فهرست مطالب
خیلی‌ها دوره‌ی نوجوانی و بارداری را به هم شبیه می‌دانند. تغییرات شدید هورمونی، استرس‌های زیاد و از همه بدتر، وجود جوش و آکنه‌ی فراوان در صورت، این دو دوره‌ی زندگی را همانند کرده است. اگر باردار هستید و از چند جوش عجیب‌غریب در صورت خود رنج می‌برید، نگران نباشید. اوضاع تا حد زیادی طبیعی است. در این مقاله قصد داریم به چند راه‌حل سریع برای درمان جوش و آکنه در دوران بارداری بپردازیم. شما با خواندن این مطلب با دلایل ایجاد آکنه، راهکارهای درمانی و نکات خودمراقبتی پوست آشنا خواهید شد.
آیا جوش و آکنه در دوران بارداری طبیعی است؟
بله، در طول این دوران خصوصاً در ابتدا و انتهای بارداری، ابتلا به جوش و آکنه بسیار رایج است. از هر 2 خانم باردار یکی یا بیشتر، ابتلا به آکنه بارداری را به متخصصان گزارش داده‌اند. تقریباً 40 درصد زنان باردار دچار جوش‌های آزاردهنده می‌شوند.
دلایل ایجاد جوش در دوران بارداری
دلیل عمده و شایع این مسئله به تغییرات گسترده هورمونی مربوط است. بارداری منجر به ترشح بیشتر هورمونی به نام آندروژن در بدن می‌شود. این هورمون‌ها، غدد چربی موجود در زیر پوست را تحریک می‌کنند و باعث تولید ماده‌ای به نام سبوم می‌شوند. سبوم بسیار چسبنده است و باعث می‌شود سلول‌های مرده به سطح پوست بچسبند. بنابراین منافذ پوست با دسته‌ای از سلول‌های خشک و مرده، بسته می‌شود. همین مسئله باعث بروز جوش و آکنه است.
پس بروز جوش در دوران بارداری طبیعی است و یکی از عوارض حاملگی به‌شمار می‌رود. ممکن است بسیار شدید و یا خیلی خفیف باشد. روش‌هایی وجود دارد که با به‌کارگیری آنها می‌توانید جوش‌های بارداری را کنترل کنید.
درمان‌های خانگی برای رفع جوش و آکنه در دوران بارداری
قبل از اینکه سراغ درمان‌های پزشکی و ژل‌های موجود در داروخانه‌ها بروید، چند روش طبیعی و ایمن را برای درمان جوش های بارداری امتحان کنید. در این قسمت قصد داریم لیستی از چند درمان خانگی طبیعی برای کنترل جوش های بارداری یا آکنه را معرفی نماییم.
1. هرگز جوش‌ها را نترکانید
فشار دادن، کندن یا خالی کردن جوش ها هیچ فایده ای برای شما ندارد. با این کار فقط باعث گسترش باکتری‌ها و وخیم‌تر شدن عفونت می‌شوید. زمانی که جوش کاملاً رسید و به‌قولی تاریخ انقضایش فرارسید، خودبه‌خود از بین می‌رود.
2. آلوئه ورا برای درمان سریع جوش های بارداری
آلوئه ورا را به‌عنوان یک محصول سالم و مفید جدی بگیرید. اگر از آکنه رنج می‌برید، حتماً از این گیاه استفاده کنید. خصوصاً برای جوش های اوایل بارداری، استفاده از آلوئه ورا بی‌خطر است. در گوشت این گیاه ژلی وجود دارد که با استفاده از آن می‌توان از پوست در برابر بروز آکنه محافظت کرد. محصولی طبیعی، بدون هیچ گونه عوارض جانبی است، بنابراین خیال شما از جانب آن راحت است.
3. استفاده از جوش شیرین برای رفع جوش در دوران بارداری
داشتن پوستی چرب در حاملگی کاملاً طبیعی است. همان‌طور که گفتیم این چربی بیش‌از‌حد، باعث جوش زدن صورت می‌شود. برای اینکه چربی و سلول‌های مرده را از بین ببرید، از اسکراب جوش شیرین استفاده کنید. این کار را 1 بار در هفته انجام بدهید. به حمام بروید و جوش‌شیرین را با کمی آب مخلوط کرده و روی پوست قرار دهید. این مخلوط را به دور چشم نمالید. بعد از چند دقیقه، دستتان را مرطوب نموده و به‌صورت دَوَرانی و با ملایمت روی صورت خود بمالید. این کار باعث می‌شود که پوست کاملاً تمیز و منافذ آن باز شود. بعد از حمام از آب‌رسان برای تامین رطوبت پوست استفاده کنید. شما می‌توانید به‌جای جوش شیرین از آرد برنج استفاده کنید.
نکته مهم: اگر پوست شما به‌شدت آسیب دیده و پر از جوش‌های دردناک است، از اسکراب آن خودداری کنید و نکته‌ی دوم قسمت مراقبت پوست را در همین مقاله بخوانید.
4. استفاده از روغن درخت چای برای آکنه بارداری
دلایل ابتلا به جوش در حاملگی متعدد است بنابراین به‌صورت قطعی نمی‌توان از عامل خاصی نام برد. پس باید به تجربه دریابید که کدام روش برای شما سودمند است. برخی از جوش‌ها به دلیل عفونت‌های باکتریایی ایجاد می‌شوند.
روغن درخت چای را روی محل آکنه بمالید. این ماده در داروخانه‌ها موجود است و مخصوص همین کار تولید می‌شود. بنابراین بدون هیچ شک‌و‌تردیدی می‌توان از آن استفاده کرد.
5. روغن نارگیل و درمان جوش در دوران بارداری
پوست بخش بسیار حساسی در بدن انسان است. بنابراین زمانی که دچار آسیب شود، شخص دچار مشکلات عصبی خواهد شد. اگر در دوران بارداری از جوش های صورت رنج می‌برید، یک راهکار درمانی استفاده از روغن نارگیل است. باید روغن نارگیلی تهیه کنید که فاقد هرگونه ناخالصی باشد. روغن نارگیل خالص پوست شما را تحریک نخواهد کرد. با یک پنبه و با ملایمت روغن را روی محل جوش‌ها بمالید تا زمانی که مسئله شما با آکنه‌ها حل شود.
6. عسل
عسل یک داروی کاملاً شناخته شده در میان بسیاری از ملت‌های جهان است. بعضی از خانم‌ها در دوران بارداری با مسئله‌ی جوش و آکنه درگیر هستند. یک راه درمانی طبیعی برای مبارزه با این وضعیت ناخوشایند، استفاده از عسل است. عسل را به‌آرامی در محل جوش‌ها بمالید. حتی از بین بردن جای جوش و آکنه با استفاده از عسل امکان‌پذیر است. البته نوع عسلی که استفاده می‌کنید نیز بسیار مهم است.
7. بدون مشورت با پزشک هیچ دارویی مصرف نکنید
اما درمان جوش و آکنه در دوران بارداری ممکن است به این سادگی‌ها هم نباشد. یعنی درمان‌های خانگی در مورد جوش‌های صورت شما، کارساز نشود. اما این ناکامی دلیلی برای استفاده از داروهای شیمیایی، بدون اجازه‌ی پزشک نیست. اغلب این داروها حاوی آنتی‌بیوتیک هستند و از طریق پوست جذب بدن می‌شوند. آنتی‌بیوتیک در دوران بارداری مضر است.
شما در شرایط بسیار حساسی از زندگی خود هستید و هر ماده‌ای که وارد بدن شما شود، به‌نوعی بر کودک شما تاثیر می‌گذارد. پس هرگز بدون اجازه‌ی پزشک اقدام به خوددرمانی نکنید. خصوصاً از این داروها پرهیز کنید:
- آکوتان
- تتراسایکلین
- داکسی سایکلین
- و مینوسیکلین
همه‌ی اینها داروهایی هستند که معمولاً برای درمان مشکلات آکنه تجویز می‌شوند. اما ممکن است اثرات منفی بر روی جنین شما داشته باشند. من اطمینان دارم که برای شما سلامتی کودک بسیار بااهمیت‌تر از جوش های موقتی دوران بارداری است.
نکات مراقبت از پوست برای مبتلایان به جوش و آکنه در دوران بارداری
درمان‌های خانگی و طبیعی جوش را در قسمت قبلی این نوشته خواندید. در این بخش قصد داریم نکاتی را در مورد مراقبت از پوست بازگو نماییم. خوب است که این تغییرات را ایجاد کنید تا از درمان‌ها بهترین نتیجه را بگیرید.
از نور خورشید دور بمانید
یکی از دلایل مهم بروز جوش صورت در دوران بارداری، نور خورشید است. قرا ر گرفتن در معرض تابش مستقیم اشعه‌های خورشید به صورت کلی باعث ایجاد جوش می‌شود. اشعه‌ی ماوراء بنفش می‌تواند سلول‌های پوست شما را تحریک کند و برای سلامتی نیز بسیار مضر است. گرمای خورشید نیز معمولاً باعث آفتاب‌سوختگی خواهد شد. بنابراین اگر پوست حساسی دارید و مجبورید بعضی روزهای گرم از خانه خارج شوید، حتماً تجهیزات محافظتی مثل کلاه را به همراه داشته باشید. استفاده از کرم ضد‌آفتاب مناسب نیز ضروری است.
در دوران بارداری از اسکراب کمتری استفاده کنید
اسکراب کردن یعنی اینکه شما سلول‌های مرده‌ی سطح پوست را با یک ماده‌ی طبیعی یا شیمیایی، از روی پوست بردارید. معمولاً به خانم‌ها توصیه می‌شود که هفته‌ای 2 بار این کار را انجام بدهند. اما بهتر است در دوران بارداری، این کار را هفته‌ای یک‌بار انجام دهید.
در بخش قبلی دو اسکراب طبیعی را به شما معرفی کردیم: جوش شیرین و آرد برنج. اگر پوست شما خیلی حساس شده و آسیب دیده و پر از جوش‌های دردناک است، اصلاً اسکراب نکنید. با یک پنبه‌ی تمیز و آب جوشیده‌ی سرد شده صورتتان را تمیز کنید.
رفع آلودگی‌ها از روی سطح پوست
بسیاری از جوش‌ها به دلیل آلودگی‌های محیطی، آلودگی هوا و گرد و غبار ایجاد می‌شوند. در دوران بارداری به بهداشت خود و خصوصاً پاکسازی پوست صورت اهمیت فراوان بدهید. وقتی از بیرون به‌خانه می‌آیید، وقتی از دستشویی محل کار استفاده می‌کنید و به‌طور کلی هرگاه در معرض آلودگی‌های خارج از خانه قرار گرفتید، حتماً پوست خود را تمیز کنید. در غیر این صورت، فضای امن برای رشد باکتری‌ها و ایجاد جوش‌ها فراهم کرده‌اید.
حفظ بهداشت صورت
چربی را همواره از صورت خود دور نگه دارید. لازمه‌ی رسیدن به این هدف، شستشوی منظم صورت در فواصل زمانی مشخص است. با پوست خود با ملایمت رفتار کنید. مالش شدید پنبه یا پد بهداشتی روی صورت ممکن است جوش و عفونت را تشدید نماید و باعث گسترش باکتری‌ها شود. از یک شوینده ملایم بدون صابون و الکل استفاده کنید. این پاک‌کننده را با مشورت پزشک و با توجه به نوع پوست خود انتخاب نمایید. پس از پاکسازی، نوبت استفاده از یک آب‌رسان است. مرطوب نگه داشتن پوست پس از تمیز کردن آن اقدام مهمی در جهت مراقبت از پوست است.
ملایم باشید
چه در شستشوی صورت و چه در خشک کردن آن، همواره ملایم باشید. هرگز دستمال را روی پوست خود نکشید. دستمال را به آرامی روی نواحی مختلف صورت قرار دهید و بردارید. هرگز 2 بار پشت سر هم از یک حوله استفاده نکنید بلکه پس از هر بار استفاده، آن را دقیق بشویید و خشک کنید.
حفظ بهداشت محیط
محیط اطرافتان را تمیز نگه دارید و آلودگی‌ها را رفع کنید. اگر نمی‌خواهید وضعیت جوش ها بدتر شود، باید از گرد و غبار و چربی دور بمانید. یکی از کارهای مهمی که باید انجام دهید، شستشوی منظم روبالشی است. علاوه بر این، نرمی و لطافت روبالشی نیز در مراقبت از پوست بسیار اهمیت دارد. روبالشی را هر روز بشویید. در قسمت قبل گفتم و مجدداً تاکید می‌کنم، حوله را بعد از هر استفاده بشویید. با رعایت این نکات، از پخش شدن و گسترش باکتری‌های ایجادکننده‌ی جوش، پیشگیری کنید.
درمان جوش و آکنه در دوران بارداری
این نکته را همواره به یاد داشته باشید: هر چیزی که برای دارو و درمان استفاده می‌کنید، روی جنین شما تاثیر می‌گذارد. به همین دلیل خیلی مهم، تشخیص روش‌ها و درمان‌های ایمن و ناایمن برای آکنه و جوش های بارداری بسیار مهم است. در ادامه به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم:
روش‌های درمان ناایمن
به‌عنوان یک خانم باردار باید بدانید که چه درمانی مضر و چه درمانی ایمن است. یکی از مواردی که در اینجا باید مورد توجه قرار گیرد، استفاده از ایزوترتینوئین است. این داروی خوراکی می‌تواند برای درمان آکنه مفید باشد، اما در دوران بارداری بسیارخطرناک است. تحقیقات نشان می‌دهد که این دارو بر سلامتی جنین تاثیر منفی داشته و باعث بروز نقص‌های مادرزادی می‌شود. سایر گزینه‌های درمانی مانند هورمون درمانی، رتینوئیدهای موضعی نیز برای استفاده در دوران بارداری مجاز نیستند.
گزینه های درمانی مطلوب البته با اجازه پزشک
در حالت کلی و بدون معاینه موردی، درمان‌هایی مانند اریترومایسین، کلیندامایسین برای استفاده در این مرحله بی‌خطر در نظر گرفته می‌شوند. اما، ممکن است در مورد شخص شما وضعیت فرق کند. پس اکیداً توصیه می‌شود که از خوددرمانی پرهیز کنید و از پزشک کمک بخواهید. داروهای دیگری نیز وجود دارد که ممکن است پزشک برای شما تجویز کند مانند: بنزوئیل پراکسید موضعی، اسید آزلائیک و اسید گلیکولیک.
آیا ممکن است پوست در اثر جوش و آکنه بارداری دچار آسیب همیشگی شود؟
این جوش‌ها و لک‌هایی که در اثر آنها ایجاد می‌شوند، ممکن است نگرانی‌های دیگری را نیز باعث شوند. نگرانی‌هایی از قبیل آسیب‌های پوستی و لک‌های ماندگار روی صورت که خب خیلی هم ناخوشایند است، چرا که بر زیبایی تاثیر ماندگار دارد. در این بخش قصد داریم به چند نوع رایج از بیماری‌های پوستی دوران بارداری اشاره کنیم.
جوش‌های دردناک چرکی و ملتهب یکی از انواع این مشکلات است. این جوش‌ها را کیست می‌نامند و رعایت نظافت پوست و محیط، برای مراقبت و درمان از اهمیت زیادی برخوردار است.
نوع دیگر پاپول‌ها و پوسچول‌ها نام دارند. جوش‌های با ظاهر قرمز و غیر چرکی بدون اینکه مایعی ناخوشایند در درون داشته باشند. هرگز به آنها دست نزنید چون ممکن است لک ایجاد کنند. این جوش‌ها به‌راحتی با مراقبت و درمان خانگی، بهبود می‌یابند.
آکنه های بارداری گاهی به شکل جوش‌های قرمز و خارش‌دار سر راه شما سبز می‌شوند. مالیدن یا خاراندن این دسته از جوش‌ها نیز وضعیت را بدتر می‌کند. معمولاً روی پیشانی، گونه‌ها و گردن ایجاد می‌شوند.
ممکن است در اوایل بارداری روی چانه یا بینی خود متوجه جوش‌های کومدون شده باشید. آنها به رنگ پوست هستند و درد و التهاب خاصی ندارند. نکته این است که وجود این نوع جوش به‌معنی بسته شدن منافذ پوست، عدم مراقبت و پاکسازی منظم پوست است.
آیا لک‌ها ماندگارند؟
برگردیم به سوال ابتدایی این بخش. خیر، هر لک و جوش باقی‌مانده از دوران بارداری با کمک مراقبت‌های پزشکی قابل درمان است. اغلب این آسیب‌های پوستی در اول یا آخر بارداری شایع هستند. حتی ممکن است پس از زایمان اتفاق بیفتند. این مسئله را با حفظ آرامش با پزشک خود مطرح کنید. قطعاً با توجه به نوع پوست و وضعیت بدنی شما، درمان مناسبی وجود خواهد داشت.
جمع بندی
بسیاری از جوش ها و آکنه های بارداری ناشی از تغییرات گسترده هورمونی در این دوران است. ممکن است مقابله با این وضعیت چالش‌برانگیز باشد اما غیرممکن نیست. به روش‌های درمانی و مراقبتی موجود در این مقاله بازگردید و از همین امروز فعالیت‌های درمانی خود را شروع کنید. نکته مهم این است که آرامش خود را حفظ کنید چون استرس وضعیت را بدتر می‌کند.
اگر دچار آکنه و جوش بیش‌از‌حد شدید، از خوددرمانی پرهیز کنید. هرگز بدون مشورت پزشک از داروهای خوراکی استفاده نکنید. برای دریافت بهترین داروها و دوز مناسب، همیشه با پزشک معالج خود مشورت کنید. همان‌طور که می‌دانید دوران بارداری بسیار حساس است و مصرف هر دارویی ممکن است خسارتی جبران‌ناپذیر ایجاد نماید.
پاسخ به سوالات متداول در زمینه جوش و آکنه در دوران بارداری
قرار گرفتن در این شرایط و مقابله با آن واقعاً ناخوشایند است. با استفاده از بعضی ماسک‌های خانگی می‌توانید به‌راحتی بعضی از انواع جوش های ریز بارداری را درمان کنید. در این شرایط از ماسک آلوئه‌ورا، عسل یا خاک رس استفاده کنید. البته نتیجه‌بخشی کامل این ماسک‌ها منوط به انجام نکات مراقبتی و احتیاطی موجود در متن مقاله است.
توصیه ما این است که هر نوع ژل یا کرم، خصوصاً داروهای خوراکی، فقط پس از مشورت با پزشک مصرف شود. در دوران بارداری، هیچ دارویی را بدون نظارت پزشک مصرف نکنید حتی اگر موضعی باشد. مگر اینکه بخواهید درمان‌های خانگی و طبیعی انجام دهید. نمونه‌ی آن در متن مقاله فراوان است.
انواع جوش‌ها در هر سن و سالی و در هر جنسیتی اعم از مرد و زن رخ می‌دهد. این پدیده در نتیجه عوامل مختلفی رخ می‌دهد. مثلاً تغییرات هورمونی، آلودگی پوست و محیط زندگی، استرس، شوره سر و دلایل متفاوت دیگر. بنابراین هرگز به‌طور قطعی نمی‌توان جوش و آکنه را نشانه‌ی بارداری تلقی کرد.
بله، آکنه حتی بعد از زایمان و بارداری نیز ممکن است ایجاد شود. دلیل بروز همین جوش‌ها هم تغییرات هورمونی است. حتماً با پزشک معالج در زمینه درمان آنها مشورت کنید.
