معده یک جلسه مشاوره با فرد گذاشته میشود. در این جلسه فرد از لحاظ روانی برای عمل جراحی آماده میشود. در این جلسه فرد تمامی سوالات خود را مطرح کرده و نگرانیهای خود را در مورد عمل جراحی بای پس معده برطرف میکند. همچنین در این جلسه برخی از نکات که فرد باید رعایت کند، به او آموزش داده میشود. در ادامه به معرفی برخی از مراقبت های قبل از جراحی بای پس معده میپردازیم.
رژیم غذایی
معمولا پزشک دو هفته قبل از عمل بای پس معده رژیم غذایی خاصی را به فرد میدهد تا آنرا رعات کند. این رژیم غذایی شامل رعایت نکاتی است که باعث میشود عمل جراحی بدون مشکل انجام شده و نتیجهی عمل بهتر باشد. در ادامه برخی از این موارد را نام میبریم.
- فرد باید در روز 2 لیتر آب مصرف کند.
- فرد در روز 5 تا 7 وعده غذایی مایعات مانند سوپ مصرف کند.
- در برخی موارد مصرف سبزیجات توصیه میشود.
- مصرف سیگار و سایر دخانیات باید سه هفته قبل از عمل بای پس قطع شود.
- قبل از مصرف هر دارویی باید با پزشک مشورت کرد.
- مواد غذایی که باعث رقیق شدن خون میشود مصرف نگردد.
رژیم غذایی معمولا به صورت اختصاصی برای هر فرد طراحی میشود. رعایت دقیق این رژیم غذایی معمولا برای افراد بسیار طاقت فرسا بوده و ممکن است باعث کاهش فشار خون و سرگیجه شود. اما پس از چند روز این علائم برطرف شده و تا حدودی بدن وارد فاز چربی سوزی میشود. فرد یک شب قبل از عمل جراحی نباید هیچ غذایی مصرف کند و برای عمل باید به صورت ناشتا حاضر شود.

پس از عمل بای پس باید چه نکاتی رعایت شود؟
پس از اتمام عمل جراحی فرد به دلیل تزریق مادهی بیهوشی تا چند ساعت بعد به هوش نمیآید. پس از آن که فرد به هوش میآید مراقبت های بعد از جراحی بای پس معده شروع میشود. معمولا بیمار 3 الی 5 روز در بیمارستان بستری میماند و پس از بهبودی نسبی از بیمارستان مرخص میشود.
راه رفتن
بسته به میزان بخیههایی که فرد دارد، زمان لازم برای ایستادن و شروع راه رفتن متفاوت است. معمولا یک روز پس از عمل جراحی پزشک از فرد میخواهد که روی پاهای خود ایستاده و راه رفتن آهسته را شروع کند. این راه رفتن در با سرعت کم و مسافت کمی انجام میشود. این قدم زدن آهسته باعث تسریع روند بهبودی شده و از ایجاد برخی عوارض جراحی جلوگیری میکند. البته نباید این تحرک بیش از حد بوده و به زخمهای فرد آسیب برساند. پس از مدتی رفته رفته افزایش یافته و فرد به زندگی عادی باز میگردد.
برنامه غذایی
میتوان گفت که برنامه غذایی از مهم ترین مراقبت های بعد از جراحی بای پس معده هستند. همانطور که پیشتر اشاره کردیم در طی بای پس معده، حجم و طول دستگاه گوارش کاهش مییابد. به همین دلیل فرد نمیتواند هر حجم مواد غذایی که خواست را مصرف کند. تغذیه پس از بای پس معده بسیار مهم است و میتواند از ایجاد برخی عوارض جلوگیری کرده و همچنین روند کاهش وزن را تسریع کند. در ادامه نیز برخی از نکات مهم در رژیم غذایی پس از بای پس معده میپردازیم.
- میزان غذای مصرفی باید در اندازهای باشد که باعث خونریزی در محل بخیههای معده نشود.
- پس از بای پس معده تطابق مواد غذایی با بدن عوض میشود. در نتیجه باید عادتهای غذایی جدیدی را رعایت کرد.
- معمولا روزهای اول پس از جراحی فقط باید مایعات مصرف شود تا به معدهی جدید آسیب نرسد.
- سپس با تشخیص پزشک میتوانید مصرف غذاهای نرم و پوره شده را شروع کنید.
- پس از این دورهی اولیه برنامه غذایی مخصوص به فرد داده میشود.
استراحت کافی
خواب و استراحت کافی از بهترین مراقبتهایی است که فرد میتواند انجام دهد تا به بهبودی سریعتر خود کمک کند. پس از عمل بای پس معده فرد باید به اندازهی کافی استراحت کند تا جای بخیهها به خوبی ترمیم شود. اما نباید تأثیر تحرک را نیز در روند بهبودی نادیده گرفت. افرادی که عمل بای پس معده را انجام میدهند در حدود 12 الی 14 روز میتوانند به شغل خود بازگردند. پزشکان توصیه میکنند که افراد در هنگام استراحت چند بالش زیر کتف و سر خود قرار دهند. پس از عمل افراد باید از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنند.

دستگاه تب سنج دیجیتالی دهانی رزمکس مدل TG100
برای کنترل تب خود به طور مداوم بهتر است از تب سنج استفاده کنید. تب ممکن است نشانهی عفونت باشد که باید در ابتدا آن را تشخیص داده و از عوارض آن جلوگیری کرد.
برای خرید محصول روی تصویر کلیک کنید.
مصرف مکملهای غذایی
به دلیل اینکه پس از انجام عمل بای پس معده رژیم غذایی فرد محدود میشود، ممکن است فرد تمامی مواد معدنی و مغذی مورد نیاز بدنش تأمین نشود. برخی از ویتامینها و مواد معدنی برای سوخت و ساز بدن بسیار حیاتی هستند. به همین دلیل باید افراد پس از عمل مکملهای غذایی مخصوصی را مصرف کنند تا کمبود این مواد مغذی جبران شود. معمولا این مکملهای غذایی شامل آهن، کلسیم، انواع ویتامینها و… میشود. مصرف این مکملها از طرف پزشک متخصص تجویز میشود.
مراجعه منظم به پزشک
معمولا تا یک سال پس از عمل جراحی فرد باید به طور منظم به پزشک خود مراجعه کند. اولین مراجعه معمولا در هفتهی اول انجام میگیرد. در این جلسه پزشک روند بهبودی زخمها و بخیههای فرد را معاینه کرده و به طور کلی وضعیت سلامت فرد را بررسی میکند. دومین جلسه پس از گذشت یک ماه و سومین جلسه پس از گذشت سه ماه از عمل جراحی انجام میشود. اگر فرد مشکل خاصی نداشته باشد تا ماه ششم ویزیت انجام نمیشود. پس از آن مراجعه به پزشک به دورههای شش ماهه موکول میشود.

عوارض و معایب عمل بای پس معده چیست؟
تا این بخش از مطلب شما را با عمل بای پس معده و نکات مربوط به آن آشنا کردیم. با وجود تمامی مزایایی که بای پس معده دارد، این عمل معایب و عوارضی نیز دارد که قصد داریم به بررسی آنها بپردازیم.
دوره نقاهت
با وجود اینکه این عمل جراحی معمولا در حدود 3 روز نیاز به بستری دارد، اما دورهی نقاهت آن به نسبت طولانی است. افراد پس از عمل جراحی معمولا تا حدود دو سال نیز مجبور هستند به پزشک مراجعه کنند و دائما تحت نظر پزشک باشند. برای این افراد بازگشتت کامل به زندگی عادی ممکن است چند ماه طول بکشد.
تغییر سبک زندگی
به دلیل کاهش حجم و گنجایش دستگاه گوارش، رژیم غذایی فرد به طور کامل تغییر میکند. تحمل این رژیم غذایی ممکن است برای برخی از افراد بسیار آزاردهنده باشد. به دلیل اینکه چاقی افراد قابل برگشت است، باید رژیم غذایی را تا مدت زیادی پس از عمل رعایت کنند. رژیم غذایی جدید ممکن است با مواد غذایی که فرد قبلا مصرف میکرد بسیار متفاوت باشد.
فرد باید پس از عمل سبک زندگی خود را تغییر دهد. به عبارت دیگر ورزش و رژیم غذایی به دو رکن اصلی زندگی فرد تبدیل میشود. انجام فعالیتهای ورزشی منظم به روند کاهش وزن فرد کمک میکند. در صورتی که فرد این موارد را رعایت نکند، ممکن است مجددا دچار اضافه وزن شود.
افتادگی پوست شکم
معمولا یکی از معایب عملهای معده برای کاهش وزن، افتادگی پوست در ناحیه شکم و پهلو است. این پدیده معمولا ظاهر نامناسبی دارد که بسیاری از افراد را پس از عمل آزار میدهد. بیشتر افراد پس از انجام عمل جراحی معده، یک عمل دیگر نیز برای حل مشکل افتادگی پوست نیز انجام میدهند. اما برخی افراد ممکن است مایل به انجام عمل جراحی دیگری نباشند. این افراد میتوانند از روشهای دیگری برای این منظور استفاده کنند. یکی از این روشها در ادامه معرفی شده است.

میکرودرم کمدو مدل CM2011
این دستگاه در رفع چین و چروکهای پوست موثر بوده و همچنین توانایی لایه برداری سطحی از پوست مرده و مناسب برای جوان و بازسازی پوست را دارد.
برای خرید این محصول روی تصویر آن کلیک کنید.
سایر عوارض
هر عمل جراحی ممکن است برخی عوارض جانبی را برای فرد به همراه داشته باشد. که به کیفیت انجام آن و دستگاه ایمنی فرد نیز بستگی دارد. برخی از عوارض جانبی عمل بای پس معده شامل خونریزی محل بخیهها، حالت تهوع و استفراغ، ایجاد نشتی از معده، انسداد روده، ایجاد فتق و… میشود. رعایت نکاتی که پیشتر گفته شد میتواند از ایجاد برخی از این عوارض جلوگیری کند.

در رژیم غذایی بای پس معده باید به چه نکاتی توجه کرد؟
در عمل بای پس معده به دلیل اینکه جراحی بر روی دستگاه گوارش انجام میشود، رعایت رژیم غذایی بسیار ضروری است. در ادامه برخ از نکات مهم که باید در رژیم غذایی رعایت شود را نام میبریم.
چه موادی مصرف کنیم؟
- رژیم غذایی باید حاوی مواد مغذی و ویتامینها باشد تا سیستم ایمنی بدن تضعیف نشود.
- در رژیم غذایی باید سرشار از پروتئین بوده و مصرف قند و چربی کاهش یابد.
- حجم غذای مصرفی در دورههای مختلف پس از جراحی بسیار حائز اهمیت است.
- مصرف آب و مایعات باید در طول روز افزایش یابد. همچنین میتوانید از آبمیوههای طبیعی استفاده کنید.
از مصرف چه موادی خودداری کنیم؟
- انواع سرخ کردنیها و غذاهای چرب باید از رژیم غذایی حذف گردد.
- توصیه میشود از مصرف پوست میوهها خودداری شود.
- مصرف زیاد سبزیجات ممکن است موجب اسهال شود.
- یکی از مواردی که حتما باید از رژیم غذایی خود حذف کنید، نوشابههای گازدار و آبمیوههای صنعتی است.
- پس از عمل جراحی باید تلاش کنید تا حد امکان از خوردن شیرینی و شکلات پرهیز کنید.

سخن آخر
چاقی و اضافه وزن یکی از معضلاتی است که امروزه جامعه با آن دست و پنجه نرم میکند. روشهای مختلفی برای کاهش وزن وجود دارد که معمولا این روشها سخت و طاقت فرسا بوده و مدت زیادی طول میکشد تا نتایج آن نمایان شود. اما عملهای جراحی معده در سالهای اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است. عمل بای پس معده یکی از روشهای کاهش وزن بوده که در مدت زمان کمی مقدار قابل توجهی از اضافه وزن فرد را برطرف میکند. اما بای پس معده علیرغم مزایایی که دارد، دارای معایب و عوارضی نیز بوده که در این مطلب آنها را بررسی کرده ایم. امیدواریم با مطالعهی این مطلب به خوبی با بای پس معده و روشهای مراقبت قبل و بعد از جراحی آشنا شوید.
یکی دیگر از راهکارهای تهاجمی در زمینه لاغری، عمل لیپوماتیک است. در مطلبی دیگر در این خصوص صحبت کردهایم.
سوالات متداول
خیر. بای پس معده فقط برای افراد خاصی مناسب است و برای افرادی که BMI آنها کمتر از 30 است کاربرد ندارد.
بای پس یک عمل جراحی حساس بوده که پس از انجام آن باید مراقبتهای زیادی را انجام داد. در این مطلب این مراقبتها را نام بردیم.
بله. تقریبا میتوان گفت که تمامی عملهای جراحی دارای عوارض جانبی هستند. از جمله این عوارض میتوان دوره نقاهت طولانی، تغییر سبک زندگی و… را نام برد.