فهرست مطالب
فواید ورزش بی‌شمار است و در کاهش وزن و حفظ تناسب اندام، خلاصه نمی‌شود. اغلب کسانی که به‌صورت منظم ورزش می‌کنند پوستی خوب و ظاهری جوان‌تر از سن خود دارند. چرا این اتفاق میفتد؟ نقش ورزش در سلامت پوست چیست؟ در این مطلب قصد دارم در مورد 12 تاثیر ورزش روی پوست صحبت کنم البته تمام آن‌ها جزو تاثیرات مثبت نیست. حتماً تعجب کرده‌اید. مگر مضرات ورزش برای پوست هم داریم؟ پاسخ مثبت است نه به این معنی که انجام تمرینات ورزشی به پوست شما آسیب برساند بلکه اگر ورزش کنید و در عین حال، مراقب پوست خود نباشید، دچار این عوارض خواهید شد. این مطلب را تا انتها بخوانید تا با این تاثیرات مثبت و منفی آشنا شوید. دانستن به شما کمک می‌کند که تعهد بیشتری به روال ورزشی خود داشته و همچنین مراقبت بهتری از خود به‌عمل آورید.
تاثیر ورزش روی پوست
ورزش بخش مهم و جزء جدایی‌ناپذیرِ سبک زندگی سالم است. ممکن است افراد مبتلا به مشکلات پوستی مثل آکنه و پسوریازیس، نگران تشدید مشکلات خود به‌واسطه‌ی ورزش باشند. اما حقیقت این است که فواید ورزش برای پوست بسیار بیشتر از مضرات ورزش برای پوست است به این شرط که به یک روتین مراقبت از پوست هنگام ورزش پایبند باشید. در ادامه مطلب قصد داریم در مورد اثرات مثبت ورزش بر پوست بیشتر صحبت کنیم:
افرادی که به‌صورت منظم ورزش می‌کنند، جوان‌تر به نظر می‌رسند. این ادعا تنها پشتوانه تجربی ندارد بلکه تحقیقات علمی نیز آن را اثبات کرده‌اند.
یک: تاثیر ورزش روی پوست با گردش خون بیشتر و تغذیه سلول ها
عضلات قلب حین انجام تمرینات ورزشی به‌شدت کار می‌کنند و گردش خون در بدن ما افزایش می‌یابد. این افزایش گردش خون حتی پس از پایان ورزش نیز در بدن وجود دارد و باعث می‌شود اکسیژن و مواد مغذی فراوانی نصیب سلول‌های ما شود. سلول‌های پوست نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با جریان خون، تغذیه می‌شوند. این وضعیت، شادابی بیشتر، ترمیم و افزایش تولید سلول‌های پوستی جدید را در پی خواهد داشت.
دو: افزایش گردش خون و سم زدایی از بدن
در بخش قبل دیدیم که افزایش گردش خون به معنی بالا‌رفتن کیفیت تغذیه‌ی سلول‌ها است. اما این سکه روی دیگری نیز دارد. سموم موجود در بدن نیز، به‌واسطه‌ی افزایش خون‌رسانی، به‌صورت موثرتری از بدن خارج می‌شوند.
متخصصین معتقدند که گردش خون در بدن مانند شاهراهی برای جذب مواد مغذی برای سلول‌ها و دفع مواد زائد ناشی از تغذیه‌ی آن‌ها است. انجام تمرینات ورزشی، سرعت را در این شاهراه افزایش داده بنابراین هم مواد مغذی سریع‌تر به سلول‌ها می‌رسند و هم مواد زائد و سموم، سریع‌تر دفع می‌شوند.
با این توضیح متوجه می‌شویم که نیازهای سلول‌های ما در اثر ورزش بیشتر و سریع‌تر تامین شده و به سلول‌ها آسیب کمتری وارد می‌شود. همین اتفاق برای سلول‌های پوستی نیز میفتد و کیفیت این سلول‌ها چند برابر می‌شود.
سه: تاثیر ورزش روی پوست از طریق کاهش استرس
مطالعات نشان می‌دهد که استرس می‌تواند بر پوست و موی افراد، تاثیر منفی بگذارد. این تاثیر منفی بر کسانی که به بیماری‌های مزمن پوستی نظیر آکنه، اگزما، روزاسه و پسوریازیس مبتلا هستند، شدیدتر است. استرس، بدن را وادار به واکنش‌های مختلفی می‌کند که این واکنش‌ها در قالب جوش، علائم آلرژی و التهاب خود را بروز می‌دهد.
ورزش چه می‌کند؟ ورزش باعث می‌شود که شدت این واکنش‌ها کاهش یابد، یعنی پاسخ‌های ایمنی و هورمونی بدن به استرس، کم می‌شود بنابراین طبیعی است که بروزات این پاسخ‌ها یعنی مشکلات پوستی مذکور نیز کاهش یابند.
سیستم ایمنی بدن شما نیز در این شرایط ثبات و سلامتی بیشتری داشته و در برابر بیماری‌ها قدرت و توان دفاعی بیشتری خواهد داشت.
چهار: جوانی پوست و معکوس شدن روند پیری
افرادی که به‌صورت منظم ورزش می‌کنند، جوان‌تر به نظر می‌رسند. این ادعا تنها پشتوانه تجربی ندارد بلکه تحقیقات علمی نیز آن را اثبات کرده‌اند. چندی پیش محققین تعدادی از افراد بالای 65 سال را انتخاب نموده و از لحاظ پوستی آن‌ها رو مورد بررسی کامل قرار دادند.
در مرحله بعد از این افراد خواسته شد که به مدت 3 ماه از یک برنامه ورزشی هوازی پیروی کنند. پس از گذشت این 3 ماه نتایج و تغییرات چشمگیری به دست آمد. پوست این افراد در اثر فعالیت هوازی منظم، به کیفیت پوست افراد 20 تا 40 ساله رسیده بود. حتماً تعجب کرده‌اید اما این مسئله کاملاً حقیقت دارد.
محققین قبلاً معتقد بودند که ورزش کنید تا بیشتر جوان بمانید اما تحقیقات اخیر نشان داد که ورزش حتی می‌تواند باعث معکوس‌شدن روند پیری شود. اگر روزی 30 دقیقه ورزش هوازی انجام بدهید، سال‌های جوانی شما تمدید خواهد شد. البته این موهبت تنها شامل حال پوست شما نیست بلکه ورزش می‌تواند روند پیری سلول‌های مغز را نیز معکوس نماید.
البته یک نکته را در نظر بگیرید، اگر در فضای باز ورزش می‌کنید، حتماً باید از کرم ضدآفتاب برای قسمت‌های برهنه‌ی بدن خود استفاده کنید. علاوه بر این، ورزش بیش‌از‌حد و روال‌های تمرینی سخت ممکن است ظاهر بدتری به پوست شما بدهد. در این مورد در بخش مضرات ورزش برای پوست بیشتر صحبت می‌کنم. منظور من در این قسمت، پایبندی به یک روال منظم، آسان و لذت‌بخش در زمینه ورزش است.
پنج: تاثیر ورزش روی پوست از طریق بهبود سلامت کلی بدن
یکی از سدهای دفاعی بدن ما در مقابل بیماری‌ها و میکروب‌های آسیب‌زا، پوست است. زمانی که شخص بیمار می‌شود، سیستم ایمنی او درگیر خواهد شد و فقدان سلامتی در بدن منجر به فقدان سلامتی پوست خواهد شد. ورزش چه می‌کند؟ انواع و اقسام فواید را برای سلامتی ما تامین می‌کند، بنابراین بدن کمتر دچار بیماری شده و بهبود سلامت کلی بدن، منجر به سلامت پوست خواهد شد. تمرینات منظم ورزشی به معنی تغذیه منظم سلول‌ها است. سلول‌ها تحت فشار نیستند پس پوست شما هم تحت فشار نخواهد بود.
مضرات ورزش برای پوست
خب تا اینجای بحث در مورد فواید ورزش برای پوست و سلامتی صحبت کردیم اما آیا از عوارض فعالیت‌های بدنی بر پوست اطلاعاتی دارید؟ البته اغلب این آسیب‌ها از ناحیه عدم مراقبت صحیح از پوست آشکار می‌شوند بنابراین دلیل موجهی برای ترک تمرینات ورزشی نخواهند بود. همان‌طور که با ورزش از سلامتی خود مراقبت می‌کنید باید از پوست خود نیز مراقبت به‌عمل آورید. نکات زیر می‌تواند ه شما در این مسیر کمک کند:
یک: تاثیر منفی نور خورشید بر پوست هنگام ورزش
بدون نور خورشید ادامه حیات امکان‌پذیر نیست اما تاثیرات منفی آن بر پوست تایید شده است. ما موظفیم که از پوست خود در برابر نور آفتاب حفاظت کنیم.
از طرفی برخی از افراد عادت دارند که در فضای باز ورزش کنند یا به دویدن و پیاده‌روی روی می‌آورند. دقت کنید که حتماً تمام قسمت‌های برهنه‌ی بدن را با کرم ضدآفتاب پوشش دهید و حداقل هر 2 ساعت یک بار مجدداً از کرم استفاده نمایید. این کار تنها به روزهای آفتابی اختصاص ندارد بلکه در تمام روزها و فصل‌ها این نکته را مراعات نمایید.
ورزش باعث تعریق در بدن می‌شود بنابراین برای بهره‌مندی از فواید کرم ضدآفتاب، میزان بیشتری از آن را روی پوست خود بمالید. برای صورت از کرم‌های ضدآفتاب فاقد چربی و ضدآب استفاده کنید تا منافذ پوستتان مسدود نشده و در عین حال، کرم با عرق، دفع نشود.
بهترین ضدآفتاب خارجی به انتخاب موتن‌رو + معرفی و مقایسه محصولات
دو: ورزش و احتمال بروز خارش و کهیرهای پوستی
ممکن است در بعضی از مناطق بدن، قرمزی، التهاب و کهیر را مشاهده نمایید. مناطقی که دچار چین‌خوردگی بوده و تجمع رطوبت، این مناطق را مستعد این مشکلات پوستی می‌کند.
ناحیه‌ی داخلی ران‌ها، لای باسن و زیر سینه‌ها از مناطق مستعد ابتلا به خارش و کهیرهای قرمز هستند. هرچه وجود رطوبتِ حاصل از تعریق، در این نواحی طولانی‌تر شود، وضعیت بغرنج‌تر خواهد شد. بنابراین، پس از ورزش سریعاً دوش بگیرید و این نواحی را کاملاً خشک و عاری از رطوبت نگه دارید.
سه: آرایش و آسیب به پوست در هنگام ورزش
مواد آرایشی منافذ پوست را مسدود می‌کنند بنابراین قطرات عرق و سمومِ موجود در سلول‌های پوستی قادر به خروج از این منافذ نیستند. اگر قبل از ورزش، آرایش خود را پاک نکنید، احتمالاً دچار جوش‌های پوستی می‌شوید. با کمک یک شوینده‌ی ملایم و یا میسلارواتر صورت خود را کاملاً تمیز کنید و پس از آبر‌رسانی و رطوبت‌رسانی صحیح، تمرین را شروع نمایید.
چهار: حمام نکردن بعد از ورزش و آسیب به پوست
حتی بعد از یک تمرین سبک هم دوش بگیرید. ممکن است عرق نکرده باشید، با این حال، به حمام بروید و تمام لباس‌های ورزشی را تعویض کنید. همان میزان کم عرق وقتی برای مدت طولنی روی پوست شما بماند، باعث بسته‌شدن منافذ و ایجاد جوش و آکنه می‌شود.
پنج: تاثیر منفی ورزش بر پوست سر
پوست سر نیز در اثر انجام تمرینات ورزشی عرق می‌کند و این تعریق، گاهی منجر به ایجاد تحریک و خارش می‌شود. هرچه پوست چرب‌تری داشته باشید، احتمال رشد عوامل تحریک‌کننده بیشتر است. ممکن است مبتلا به شوره سر، پوسته‌پوسته و قرمزی شوید. برای شست‌و‌شوی موها از شامپوی ضدشوره استفاده کنید و خبر خوب این است که این عوارض نیازی به درمان‌های پزشکی ندارد.
شش: تاثیر منفی ورزش در مکان های عمومی بر پوست
اگر اقدامات مراقبتی صحیحی انجام ندهید، ورزش در باشگاه و محیط‌های عمومی، شما را در معرض عفونت‌های پوستی قرار می‌دهد. قبل از استفاده از وسایل مشترک، آن‌ها را تمیز کنید. لوازم شخصی مثل زیرانداز نیز در معرض آلودگی هستند بنابراین در نظافت آن‌ها نیز کوشا باشید. می‌توانید در باشگاه ملافه‌ای تمیز همراه داشته و قبل از استفاده از دستگاه‌ها، ملافه‌ای روی آن‌ها پهن کنید.
ابتلا به زگیل کف پا، ابتلا به برخی از انواع انگل‌ها، ورود میکروب‌ها به آسیب‌های پوستی و زخم‌های باز از مضرات ورزش در مکان‌های عمومی برای پوست به‌شمار می‌روند.
خوشبختانه، اغلب این بیماری‌ها و عفونت‌های پوستی قابل درمان بوده و با مراجعه به متخصص و مصرف انواع داروها بهبود می‌یابند. البته دچار وسواس نشوید و به دلیل محافظت از خود در برابر بیماری، از ورزش خودداری نکنید. فقط کافی است اصول صحیح مراقبتی را مراعات نمایید.
این اقدامات مراقبتی عبارتند از:
- تمیز‌کردن ابزار و وسایل ورزشی قبل از استفاده یا استفاده از ملافه برای پوشاندن بعضی از قسمت‌های دستگاه‌های ورزشی. مثلاً می‌توانید صندلی و تکیه‌گاه دستگاه فلای قفسه سینه را با ملافه‌ای تمیز و شخصی بپوشایند.
- لوازم شخصی خود را با دیگران به‌اشتراک نگذارید.
- زیرانداز و کفش‌های ورزشی خود را مرتباً ضدعفونی کنید.
- در مورد دوش‌گرفتن و رعایت نظافت شخصی نیز به‌اندازه کافی صحبت کرده‌ایم.
هفت: تشدید رزاسه یا آکنه بزرگسالان از مضرات ورزش برای پوست
هنوز علت اصلی این مشکل پوستی شناخته نشده اما انجام تمرینات ورزشی و تعریق، وضعیت را تشدید می‌کند. به عقیده متخصصین، افزایش گردش خون منجر به افزایش التهاب و قرمزی پوست در افراد مبتلا به رزاسه یا آکنه بزرگسالان است.
البته این بیماری درمان دارد که شامل استفاده طولانی‌مدت از انواع داروهای خوراکی، لیزر و استفاده موضعی از برخی کرم‌ها است. اما ورزش در کوتاه‌مدت، رزاسه را شعله‌ور نموده و کار را کمی سخت می‌کند. توصیه‌ی متخصصین پوست این است که پس از انجام تمارین ورزشی، از سرم‌های تسکین‌دهنده برای کاهش علائم ظاهری استفاده نمایید.
نکاتی برای سلامتی پوست ورزشکاران
با تعدادی از تاثیرات و فواید ورزش برای پوست آشنا شدید اما بهره‌مندی حداکثری از این مزایا منوط به رعایت نکات و اقدامات مراقبتی است. یک متخصص پوست اهل آمریکا به نام دکتر مک‌کلانگ معتقد است: مشکلات پوستی افراد با شروع تمرینات ورزشی، تشدید می‌شود اما این وضعیت موقتی است. اگر دچار آکنه یا اگزما هستید، ناامید نشوید و به تمرینات خود ادامه دهید. با دقت بیشتری از پوست خود مراقبت کنید، در درازمدت متوجه می‌شوید که مشکلات شما رو به درمان هستند.
چه رژیم های غذایی سبب بروز جوش و آکنه صورت می شود؟
چگونه مراقبت بهتری از پوست خود به‌عمل آورید؟ نکات زیر را به خاطر بسپارید:
بعد از ورزش حتماً دوش بگیرید، در این کار تنبلی جایز نیست. از پاک‌کننده‌های ملایم برای تمیز‌کردن پوست خود استفاده کنید تا بقایای عرق و آلودگی از روی پوست شما پاک شود.
برای انجام تمرینات ورزشی از لباس‌های مناسب استفاده کنید. لباس‌های گشاد و ضدرطوبت بسیار مناسب بوده و پوست را از خطر تحریک و جوش در امان نگه می‌دارند.
اگر برای ورزش به بیرون منزل می‌روید حتماً از کرم‌های ضدآفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید و حداقل هر 2 ساعت یک بار کرم را تجدید نمایید. بین ساعات 10 صبح تا 4 بعدازظهر از ورزش زیر نور مستقیم آفتاب، خودداری کنید.
اگر دچار مشکلات پوستی شدید، جوش یا تاول زدید و یا در اثر مشاهده هر نوع التهاب، فوراً به متخصص پوست مراجعه نمایید. اگر دچار ناراحتی‌های مزمن پوستی نظیر اگزما، رزاسه، پسوریازیس و آکنه هستید، حتماً اقدمات لازم را در جهت کنترل علایم در هنگام ورزش به‌کار گیرید.
سخن آخر
خب به انتهای مطلب تاثیر ورزش روی پوست رسیدیم. دانستیم که یک روتین منظم و ساده‌ی ورزشی اثرات مطلوبی بر پوست ما دارد. البته برای بهره‌مندی حداکثری از این مزیت‌ها می‌بایست نکات مراقبتی مختلفی را مراعات کنیم. دوست دارم نظر شما را هم بدانم. آیا ورزش می‌کنید و متوجه تاثیرات خاص آن بر پوست خود شده‌اید؟ چه اقدامات احتیاطی دیگری وجود دارد که در این مقاله به آن پرداخته نشده است؟ خوشحال می‌شوم اگر تجارب خود را با من و سایر خوانندگان به‌اشتراک بگذارید.
پاسخ به سوالات متداول در زمینه تاثیر ورزش بر پوست
بله و فواید آن فراوان است. مثلاً گردش خون شما در اثر ورزش سریع‌تر می‌شود، بنابراین سلول‌ها سریع‌تر تغذیه شده و عملکردهای سلولی بهبود می‌یابد. این سرعت باعث می‌شود که دفع سموم موجود در سلول‌ها نیز سریع‌تر صورت گیرد. این نتایج سلامتی کلی سلول‌های بدن از جمله سلول‌های پوستی را ارتقا می‌دهد.
انجام تمرینات ورزش هیچ اثر منفی بر پوست ندارد، آنچه به‌عنوان مضرات ورزش برای پوست نامیده می‌شود، ناشی از عدم پایبندی به بهداشت شخصی و عدم پیگیری مشکلات پوستی است.
از دید من، مهم‌ترین تاثیر ورزش روی پوست به معکوس‌شدن علائم پیری مربوط می‌شود. تحقیقات نشان داد که افراد بالای 65 سال، با پایبندی به یک روال منظم ورزشی، به کیفیت پوست افراد 20 تا 40 ساله دست یافتند.
