فهرست مطالب
شاید اولین سوالی که در اینجا برایتان پیش بیاید این است که دهیدراته شدن پوست یعنی چه؟ به چه پوستی دهیدراته گفته می‌شود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت پوست دهیدراته به پوستی گفته می‌شود که دچار کم آبی شده است و برای هر کسی ممکن است این مسئله رخ بدهد. تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا همه چیز درباره پوست دهیدراته را بدانید.
پوست دهیدراته یعنی چی
پوست دهیدراته به معنی پوست کم آب است. البته باید بدانید پوست دهیدراته پوستی است که هم خشک کم آب است و هم چرب! در توضیح این مطلب لازم است بگوییم وقتی پوست کم آب می‌شود برای جبران کمبود آب و رطوبت خود، شروع به تولید و ترشح چربی بیشتری می‌کند تا با حفظ آب موجود و جلوگیری از تبخیر آن، خود را مرطوب نگاه دارد. پس در پاسخ به سوال پوست دهیدراته چیست باید گفت پوستی است که هم خشک بوده و هم چرب!
علائم و راه‌های تشخیص پوست دهیدراته
از علایم اصلی پوستی که دهیدراته شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کم آب شدن پوست
- ترشح بیش از اندازه چربی
- احساس خشکی و کشیدگی در پوست با وجود چربی
- در برخی موارد پوسته پوسته شدن برخی از قسمت‌های پوست صورت
همچنین اگر علائم زیر را در سیستم بدن خود مشاهده کردید، پوست شما دهیدراته شده است:
- خشکی زبان
- ادرار غیر متناوب
- ادرار تیره
- احساس تشنگی شدید
- سرگیجه
- خستگی بیش ار حد
برای تشخیص پوست دهیدراته روش زیر را امتحان کنید:
پوستتان را بکشید یا نیشگون بگیرید، اگر پوست سریع به حالت قبل برگشت یعنی پوستتان نرمال بوده و مشکلی ندارد، اما اگر مقداری زمان طول کشید تا پوست به حالت صاف و معمولی اولیه خود برگردد یعنی پوست دهیدراته شده است.
عواملی که موجب دهیدراته شدن پوست می شوند
پوست دهیدراته یا کم آب هم می‌تواند علت داخلی داشته باشد و هم علت خارجی. برای تشخیص داخلی علت دهیدراته شدن پوست باید به پزشک مراجعه کنید. اما عوامل خارجی که موجب کم آب شدن پوست می‌شوند عبارتند از:
- استفاده از محصولات مراقبتی حاوی ترکیبات بیش از حد قوی و حساس کننده پوست
- استفاده از محصولات پوستی نامناسب و لایه بردارهای شیمیایی و فیزیکی قوی برای پوست
- محیط خشک و بدون رطوبت
- عطرها و اسانس‌های مصنوعی موجود در محصولات مراقبت پوستی
- استفاده از درمان‌هایی مثل استفاده ار راکوتان یا درمان جوش و آکنه
- مصرف محصولاتی که دارای سالیسیک اسید و بنزوئیل هستند
- و …
تفاوت بین پوست خشک و دهیدراته چیست؟
برخی تصور می‌کنند پوست خشک و دهیدراته یکی هستند اما این تصور اشتباه بوده و این دو نوع پوست با هم تفاوت دارند.
ویژگی های پوست خشک
پوست خشک ویژگی‌های زیر را دارد:
- فاقد چربی لازم است
- در همه قسمت‌های پوست بدن مثل کف دست‌ها و پاها احساس خشکی و کشیدگی وجود دارد
- پوست بطور مادرزادی و از بدو تولد جنس خشکی دارد
- این پوست در معرض ابتلا به پیری زودرس است
- باید مرتب آن را رطوبت رسانی و مرطوب کرد
- محصولات مخصوص پوست خشک، مواد روغنی دارند
- پوست خشک ترک‌های زیادی خورده، پوسته پوسته می‌شود و دچار خارش می‌شود
ویژگی های پوست دهیدراته
پوست دهیدراته ویژگی‌های زیر را دارد:
- کمبود آب دارد
- هر فردی با هر نوع پوستی می‌تواند به پوست دهیدراته دچار شود
- پوست در عین حال که خشک است، چرب هم هست
- احتمال جوش زدن در پوست دهیدراته وجود دارد
- در اثر تغییرات آب و هوایی، رژیم غذایی نامناسب و محصولات پوستی خاص به وجود می‌آید
- پوست دهیدراته به محصولات آبرسان قوی نیاز دارد
اهمیت لایه شاخی چیست؟
ابتدا باید بدانید لایه شاخی چیست و بعد به سراغ اهمیت آن در دهیدراته شدن پوست برویم.
اگر برایتان سوال پیش آمده که لایه شاخی چیست؟ باید بگوییم در واقع پوست از لایه‌های مختلفی تشکیل شده که به لایه سطحی، اپیدرم و به عمقی‌ترین لایه هیپودرم گفته می‌شود. هر کدام از این لایه‌ها خودشان از چندین لایه تشکیل شده‌اند که بالاترین لایه اپیدرم لایه شاخی است. جالب است بدانید که این لایه از سلول‌های مرده و مقاوم به آب تشکیل شده‌اند و به وسیله مایع بین سلولی (ترکیباتی چرب) به هم متصل گردیده‌اند.
لایه شاخی و این ترکیبات چرب در پیشگیری از هدر رفتن آب پوست نقش مهمی دارند. لایه شاخی به طور مرتب در حال شکل گیری و پوسته ریزی است. وقتی پوست رطوبت خود را از دست می‌دهد، ریزش سلول‌های مرده پوست مختل شده و سلول‌های مرده لایه شاخی به جای اینکه بریزند به هم می‌چسبند. این چسبندگی سلول‌های مرده روی سطح پوست سبب کدر شدن رنگ پوست، پوسته پوسته شدن، زبر شدن و بسته شدن منافذ پوست می‌شود که در نهایت باعث ایجاد جوش و آکنه روی پوست صورت خواهد شد.
پس یکی از مهم‌ترین عوامل در کم آبی پوست اختلال در عملکرد لایه شاخی می‌باشد.
پیشگیری و درمان پوست دهیدراته یا کم آب
برای پیشگیری و درمان پوستی که دچار دهیدراته شده می‌توانید موارد زیر را رعایت کنید:
شوینده‌های قوی
یکی از مواردی که پوست را از حالت تعادل خارج می‌کند استفاده از شوینده‌ها می‌باشد. در شوینده‌ها از سورفکتانت‌ها استفاده شده که این ترکیب می‌تواند به سادگی چربی لایه محافظ پوست را از بین ببرد یا در عملکرد لایه شاخی اختلال ایجاد کند. سورفکتانت موجود در شوینده‌ها به پروتئین‌های لایه شاخی پوست می‌چسبند و باعث تورم کراتین موجود در سلول‌های لایه شاخی می‌شوند. این مسئله به ساختار لایه شاخی آسیب خواهد زد. هر چند امکان ساخت شوینده بدون این اثرات منفی وجود ندارد اما تلاش‌های بسیاری توسط کمپانی‌های تولید کننده صورت گرفته تا این آسیب را به حداقل برسانند.
برای محافظت از پوستتان در زمان شست و شو موارد زیر را در نظر بگیرید:
- از شوینده‌های ملایم با ph متعادل استفاده کنید.
- بهتر است روزانه فقط یک بار صورت خود را بشویید یا صبح یا شب.
- می‌توانید از میسلار واتر برای پاک کردن پوست استفاده کنید.
- می‌توانید با استفاده از یک روغن صورت را پاک کرده و سپس با آب بشویید و در پایان با استفاده از یک شوینده ملایم پوست را کاملا تمیز کنید.
عدم استفاده از لایه‌بردارهای شیمیایی
برای درمان پوست دهیدراته باید استفاده از لایه‌بردارهای شیمیایی را متوقف کنید. برخی محصولات درمانی موضعی که ترکیباتی مانند آلفاهیدروکسی‌اسیدها، بتاهیدروکسی‌اسیدها،مشتقات ویتامین آ (رتینول)، اسکراب‌‌های حاوی ریزدانه و ترکیبات قابض دارند، می‌توانند باعث خشکی پوست و ملتهب شدن لایه شاخی شوند.
لایه بردارهای فیزیکی
از آن جا که دانستیم آسیب لایه شاخی موجب اختلال در فرایند پوسته‌ریزی طبیعی و ایجاد آکنه روی پوست می‌شود پس لایه برداری ملایم پوست می‌تواند به از بین بردن سلول‌های مرده سطح پوست که منافذ را مسدود کرده‌اند، کمک کند. پس هفته‌ای یک یا نهایتا دو بار از لایه بردارهای فیزیکی استفاده کنید.
ماسک و اسکراب ملایم صورت سینت ایوز یک گزینه مناسب برای سلامت پوست خواهد بود.
هرگونه مواد حاوی الکل
الکل‌های فرار یا خشک کننده مانند اتانول و ایزوپروپیل الکل را نباید مصرف کرد. چون این نوع الکل‌‌ها، چربی لایه محافظ پوست را در خود حل کرده و به سد دفاعی پوست صدمه وارد می‌کنند. اما استفاده از الکل‌های چرب Cetearyl alcohol، Stearyl alcohol، Cetyl alcohol و Myristyl alcohol مضر نبوده و حتی به حفظ رطوبت پوست هم کمک می‌کنند.
عدم استفاده از هرگونه اسانس‌ها
عطرها و اسانس‌های موجود در محصولات آرایشی بهداشتی باعث حساس شدن و تحریک پذیری پوست می‌شوند. عطرهای مصنوعی و اسانس‌های روغنی گیاهان معطر مانند روغن نعناع، روغن درخت چای، روغن اسطخدوس و اکالیپتوس
محیط های فاقد رطوبت و خشک
هوای خشک و عدم وجود رطوبت در محیط، همچنین وزش باد از جمله عوامل محیطی هستند که موجب خشک شدن پوست می‌شوند. از آن جا که ما نمی‌توانیم شرایط اقلیمی محیط اطرافمان را تغییر دهیم پس باید به دنبال راهکارهای دیگری مثل خرید دستگاه بخور و رطوبت ساز برای منزل و محیط کارمان باشیم.
سرامیدها
مقداری از مایع بین سلولی لایه شاخی از سرامیدها تشکیل شده و نقش مهمی در حفظ رطوبت و سلامت پوست دارد. سرامیدها در تنظیم گردش سلولی پوست، ترمیم آسیب‌های پوستی و جلوگیری از خروج آب از اپیدرم نقش مهمی را ایفا می‌کنند. یکی از دهیدراته شدن پوست، کمبود همین سرامیدها در لایه شاخی پوست است. اگر از این ترکیب روی پوست استفاده کنید، لایه شاخی را ترمیم کرده و به سلامت پوست کمک می‌کند.
استفاده از اسیدهای چرب
لایه چربی محافظ پوست از اسیدهای چرب تشکیل شده است. مطالعات نشان داده افرادی که پوستشان دچار آکنه شده، نوعی اسید چرب ضروری به نام لینولئیک اسید در پوستشان کم است. کمبود این اسید چرب، سبوم پوست را غلیظ کرده و به همین خاطر باکتری‌ها و سلول‌های مرده پوست درون منافذ گرفتار شده و آکنه روی پوست به وجود می‌آید. استفاده موضعی از اسید چرب لینولئیک اسید روی پوست تا ۲۵٪ به کاهش آکنه کمک خواهد کرد.
درمان دهیدراته پوست با مواد طبیعی
در اینجا برای درمان پوست دهیدراته روش‌های طبیعی به شما ارائه می‌دهیم تا به کمک آن‌ها پوست کم آب خود را نجات دهید:
درمان پوست دهیدراته با موز
موز پوست دهیدراته را درمان خواهد کرد. اگر فعالیت شدید ورزشی انجام داده‌اید یا پوستتان در معرض ابتلا به شل شدن است، موز مصرف کنید تا پتاسیم بدنتان را تامین و ذخیره کند.
درمان پوست دهیدراته با آب دوغ
مصرف آب دوغ به خصوص در فصل تابستان به مقابله با دهیدراته شدن پوست کمک بسیاری می‌کند. آب دوغ یک ماده پروبیوتیک طبیعی است و مانند پتاسیم و منگنز عمل می‌کند. این ماده وقتی در گرما آب کم می‌نوشید یا زیادی عرق می‌کنید، آب را ذخیره کرده و از دهیدراته شدن پوست شما جلوگیری خواهد کرد.
درمان پوست دهیدراته با آب جو
شاید جالب باشد اگر بدانید آبجوی طبیعی و فاقد شکر برای پوست شما بسیار عالی خواهد بود. برای تهیه معجون آب جو به مواد زیر نیاز دارید:
- یک فنجان آبجو
- سه فنجان آب
- نصف لیمو ترش
- یک قاشق چای خوری عسل
ماءالشعیر را با آب مخلوط کرده و اجازه دهید بجوشد. بعد از جوشیدن اجازه دهید مخلوطتان خنک شود سپس لیمو و عسل را به آن اضافه کرده و در طول روز بنوشید. این ترکیب شگفت انگیز بدن شما را به خوبی آبرسانی خواهد کرد.
درمان پوست دهیدراته با سوپ
یکی دیگر از راه‌های درمان پوست کم آب استفاده از غذاهای آبکی مانند سوپ است. سوپ به افرادی که پوست کم آب دارند بسیار توصیه می‌شود چون سرشار از مواد معدنی مانند پتاسیم است و آب از دست رفته بدن را به خوبی جبران می‌کند. پتاسیم موجود در سوپ برای ذخیره سازی مواد معدنی، برای بدن لازم است.
درمان پوست دهیدراته با چای سبز
چای سبز خواص بسیاری دارد که یکی از این خواص، کمک به درمان پوست کم آب است. کافیست چای سبز را جوشانده و اجازه دهید خنک شود. سپس چای سبز را با عسل مخلوط کرده و سه بار در طول روز این نوشیدنی را بنوشید.
درمان پوست دهیدراته با آب نارگیل
نارگیل یک معجزه گر برای سلامت و زیبایی پوست و مو است. روغن نارگیل در تهیه بسیاری از مواد آرایشی و بهداشتی مخصوص پوست به کار برده می‌شود. باید بگوییم یکی از بهترین موارد برای درمان دهیدراته شدن، نوشیدن آب نارگیل تازه است چون این ماده به خوبی کمبود مایعات بدن را جبران خواهد کرد. نارگیل سرشار از پتاسیم و سدیم بوده و برای کم آبی بدن مفید می‌باشد.
درمان پوست دهیدراته با ORS
اگر خودتان در خانه می‌خواهید کم آبی بدن را جبران کنید می‌توانید نصف قاشق چای خوری نمک و چهار قاشق چای خوری شکر را به آب اضافه کنید و ORS خانگی بسازید. این ترکیب یکی از بهترین روش‌های آبرسانی به بدن است که برای رفع دهیدراته بسیار مفید می‌باشد چون گلوکز موجود در این ترکیب به بالا بردن سطح سدیم و آب بدن که در اثر کم آبی بوجود آمده، کمک شایانی می‌کند. محلول ORS برای بیمارانی که آب بدنشان از دست رفته هم کاربرد دارد مثل افرادی که مبتلا به اسهال و استفراغ شده‌اند.
درمان پوست دهیدراته با آب خیار شور
افرادی که بعد از فعالیت دچار گرفتگی عضلانی می‌شوند اگر آب خیار شور تازه مصرف کنند، احساس خیلی بهتری پیدا خواهند کرد. این توصیه را هم می‌توان به افرادی کرد که پس از ورزش سنگین آب بدن خود را از دست می‌دهند. این افراد که پس از ورزش و تعریق بدن؛ آب و پتاسیم و سدیم بدنشان دفع می‌شود، می‌توانند برای حفظ تعادل الکترولیت بدن؛ آب خیاشور تازه مصرف کنند.
درمان پوست دهیدراته با آب سیب
یکی از روش‌های خوب و خوشمزه برای آبرسانی پوست، مصرف دیتاکس واتر سیب است. برای تهیه این نوشیدنی خوشمزه کافیست نصف سیب را ورقه ورقه کرده و در یک لیوان آب بیندازید. لازم است در طول روز دو بار از این نوشیدنی بنوشید تا کم آبی بدنتان جبران شود. دلیل خاصیت آب سیب این است که سیب سرشار از منگنز بوده و برای سم زدایی پوست گزینه بسیار خوبی خواهد بود. همانطور که می‌دانید سیب یک میوه پر خاصیت است که از آن در بسیاری از ماسک‌های روشن کننده پوست هم استفاده می‌شود.
درمان پوست دهیدراته با آب پرتقال
آب پرتقال یک نوشیدنی فوق العاده خوشمزه است که می‌تواند به درمان پوست دهیدراته بپردازد. اگر بعد از فعالیت‌های بدنی روزی یک تا دو لیوان آب پرتقال مصرف کنید، پوستتان آبرسانی خواهد شد. پرتقال سرشار از ویتامین و مواد معدنی است و به سلامت پوست شما کمک شایانی می‌کند.
درمان پوست دهیدراته با ماست
ماست یکی دیگر از موادی است که می‌تواند پوست دهیدراته را نجات دهد. کافیست یک فنجان ماست را با مقداری نمک ترکیب کرده و به هم بزنید. می‌توانید مقداری خیار هم به آن اضافه کرده و روزی دو بار مصرف نمایید. ماست سرشار از الکترولیت بوده و با کم آبی بدن مبارزه می‌کند.
اوره
اوره نام یک مرطوب کننده عمقی پوست است. اوره خاصیت کراتولیک دارد به این معنی که قسمت‌هایی از پوست که سخت شده را جدا می‌کند و یک آبرسان عمقی پوست است. در بسیاری از آبرسان‌ها و مرطوب کننده‌ها مثل کرم مرطوب کننده آردن از اوره استفاده شده است. اوره علاوه بر مرطوب‌کنندگی و ترمیم‌کنندگی، لایه برداری بسیار ملایمی هم روی پوست انجام می‌دهد بدون اینکه سبب خشکی یا تحریک پوست شود.
هیالورونیک اسید
هیالورونیک اسید یکی دیگر از مواد موجود در مرطوب کننده‌ها است. این ماده بطور طبیعی در بدن وجود دارد اما با افزایش سن کاهش یافته و باید با استفاده از آبرسان و کرم‌های موضعی کمبود آن را جبران کرد. مثلا کرم آبرسان آدرا حاوی هیالورونیک اسید بوده و به سلامت پوست کمک بسیاری می‌کند.
نیاسین آمید
نیاسین آمید یک ماده فعال در ترمیم و بازسازی پوست است. این ماده در بهبود عملکرد سد دفاعی پوست موثر بوده، همچنین موجب روشن‌تر شدن پوست و درمان لک و تیرگی آن می‌شود. علاوه بر این نیاسین آمید تولید کلاژن در پوست را بالا برده و در درمان آکنه موثر خواهد بود. پس استفاده از این ماده به سلامت پوست کمک بسیاری می‌کند.
استفاده از روغن اسکوالن
حدود ۱۰ تا ۱۶ درصد از لیپید پوست از روغن اسکوالن تشکیل شده که به خوبی جذب پوست شده و با ایجاد یک لایه محافظ روی سطح پوست مانع از خروج رطوبت از آن می‌شود. اسکوالن آزادانه در منافذ پوست جریان پیدا می‌کند و به همین دلیل اگر همراه با سایر ترکیبات استفاده شود ممکن است آن‌ها را حتی در صورت غیر کومدوژنیک بودن به کومدوژنیک تبدیل کند. اما در صورت استفاده به تنهایی مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
مسدودکننده‌ها یا امولیانت‌ها
مسدود کننده‌ها ترکیباتی هستند که یک لایه روی سطح پوست ایجاد می‌کنند و با به دام انداختن رطوبت، از خروج آن جلوگیری می‌کنند. یکی از مسدود کننده‌های معروف، وازلین یا ژله پترولیوم است که تا ۹۸٪ می‌تواند از خروج رطوبت پوست جلوگیری کند. اگر می‌خواهید از این مسدودکننده استفاده کنید، آن را روی پوست تمیز یا پس از ترکیبات آبرسان و ترمیم کننده استفاده کنید.
