فهرست مطالب
بدون شک وظیفه اصلی دهان ایجاد یک راه ورودی غذا برای انسان است تا به راحتی مواد غذایی مورد نیازش را به صورت روزانه دریافت کند. مهم‌ترین کارکرد دندان‌ها نیز به بحث جویدن غذا و بهبود فرآیند هضم و گوارش مواد غذایی مربوط می‌شود. اگر دهانتان زخم باشد، عملکرد خوبی نداشته و یا دندان‌هایتان به علت پوسیدگی قادر به خرد کردن مناسب غذا نباشند، بدون تردید بخش‌های درونی‌تر سیستم گوارش نظیر معده به زحمت می‌افتند.
بهداشت دهان و دندان چیست؟
اگر بهداشت دهان و دندان خود را رعایت نکنید به مرور زمان دچار انواع عفونت‌های مرتبط با دندان، لثه، زبان و سطح داخلی دهان می‌شوید. این عفونت‌ها، به خصوص عفونت‌های لثه صرفا به همین بخش مربوط نشده و ممکن است با ورود به جریان خون، در نهایت به قلب یا سایر ارگان‌های بدن نیز انتقال و گسترش بیابند.
به همین دلیل انجام اقداماتی برای حفظ سلامت دهان و دندان کاملا ضروری خواهد بود. در ادامه به راه‌حل‌هایی برای رفع مشکلات رایج دهان و دندان اشاره می‌کنیم.
چطور بوی بد دهان را برطرف کنیم؟
بوی بد دهان یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که حتی اگر خودتان به آن مبتلا نباشید حتما در نزدیکی خود فردی با این مشکل را مشاهده کرده‌اید. بوی بد دهان تحت تاثیر عوامل مختلفی به وجود می‌آید. علت به وجود آمدن بوی بد دهان به خصوص وقتی صبح از خواب بلند می‌شوید، باکتری‌های مضر و بسیار بد بویی هستند که در طول شب محیط داخلی دهان شما را با بوی بد خود پر کرده‌اند.
بزاقی که بر روی زبان و به طور کلی سطح داخلی دهان وجود دارد کمک می‌کند تا خرده ریزه‌های غذا به سمت پایین حرکت کرده و در محیط دهان باقی نمانند. باکتری‌ها معمولا از پروتئین‌ها، آمینو اسیدها و این مواد غذایی به جای مانده درون دهان تغذیه می‌کنند. بنابراین اگر سطح بزاق دهان شما کافی نباشد و یا بهداشت دهان خود را رعایت نکنید، مشکل بوی بد دهان تشدید خواهد شد که با محصولات بهداشت دهان و دندان می توانید از این بوی بد جلوگیری کنید.
سعی کنید اگر قرار است چند ساعت چیزی نخورید (مانند خواب شب) حتما مسواک بزنید و یا دهان خود را با دهانشویه یا حتی آب بشویید. بدین ترتیب محیط دهان برای رشد و جمع شدن باکتری‌ها نامساعد شده و بدین ترتیب وقتی صبح از خواب بیدار می‌شوید دهانتان بوی بد کمتری می‌دهد.
نحوه خوابیدن نیز بر روی بوی بد دهان تاثیرگذار است. برای مثال افرادی که با دهان باز می‌خوابند یا خرناس می‌کشند، اول صبح با بوی بد بیشتری مواجه می‌شوند. علت آن است که با باز بودن دهان، خشکی دهان افزایش یافته و فضا برای حضور باکتری‌های بد بو مهیا می‌شود.
نکته: توجه داشته باشید که این راهکارهای رعایت بهداشت دهان و دندان، صرفا برای زمانی هستند که شما به مشکلات دندانی یا لثه‌ای مبتلا نباشید. هر گونه پوسیدگی دندان، عفونت لثه، مشکلات سطح داخلی دهان و یا زبان باید توسط دندانپزشک یا پزشک متخصص به طور کامل درمان شود، در غیر اینصورت تلاش شما برای مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و یا شستشو با دهانشویه معمولا به رفع بوی بد دهان کمکی نخواهد کرد.
بهداشت دندان‌ها با کارهای ساده
مهم‌ترین نکته برای رعایت بهداشت دندان به خصوص دندان‌های طبیعی، استفاده مداوم و منظم از مسواک و نخ دندان است. در طول روز سعی کنید حداقل یک بار از نخ دندان استفاده کنید. همچنین توصیه می‌شود از نخ دندان قبل از مسواک زدن، استفاده کنید تا در هنگام مسواک زدن شستشوی فضای موجود بین دندان‌ها به طور بهتری انجام شود.
اگر خمیردندان مناسبی در اختیار ندارید هرگز از نمک (پودر)، جوش شیرین یا هر ماده دیگری برای تمیز شدن دندان‌ها استفاده نکنید. این مواد خشک بوده و از آنجایی که به شکل ذره‌ای هستند، ساییدگی سطح مینای دندان را به دنبال خواهند داشت.
از مسواکی که قدیمی شده، موهای آن تغییر شکل داده و به طور کلی وضعیت مناسبی ندارد استفاده نکنید، چرا که قادر به نظافت دندان‌ها نخواهد بود. معمولا از هر مسواک تا 3 الی 4 ماه می‌توان استفاده کرد. همچنین به منظور تقویت لثه‌ها، توصیه می‌شود پس از مسواک زدن لثه‌ها را با دست به آرامی ماساژ دهید. اگر در حین مسواک زدن لثه‌هایتان خونریزی داشتند نباید مسواک را کنار بگذارید. برای رفع مشکل لثه باید به پزشک مراجعه نمایید.
چطور سلامت دهان را تضمین کنیم؟
بدون شک وقتی صبح از خواب چند ساعته شبانه خود بیدار می‌شوید، محیط دهان شما حاوی تعداد زیادی باکتری است. علاوه بر این، بر روی دندان‌ها و لثه‌ها نیز پلاکت یا اصطلاحا جرم وجود دارد که ضمن ناخوشایند کردن ظاهر آنها، باعث ایجاد بوی بد دهان نیز می‌شوند. اگر به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت می‌دهید کافیست هر روز صبح پس از بیدار شدن با مسواک زدن این باکتری‌ها را در محیط دهان خود از بین برده و سلامت دندان و لثه‌ها را تضمین کنید.
برای مسواک زدن اصولی دقت کنید که باید از یک مسواک با سری کوچک و ترجیحا نرم استفاده نمایید تا هر گونه خطر ساییدگی و خراشیدگی بر روی دندان یا لثه به حداقل برسد. مسواک را در زاویه تقریبا 45 درجه بر روی دندان قرار داده و به مدت حداقل 2 دقیقه، سطح تمامی دندان‌ها را مسواک کنید.
برخی مسواک‌ها دارای ابزارهای جانبی مفیدی برای تمیز کردن سطح زبان یا لثه‌ها هستند تا با یک بار مسواک زدن کلیه نیازهای مراقبتی دهان و دندان شما برطرف شود. علاوه بر این مسواک‌های برقی نیز پیشنهادی بسیار عالی برای کسانی است که به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت می‌دهند. این نوع از مسواک‌ها معمولا داری سری‌های کوچک و حرفه‌ای هستند و به راحتی می‌توانند سطح دندان‌ها و فضاهای بین آنها را تمیز کنند. به گفته بسیاری از کارشناسان و دندان‌پزشکان، مسواک‌های برقی به مراتب کارآمدتر از نمونه‌های دستی و رایج هستند.
نخ دندان وسیله ای برای بهداشت دهان و دندان
یکی از بخش‌هایی که باکتری‌ها تمایل زیادی به تجمع در آن دارند، فاصله بین دندانی است. در بسیاری از مواقع حتی با مسواک زدن هم جرم‌ها و باکتری‌های موجود در این قسمت از بین نرفته و تمیز نمی‌شوند. به همین دلیل توصیه می‌شود که پیش از مسواک زدن حتما از نخ دندان استفاده کنید تا جرم و مواد غذایی باقیمانده در این بخش جابجا شده و به راحتی در حین مسواک زدن از فاصله بین دندان‌ها خارج شوند.
برای استفاده اصولی از نخ دندان ابتدا اندازه مناسبی از آن را جدا کرده و سپس دو طرف آن را بین انگشت شست و سبابه خود قرار دهید. سپس نخ را بین فاصله دندان‌ها قرار داده و به سمت بالا (یا پایین در فک پایین) حرکت دهید تا به مرز بین لثه و دندان برسد. سپس با حرکات رفت و برگشتی در فاصله بین دندانی، این ناحیه را تا حد امکان تمیز کنید. افرادی که فاصله بین دندانی بزرگی دارند می‌توانند از مسواک‌های مخصوص اینتردنتال یا بین دندانی استفاده کنند.
چند توصیه کاربردی برای سلامت دهان
برای اینکه دندان‌ها و لثه‌های سالم و زیبایی داشته باشید باید عادت‌های نامناسبی مانند مصرف دخانیات، مسواک زدن و نخ کشیدن نامنظم، مصرف شیرینی‌جات مصنوعی و نوشیدنی‌های قنددار، استفاده از مسواک قدیمی و بسیاری دیگر را کنار بگذارید.مصرف دهانشویه می‌تواند به حفظ بهداشت دهان و دندان و ضدعفونی کردن این فضا کمک زیادی کند. این محلول شرایط رشد باکتری‌ها را نامساعد نموده و سرعت رشد آنها را کند می‌کند.
از محصولات تمیز کننده زبان استفاده کنید؛ یکی از عواملی که باعث ایجاد بوی بد دهان می‌شود، انباشته شدن جرم و باکتری بر روی زبان به خصوص قسمت‌های داخلی‌تر آن است. با استفاده از این ابزار ساده و کاربردی به راحتی زبان خود را تمیز کنید. دقت داشته باشید که در ابتدا ممکن است این کار کمی دشوار بوده و حالت تهوع را تجربه کنید، اما به مرور این مشکلات برطرف خواهند شد.
اگر احساس می‌کنید با نخ کشیدن دندان راحت نیستید و به دنبال گزینه جایگزین می‌گردید، واتر جت دهانی (Water Jet) یک پیشنهاد ایده‌آل برای شماست. این ابزار آب را با فشار زیاد به فضای بین دندانی وارد نموده و باعث خارج شدن جرم و تمیز شدن بخشی از پلاک‌های باکتری انباشته شده از این ناحیه می‌شود.
