فهرست مطالب
برای بسیاری از ما، کبودی ناگهانی پوست بدن، مانند کبودی پوست پا و یا کبودی پوست صورت یک اتفاق جدید نیست. بارها با این صحنه مواجه شدهاید که بدون برخورد با جسمی و یا بدون وقوع حادثهای، ناگهان قسمتی از بدن دچار کبودی میشود.
برخی از این کبودیها، بعد از مدت کوتاهی خودبهخود از بین میروند. در حالی که برخی دیگر، همچنان بر روی پوست باقی میمانند تا زمانی که درمانی برای آنها صورت بگیرد.
بد نیست ابتدا با برخی از عواملی که در کبودی ناگهانی پوست تأثیر دارد، آشنا شوید تا در صورت جدی بودن آن، برای درمان به موقع اقدام کنید. در این مقاله به بررسی دلایلی میپردازم که در کبودی پوست بدن شما نقش دارند. سپس به روشهای درمانی بر اساس شدت کبودی و علائم آن، اشاره میکنم.
کبودی چیست؟
کبودی یا اکیموز، ضایعات پوستی ناشی از خونریزی مویرگی هستند. آنها ضایعات بزرگی هستند که مسطح هستند، قابل لمس نیستند و معمولاً بدون درد هستند. کبودیها عمدتاً در اندامهای تحتانی و اغلب روی ساق پا و زانو ایجاد میشوند.
رنگ کبودی، نشاندهنده سن و عمق آسیب است. یک کبودی تازه عموماً آبی یا بنفش مایل به قرمز به نظر میرسد. اگر کبودی قدیمیتر باشد، به رنگهای زرد، سبز یا قهوهای نیز وجود دارد.
محل و یکنواختی رنگ کبودی، فاکتورهای مهمی هستند که باید در تشخیص کبودی ناگهانی پوست بدن در نظر گرفت. کبودی برای رنگهای مختلف پوست، اندکی با هم متفاوت است.
به عنوان مثال، پوست تیره ممکن است کبودیها را بپوشاند و به نوعی نسبت به پوست روشن، چندان مشخص نخواهد بود. در صورت کبودی بیدلیل بدن، مهم است که ابتدا مطمئن شوید که این کبودی، ناشی از آسیب داخلی نیست. آنگاه بهتر میتوانید تصمیم بگیرید که چه درمانی را باید انتخاب کنید.
الگوی کبودی پوست چگونه ایجاد میشود؟
کبودی پوست بدن از جمله کبودی پوست پا و یا کبودی پوست صورت، معمولاً در اثر ضربه به پوست ایجاد میشود. البته در مواردی هم، کبودی بیدلیل اتفاق میافتد. به طور کلی، روند شکلگیری الگوی کبودی، به این صورت است که در اثر وارد شدن یک عامل خارجی و یا ضربه، مویرگها و یا رگهای خونی در نزدیکی سطح پوست، پاره میشوند.
سپس خون به بافتهای اطراف نشت میکند و موجب تغییر رنگ و ایجاد حساسیت در پوست میشود. هنگامی که کبودی ایجاد شده در حال بهبود است، ظاهر کبودی هم به دنبال آن دچار تغییر میشود. از طریق ظاهر و رنگ کبودی، میتوان حدس زد که کبودی ایجاد شده، در کدام مرحله از بهبودی قرار دارد.
بررسی روند تشکیل تا بهبود کبودی پوست بر اساس تغییر رنگ
کبودیها بسته به شدت و محل کبودی بدن، به رنگهای مختلفی وجود دارند. مواردی را که در اینجا به آنها اشاره میشود، ممکن است برای همه افراد به یک شکل نباشد و معمولاً از فردی به فرد دیگر متفاوت است. حتی رنگ پوست افراد نیز در رنگ کبودی میتواند مؤثر باشد.
از زمانی که کبودی تشکیل میشود، به طور معمول بین 2 تا 3 هفته طول میکشد تا بهبود یابد. مدت زمان بهبودی، علاوه بر اینکه به شدت آسیب بستگی دارد، محل کبودی نیز در طول بهبودی، اثر میگذارد. کبودی قسمتهایی از بدن مانند کبودی صورت، کبودی دستها و کبودی پاها، کندتر از دیگر قسمتها بهبود مییابند. در طول روند بهبود کبودی پوست، رنگهای مختلفی را مشاهده میکنید که هر کدام نشانهای از یک دوره از بهبودی هستند، رنگهایی مثل:
رنگ صورتی و قرمز
کبودی تازه بر اثر یک ضربه مانند کوبیده شدن ساق پا به پله و یا بازوهایتان به در یا دیوار، به رنگ صورتی و یا قرمز است. این به دلیل آن است که خون غنی از اکسیژن، از رگهای خونی پاره شده به بافتهای اطراف نشت میکند و منجر به تغییر رنگ ناحیه آسیبدیده میشود.
این مرحله مدت زمان زیادی طول نمیکشد که شروع به تغییر رنگ میکند. در مرحله بعد، کبودی به رنگ بنفش تیره و یا آبی تبدیل میشود. بسیاری از افراد تا زمانی که این تغییر رنگ را مشاهده نکنند، متوجه کبودی خود نمیشوند.
رنگ بنفش تیره یا آبی
با گذشت یک روز یا بیشتر از ضربه، کبودی به رنگ بنفش تیره و یا آبی تغییر رنگ میدهد. منشأ این تغییر رنگ، در اثر تجزیه گلبولهای قرمز توسط گلبولهای سفید خون یا همان ماکروفاژها رخ میدهد.
هموگلوبین به طور معمول به رنگ قرمز است، اما در اثر تجزیه، به رنگ آبی در میآید. رنگ بنفش نیز به دلیل از دست دادن سریع اکسیژن توسط سلولهای خونی در اثر نشت سلولها به بافتها به وجود میآید که به خون، رنگ آبی میدهد. این تیرگی معمولاً تا 5 روز پس از آسیب، ادامه دارد.
رنگ سبز
یکی از اولین نشانههای بهبود کبودی، وقتی است که به رنگ سبز تبدیل میشود. از آنجایی که بدن به طور مداوم، سلولهای خونی را که به بیرون نشت کردهاند، تجزیه میکند، هموگلوبین، یک مولکول پروتئین قرمز موجود در گلبولهای خون را به بیلیوردین تبدیل میکند. بیلیوردین، یک رنگدانه صفراوی سبزرنگ است که محل کبودی پوست شما را به رنگ سبز تبدیل میکند. رنگ سبز در روز ششم پس از آسیب به وجود میآید.
رنگ زرد یا قهوه ای
در اثر تحلیل گلبولهای قرمز توسط ماکروفاژها، پوست شروع به زرد شدن میکند. سپس مصرف این گلبولهای قرمز، بیلیوردین را به محصولات جانبی حاصل از تجزیه هموگلوبین یعنی هموسیدرین و بیلیروبین تبدیل میکند. از این رو، پوست، ظاهری زرد یا قهوهای-طلایی پیدا میکند.
زمانی که کبودی شما به رنگ زرد و یا قهوهای در میآید، این نشان میدهد که شما به بهبودی کامل نزدیک شدهاید. هنگامی که محتویات ریخته شده از گلبولهای قرمز، دوباره جذب و یا از بدن دفع میشود، کبودی به تدریج ناپدید میشود.
عواملی که در کبودی پوست دخالت دارند
کبودی پوست بیدلیل معمولاً جای نگرانی ندارد. البته بدین معنا نیست که نسبت به آن بیتوجه باشید. در نظر گرفتن علائم غیرعادی و غیرمعمول، به شما در تشخیص اینکه این کبودی پوست بدن علت زمینهای دارد یا خیر، کمک میکند. عواملی که بر کبودی ناگهانی پوست نقش دارند، عبارت است از:
کمبود مواد مغذی
ویتامینها و مواد مغذی، وظایف مهمی را در خون بر عهده دارند. از این نظر که به تشکیل گلبولهای قرمز خون، حفظ سطح مواد معدنی و همچنین تنظیم کلسترول خون کمک میکنند. معمولاً کمبود ویتامینها و مواد معذی، بهراحتی و در اثر مصرف یک سری مکملها و داروها، جبران میشود. چنانچه به این نتیجه رسیدید که کبودی پوست شما ناشی از کمبود ویتامینها و مواد معدنی موردنیاز بدن است، به پزشک مراجعه کنید.
در صورت تشخیص درست، پزشک برای شما دارو تجویز می کند و یا به شما کمک می کند تا رژیم غذایی خود را بر اساس این مشکل اصلاح کنید. در صورتی که با مصرف مکملهای ویتامین و یا داروها، مشکل کبودی ناگهانی پوست شما درمان نشد، این نشان میدهد که مشکل از جای دیگری است که باید بررسی شود. از جمله ویتامینها و مواد معدنی موردنیاز که کمبود آنها در کبود شدن بیدلیل بدن نقش دارند، شامل:
ویتامین K
منبع ویتامین K به بدن کمک میکند تا برای جلوگیری از خونریزی، لخته تشکیل دهد. در صورتی که بدن با کمبود این ویتامین مواجه شود، منجر به کاهش سرعت لخته شدن خون میشود.
کاهش سرعت لخته شدن خون، تجمع مقدار بیشتری از خون را در زیر پوست به دنبال دارد که آن را به صورت کبودی نشان میدهد. دیگر علائمی که نشان میدهد بدن شما دچار کمبود ویتامین K شده است، مانند: وجود خون در مدفوع، خونریزی در دهان یا لثه و خونریزیهای شدید از زخم.
ویتامین C
یکی دیگر از ویتامینهای مورد نیاز بدن، ویتامین C است که کمبود آن در کبودی ناگهانی پوست، میتواند مؤثر باشد. وجود این ویتامین در بدن ضروری است، چراکه از سیستم ایمنی بدن حمایت میکند و کمک زیادی به بهبود زخم میکند.
در مواقعی که ویتامین C بدن به اندازه کافی تأمین نشود، بدن شما بهراحتی و بیدلیل کبود میشود. در واقع کمبود ویتامین C منجر به بروز بیماری اسکوربوت میشود. در بیماری اسکوربوت، لثه دچار خونریزی میشود، زخمهای شما بهراحتی بهبود نمییابند و پوست به طور ناگهانی کبود میشود. همچنین کمبود ویتامین C با علائمی همچون ضعف و خستگی همراه است.
آهن
وجود آهن برای حفظ سلامت سلولهای خونی، بسیار مهم است. اگر سلولهای خونی از سلامت کافی برخوردار نباشند، بدن شما در دریافت اکسیژن کافی و موردنیاز دچار مشکل میشود. در نتیجه آن، بدون دلیل خاصی و به طور ناگهانی، بدن شما دچار کبودی میشود. از دیگر علائمی که نشاندهنده فقر آهن در بدن شما است، شامل:
- سردرد
- خستگی
- ضعف
- دست یا پاهای سرد
- سرگیجه
- احساس گزگز در پاها
- تمایل به خوردن یخ و یا خاک
- زبان متورم و یا دردناک
- تنگی نفس
بیماری فون ویلبراند
بیماری فون ویلبراند، نوعی اختلال ژنتیکی است که در فرآیند لخته شدن خون مشکل ایجاد میکند. تا زمانی که این بیماری اثری از خود نشان ندهد، فرد متبلا، متوجه این بیماری نخواهد شد. وقتی لخته شدن خون بهدرستی انجام نمیشود، در صورت خونریزی، خون در زیر سطح پوست گیر کرده و موجب ایجاد کبودی در آن ناحیه میشود.
افرادی که مبتلا به بیماری فون ویلبراند هستند، اغلب دچار کبودیهای بزرگ و یا تودهای بر روی سطح پوست خود میشوند که به صورت کبودی ظاهر میشود. این بیماری با علائم دیگر نیز مانند پریودهای طولانی و سخت در خانمها، وجود خون در ادرار یا مدفوع، خونریزی شدید بعد از جراحی و یا کارهای مرتبط با دندانپزشکی، خونریزی بینی که بیشتر از 10 دقیقه باشد، همراه است. در صورتی که احساس میکنید با شناخت این علائم، مشکوک به داشتن بیماری فون ویلبراند هستید، برای تشخیص درست و درمان آن به پزشک مراجعه کنید.
عوارض دارویی
برخی داروها به خصوص داروهای رقیقکننده خون، داروهای مسکن مانند آسپرین، ایبوپروفن و یا ناپروکسن، ممکن است بیشتر باعث کبودی پوست شوند. از این جهت که این داروها، بر توانایی لخته شدن خون تأثیر میگذارند.
وقتی مدت زمان زیادی طول میکشد تا لختهخون ایجاد شود، این باعث نشت مقدار بیشتری از خون از رگهای خونی میشود. در نتیجه در زیر پوست جمع میشود و کبودی پوست بدن را ایجاد میکند.
در مواقعی که کبودی، ناشی از مصرف بیشازحد دارو و یا عوارض آن باشد، با علائمی همچون نفخ، سوزش سر دل، یبوست، اسهال، حالت تهوع و دلدرد همراه است. مراجعه به پزشک و تشخیص به موقع، میتواند به درمان عوارض برخی از داروها کمک کند.
دیابت
دیابت، نوعی بیماری مزمن است که بر توانایی بدن به منظور تولید یا استفاده از انسولین، اختلال ایجاد میکند. دیابت به خودی خود باعث ایجاد کبودی نمیشود، اما میتواند در سرعت بهبود کبودی تأثیر بگذارد. از علائمی که نشان میدهد فرد به دیابت مبتلا شده است، شامل: افزایش تشنگی و گرسنگی، تاری دید، افزایش ادرار، سوزن سوزن شدن پاها، احساس بیحسی در دستها و پاها و همچنین کاهش وزن ناگهانی است. در صورتی که به یک یا چند مورد از این علائم را همراه با کبودی دچار شدهاید، به پزشک مراجعه کنید.
ورزش های سنگین
افرادی که ورزشهای سنگین انجام میدهند، علاوه بر دردهای عضلانی، میتواند مشکلات دیگری مانند کبودی را نیز ایجاد کند. این به دلیل آن است که وقتی عضلهای تحت فشار قرار میگیرد، بافتهای عضلانی در عمق پوست آسیب میبینند.
آسیب به عمق پوست، رگهای خونی را تحت تأثیر قرار میدهد و منجر به ترکیدن رگهای خونی و در نتیجه نشت خون به اطراف آن ناحیه میشود. در مواقعی که آسیب میبینید و دچار خونریزی میشوید، با جمع شدن خون در زیر پوست، کبودی ایجاد میشود.
ترومبوفیلی
ترومبوفیلی، وضعیتی است که وقتی ایجاد میشود که بدن، مواد شیمایی لختهکننده را کم یا زیاد تولید میکند. این باعث میشود تا خون شما، تمایل بیشتری به لخته شدن خون داشته باشد. تا زمانی که لختهخون ایجاد نشود، ترومبوفیلی هیچ علامتی از خود نشان نمیدهد.
افرادی که به ترومبوفیلی مبتلا میشوند، معمولاً از داروهای رقیقکننده خون یا همان داروهای ضدانعقاد خون، استفاده میکنند. مصرف این گونه داروها، خود باعث میشود تا بدن این افراد راحتتر دچار کبودی شود.
پورپورا
با افزایش سن و آسیبهای پوستی ناشی از نور خورشید، بافتهای پوستی، شروع به نازک شدن میکنند. این وضعیت، شکنندگی رگهای خونی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. رگهای سطحی آنقدر نازک میشوند که حتی با کوچکترین ضربه، پاره میشوند.
خروج خون از رگهای خونی و ایجاد درم، کبودیهای بنفش تیره به قطر 1 تا 4 سانتیمتر نیز در این ناحیه ظاهر میشوند. از سوی دیگر، به دنبال رفع کبودیهای ناشی از رسوب هموسیدرین که جزئی از گلبولهای قرمز خون است، رنگدانههای قهوهای ایجاد میشود.
تا زمانی که این گونه ضایعات بهبود نیابد، هیچ تغییر رنگی مشاهده نمیشود. مدت زمانی که طول میکشد تا این بیماری درمان شود، معمولاً 3 هفته است. کبودی ناشی از پورپورا بیشتر در سطح بازکننده ساعد و قسمت پشتی دست تشکیل میشود. به ندرت روی گردن و صورت دیده میشود.
محافظت از پوست در برابر نور خورشید، از جمله روشهایی است که به منظور کاهش علائم پورپورا میتوان انجام داد. از آنجایی که این بیماری اغلب افراد سالخورده را مبتلا میکند، آنها باید مراقب کبودی آسان خود باشند و سعی کنند از پوست در برابر آسیب محافظت کنند.
مصرف بیش از حد نوشیدنی های الکلی
مصرف بیشازحد نوشیدنیهای الکلی، تهدیدکننده سلامت کبد و زمینهساز ابتلا به بیماریهای کبدی مانند سیروز است. این یک بیماری پیشرونده است که در طی سالیان متمادی، علائم آن به کندی پیشرفت میکند. هنگامی سیروز ایجاد میشود که کبد، تحت آسیب طولانیمدت و مداوم قرار بگیرد.
در این بیماری، عملکرد کبد، در اثر تجمع بافت اسکار متوقف میشود. به طوری که بافت سالم کبد از بین میرود و با بافت اسکار جایگزین میشود. هنگامی که فرد با این وضعیت روبهرو میشود، بسیار خطرناک است، چرا که باعث انسداد جریان خون از طریق کبد میشود.
این میشود که افراد مبتلا به بیماری کبدی، دارای خونریزیهای شدید هستند و بهراحتی بدن آنها کبود میشود. علائم دیگری نیز وجود دارد که نشاندهنده بیماری سیروز است، علائمی از جمله:
- خارش
- خستگی
- پاهای متورم
- ادرار تیره
- زردی پوست و یا چشم
شیمی درمانی
ارتباط بین کبودی پوست و سرطان نیز وجود دارد. افرادی که به دلیل ابتلا به سرطان، تحت شیمیدرمانی و یا پرتودرمانی قرار میگیرند، معمولاً دارای تعداد پلاکتهای خون پایینی هستند. به این وضعیت، ترومبوسیتوپنی گفته میشود. در شرایط عادی، پلاکتها در ایجاد لختهخون نفش مهمی دارند. چنانچه بدن به تعداد کافی، پلاکت نداشته باشد، خون فرد کندتر از حد معمول لخته میشود. این یعنی حتی در اثر یک ضربه و یا آسیب جزئی، بدن دچار کبودیهای بزرگ و تودهای میشود.
این وضعیت از این جهت افراد مبتلا به سرطان را درگیر میکند، چون آنها به دلیل یک سری محدودیتها در رژیم غذایی خود، یک سری از مواد معدنی موردنیاز و همچنین ویتامینها را دریافت نمیکنند. در نتیجه آن، بدن دچار کمبود ویتامین شده که این میتواند تأثیر بهسزایی در لخته شدن خون داشته باشد.
سرطان لنفوم غیر هاجکین
سرطان لنفوم غیرهاجکین، نوعی سرطان است که سلولهای لنفوسیتی را که بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند، درگیر میکند. این نوع سرطان نیز ارتباط بین کبودی پوست و سرطان را نشان میدهد. از این جهت که اگر این بیماری به مغز استخوان گسترش یابد، منجر به کاهش تعداد سلولهای خونی در بدن میشود.
به دنبال کاهش تعداد سلولهای خونی، تعداد پلاکتها نیز که بر توانایی لخته شدن خون مؤثر هستند، کاهش مییابد. به این دلیل است که افراد مبتلا به سرطان لنفوم غیرهاجکین، بهراحتی دچار خونریزی میشوند و کبودی ناگهانی پوست را تجربه میکنند.
از علائم شایع این بیماری، تورم بدون درد در غدد لنفاوی است که در زیربغل، کشالهران و گردن قرار دارند.از دیگر علائم سرطان لنفوم غیرهاجکین، عرق شبانه، خستگی، تب، سرفه، مشکل در بلع، تنگینفس، سوء هاضمه، درد معده و یا کاهش وزن است.
هموفیلی
هموفیلی، به عدم لخته شدن خون به روش معمول اشاره دارد که یک اختلال نادر است. این افراد، به اندازه کافی پروتئینهای لختهکننده خون ندارند. این باعث میشود تا وقتی افراد مبتلا دچار آسیب و خونریزی میشوند، به مدت طولانی این خونریزی ادامه دارد.
به این دلیل که فرآیند لخته شدن خون بهدرستی انجام نمیشود. خونریزی در فرد مبتلا به هموفیلی، وقتی نگرانکننده است که شدید باشد. به ویژه وقتی که خونریزی داخلی در اندامها و بافتهای بدن اتفاق بیفتد، باید به موقع بررسی شود. از دیگر علائم بیماری هموفیلی:
- درد و تورم مفاصل
- خونریزی بیش از حد پس از هر گونه آسیب و یا جراحی
- خونریزی و کبودی زیاد
- خونریزی خودبهخود
سندرم کوشینگ
هنگامی که سطح هورمون کورتیزول موجود درخون، به طور طبیعی افزایش یابد، سندرم کوشینگ ایجاد میشود. این بیماری ممکن است در نتیجه افزایش تولید کورتیزول به طور طبیعی باشد یا در اثر استفاده بیشازحد از داروهای کورتواستروئیدی اتفاق بیفتد.
افراد مبتلا به سندرم کوشینگ، پوست نازکی دارند که همین باعث میشود تا بدن آنها بیدلیل و بهراحتی کبود شود. این کبودی بیشتر روی سینهها، بازوها، شکم و رانها قابل مشاهده است. سندرم کوشینگ با علائم دیگری همچون افزایش وزن ناگهانی، رسوب بافت چربی در صورت و قسمت فوقانی کمر، آکنه، خستگی، افزایش تشنگی و افزایش ادرار همراه است.
آیا ارتباطی بین کبودی پوست و کرونا وجود دارد؟
ویروس کرونا را با علائمی همچون سرفه، تب و تنگی نفس میشناسیم. در واقع اینها، از علائم رایج فرد مبتلا به کروناویروس است. پزشکان به تازگی متوجه اختلالات پوستی در افرادی که به کرونا مبتلا بودهاند، شدند. این مشکلات پوستی اغلب به صورت کبودی، قرمزی، تورم و حتی تاول ظاهر میشوند که بیشتر دستها و پاها را درگیر میکند. چنین اختلالات پوستی، معمولاً در بیماران بدحال مشاهده میشود که این میتواند نشاندهنده ایجاد لخته در رگهای خونی پوست باشد.
اینکه آیا واقعا کرونا عامل ایجاد کبودی پوست بدن است یا خیر، هنوز محققان در حال بررسی ارتباط بین کبودی پوست و کرونا هستند تا به نتیجه قطعی برسند. اما آنها طی مطالعات خود، به این نتیجه رسیدهاند که بیماری کرونا ممکن است با خطر لخته شدن خون در اندامهای بدن مانند پوست، رگهای خونی بزرگتر در پاها، ریهها و حتی مغز که موجب سکته میشود، ارتباط داشته باشد. از سوی دیگر آنها حدس میزنند که این بثورات پوستی ممکن است به دلیل عوارض داروهایی باشد که بیماران متبلا به کروناویروس مصرف میکنند و نسبت به آنها آلرژی دارند.
چه زمانی کبودی پوست نگران کننده می شود؟
کبودی پوست همیشه نگرانکننده نیست. گاهی آنقدر بدون علامت است که تا تغییر رنگی ایجاد نشود، متوجه کبودی نخواهید شد. در برخی موارد، هنگامی که محل آسیب را لمس میکنید، متوجه تورم و دردناک شدن آن میشوید.
این میتواند نشانهای از تشکیل هماتوم باشد. در واقع هماتوم وقتی تشکیل میشود که خون شروع به جمع شدن در زیر پوست میکند. در مواقع شدید هماتوم، ممکن است برای بهبود به معاینه و تجویز دارو توسط پزشک نیاز داشته باشید.
یکی دیگر از دلایلی که میتواند نشاندهنده این باشد که کبودی، نیاز به درمان جدیتر دارد، استخوانسازی هتروتوپیک است. این وضعیت وقتی ایجاد میشود که رسوبات کلسیمی در اطراف محل آسیبدیده تشکیل میشود.
شما وقتی به این وضعیت دچار میشوید، کبودی شما به لمس، حساس ودردناک میشود. برای تشخیص دقیقتر آن، پزشک از طریق عکسبرداری آن را بررسی میکند. مواردی که نشان میدهد کبودی پوست شما جدی است و باید حتماً به پزشک مراجعه کنید، عبارت است از:
- وقتی کبودی پوست حتی با گذشت بعد از دو هفته بهبود نمییابد.
- کبودیهای مداوم که بیدلیل ظاهر میشوند.
- کبودی چشم که در دید شما اختلال ایجاد کرده است.
- حرکت دادن مفصلی که دچار کبودی شده است، برای شما دشوار است.
- کبودی، همراه با ورم، تب و عفونت است.
درمان های خانگی برای بهبود کبودی پوست
به دلیل اینکه کبودیها در زیر پوست ایجاد میشوند، درمان آنها کمی دشوار است. اما به طور کلی، کبودی پوست را میتوان با یک سری از روشهای خانگی، ظاهر آنها را تا حدودی به حداقل رساند و یا روند بهبودی را تسریع کرد. شما با استفاده از درمانهایی که در ادامه گفته میشود، میتوانید تا حدودی به بهبود کبودی پوست خود کمک کنید. توجه داشته باشید که در صورتی که این درمانهای خانگی جواب ندهد، باید برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید. این درمانهای خانگی شامل:
گیاه آرنیکا مونتانا
آرنیکا مونتانا، گیاهی با خاصیت ضدالتهابی است که به طور گسترده برای بهبود درد و کبودی به کار میرود. این دارو، به شکلهای مختلف در داروخانهها موجود است. شما میتوانید آن را به صورت ژل، پماد، اسپری و یا قرص استفاده کنید.
قبل از مصرف آن، حتماً دستورانی را که در بسته محصول نوشته شده است با دقت بخوانید. سپس مطابق با دستورالعملهای گفته شده، این دارو را برای تسکین کبودی پوست به کار ببرید. در صورت ایجاد هر گونه تحریک یا بثورات پوستی، استفاده از محصول را قطع کنید.
یخ درمانی
شما میتوانید بلافاصله پس از ضربه یا آسیب، بر روی ناحیه موردنظر، کمپرس یخ قرار دهید. این کار باعث میشود تا جریان خون در اطراف ناحیه آسیبدیده کاهش یابد. به نوعی، خنک کردن رگهای خونی در چنین وضعیتی، منجر به کاهش میزان خونی میشود که به بافتهای اطراف آن نشت میکند. کاهش نشت خون به اطراف، از آشکار شدن کبودی جلوگیری میکند و تورم را کاهش میدهد.
در صورت عدم دسترسی به کمپرس یخ، آن را در یک پارچه و یا حوله بپیچید و استفاده کنید. مستقیم یخ را بر روی پوست قرار ندهید، چرا که موجب سوختگی پوست میشود. هر بار که میخواهید از کمپرس یخ استفاده کنید، به مدت 10 دقیقه بر روی محل آسیب قرار دهید. در صورت تمایل به تکرار آن، 20 دقیقه صبر کنید.
بروملین
بروملین، مخلوطی از آنزیمهای موجود در گیاه آناناس است که خواص ضدالتهابی دارد و به کاهش کبودی و تورم هنگام استفاده بر روی پوست کمک میکند. میتوان بروملین را به صورت کرم و یا ژل طبق دستورالعمل آن استفاده کرد. البته افرادی که به آناناس حساسیت دارند، ممنوعیت مصرف برومبلین دارند.
در صورتی که برومبلین به صورت خوراکی مصرف شود، ممکن است عوارض ناخواستهای از جمله مشکلات گوارشی و یا افزایش ضربان قلب ایجاد کند. گاهیاوقات پس از جراحی، پزشک مکملهای بروملین را برای به حداقل رساندن کبودی، توصیه میکند. استفاده از نوع خوراکی آن، باید به تجویز پزشک باشد.
گرما درمانی
استفاده از گرما، برای تقویت گردش خون و افزایش جریان خون بسیار مفید است. این کار به بهبود گردش خون محبوس شده پس از ایجاد کبودی کمک میکند. همچنین استفاده از گرما، در شل شدن عضلاتی که به انقباض دچار شدهاند و یا تسکین درد پس از آسیب، مؤثر است. برای بهرهمند شدن از مزایای گرمادرمانی، میتوانید از پد گرمکننده یا کیسه آب گرم استفاده کنید.
گیاه کامفری
گیاه کامفری، با خاصیت ضدالتهابی که دارد، اغلب برای درمان بیماریهای پوستی و التهاب به کار میرود و میتواند برای درمان کبودی مؤثر باشد. از این گیاه میتوان به شکلهای مختلف استفاده کرد.
اگر بخواهید آن را به صورت موضعی مصرف کنید، میتوانید چند بار در روز کرم را بر روی قسمت کبود شده پوست بمالید. روش دیگر، استفاده از برگهای خشکشده گیاه کامفری است.
برای اینکه بتوانید از آن استفاده کنید، برگهای آن را به مدت 10 دقیقه در آب جوش قرار دهید. سپس مایع به دست آمده را صاف کنید. حوله و یا پارچه را به این مایع آغشته کنید و بر روی ناحیه کبودشده قرار دهید تا به بهبود کبودی پوست شما کمک کند.
کرم ویتامین K
برای لخته شدن خون، بدن به ویتامین K نیاز دارد. در صورت لزوم، به منظور تأمین ویتامین K موردنیاز بدن، از دو طریق میتوان آن را مصرف کرد. یکی از این راهها، استفاده از ویتامین K به صورت قرص است. اما قرص برای برخی از افراد ممکن است بهترین راهحل نباشد، به خصوص آنهایی که از داروهای رقیقکننده خون و یا سایر داروها استفاده میکنند.
از این رو، مصرف ویتامین K به صورت موضعی، مانند کرمهای ضددرد میتواند به عنوان یک درمان برای رفع کبودیها باشد که معمولاً برای اکثر افراد بیخطر است. اگرچه محصولات مختلفی از ویتامین K در دسترس است، اما باید به دنبال محصولی باشید که ویتامین K را در ابتدای ترکیبات آن ذکر کرده است.
کوئرستین
کوئرسین، نوعی فلاونوئید است که از برخی از میوهها به دست میآید و خاصیت ضدالتهابی دارد. این ماده نیز در بهبود کبودی میتواند مؤثر باشد. برخی از کرم و ژلهای پوستی حاوی کوئرسین موجود هستند که معمولاً با دیگر ترکیبات مانند ویتامین K، بروملین و سایر ترکیبات ترکیب میشود تا به خاصیت درمانی و ضدالتهابی برسند.
مطابق با دستورالعمل روی بسته کرم حاوی کوئرستین میتوانید آن را دو بار در روز نیز استفاده کنید. هنوز بیخطر بودن مصرف کوئرستین به صورت خوراکی ثابت نشده است، اما از مصرف آن بدون تجویز پزشک خودداری کنید.
در ادامه به معرفی یک سری کرمهای ضدردرد و ضدکبودی میپردازم که میتوان بدون نسخه آنها را تهیه و استفاده کرد:
كرم ضد درد و رفع کبودی عضلات لافارر
این کرم به دلیل داشتن ترکیباتی مانند عصاره گیاه آرنیکا و رزماری، به تسکین دردها در اثر بیماری هایی مانند آرتروز، روماتیسم مفصلی و همچنین کشیدگی های عضلانی کمک می کند. همچنین با افزایش گردش خون در رفع کبودی و کوفتگی ناشی از فعالیت های ورزشی سنگین و یا دیگر فعالیت ها، بسیار مؤثر است. از سوی دیگر، کرم ضدرد و ضدکبودی لافارر حاوی عصاره دیگر گیاهانی همچون آلوئهرا، بابونه و دیگر ترکیبات ضروری مانند روغن بادام، گلیسرین، لانولین و وازلین است. وجود این ترکیبات باعث شده است تا این کرم علاوه بر خاصیت ضددرد و ضدکبودی، به رفع قرمزی و التهاب ناشی از آسیب و یا عملهای زیبایی کمک کند.
کرم ضد درد اُلی ژن
کرم ضددرد و ضدکوفتگی اُلی ژن، دارای ترکیباتی از جمله روغن سیاهدانه، عصاره رزماری، عصاره زنجبیل و دیگر ترکیبات گیاهی مفید است که به تسکین دردهای عضلانی کمک می کند. همچنین به دلیل داشتن خاصیت ضدالتهابی، در بهبود التهابهایی که بعد از آسیب و یا یک بیماری خاص ایجاد میشود، تأثیرگذار است. چنانچه از این کرم به طور روزانه و منظم استفاده شود، پس از مدت کوتاهی تأثیر آن را احساس خواهید کرد.
روغن های ضروری
یک سری از روغنها و یا اسانسهای گیاهی وجود دارند که به تسکین درد و آرامش پس از آسیب کمک میکنند. برای استفاده از از مزایای اینها، میتوانید مثلاً چند قطره از روغن رزماری و یا اسطوخودوس را بر روی یک پارچه سرد بریزید، سپس آن را بر روی ناحیه آسیبدیده قرار دهید. توصیه میشود قبل از مصرف، این روغنها را با روغن حامل و یا لوسیون بدن رقیق کنید تا تحریکی برای پوست ایجاد نکند.
استراحت
پس از آسیب، توصیه میشود از انجام یک سری فعالیتها بپرهیزید، در غیر این صورت این میتواند موجب تشدید آسیب و کبودی شما شود. برخی از افراد ممکن است در زمان استراحت، ناحیه آسیبدیده را ماساژ دهند. این کار بسیار خطرناک است و میتواند به تشدید علائم کمک کند. در موارد شدید آسیب، تا زمانی که برای درمان به پزشک مراجعه نکردهاید، از تحریک ناحیه آسیبدیده خودداری کنید.
یکی از کارهایی که میتوانید به هنگام استراحت انجام دهید، قرار دادن ناحیه آسیبدیده بالاتر از سطح قلب است. این کار از نیروی جاذبه استفاده میکند تا کبودی را به حداقل برساند. به این دلیل که وقتی ناحیه آسیب در زیر سطح قلب باشد، خون جمع میشود و موجب افزایش میزان کبودی میشود.
اما هنگامی که بالاتر از سطح قلب قرار میگیرد، خون بیشتری به قلب میرسد و این میتواند روند بهبودی شما را سریعتر کند. البته این کار برای افرادی که کوفتگیهای شدید دارند، به طوری که قادر به حرکت دادن مفصل آسیبدیده نیستند، انجام این کار باید به توصیه پزشک باشد.
نکات رژیم غذایی ضد کبودی پوست
هر آنچه که شما روزانه میل میکنید، میتواند بر اینکه پوست شما به راحتی کبود میشود، تأثیر بگذارد. البته این بدین معنا نیست که نکاتی که در اینجا مطرح میشود، برای همه به یک میزان نتیجهبخش باشد. در کنار دانستن این نکات، حتماً با یک مشاور تغذیه و یا پزشک نیز مشورت کنید. نکاتی که در صورت رعایت آنها، میتواند بر کبودی پوست شما تأثیر بگذارد، عبارت است از:
مواد غذایی غنی از ویتامین K مصرف کنید
همانطور که اشاره شد، ویتامین K برای لخته شدن طبیعی خون لازم است که کمبود آن میتواند باعث شود تا بیدلیل پوست شما کبود شود. مواد غذایی که سرشار از ویتامین K هستند، شامل: لوبیاسبز، مارچوبه و سیزیجات دارای برگ سبز مانند کلمبروکلی، اسفناج و کاهوپیچ است.
همچنین لبنیات پروبیوتیک، به خصوص برای افرادی که آنتیبیوتیک مصرف میکنند و یا به بیماریهای روده دچار هستند، برای پیشگیری و یا بهبود کبودی پوست میتوانند تأثیرگذار باشند.
در مصرف اسیدهای چرب امگا 3 اعتدال را رعایت کنید
همه ما میدانیم که مصرف امگا 3 برای جلوگیری از برخی بیماریهای مزمن بسیار مفید است. برخی افراد برای تأمین امگا 3 موردنیاز بدن خود، مکملهای روغن ماهی و یا سایر مکملهای حاوی امگا 3 مصرف میکنند. اما به این نکته نیز باید توجه داشت که در کنار مزایایی که دارد، عدم رعایت اعتدال در مصرف آن، میتواند عوارضی نیز داشته باشد.
به عنوان مثال، هنگامی که فرد دچار هر گونه آسیب مانند کبودی، بریدگی و یا سوختگی میشود، بدن برای جلوگیری از آسیب بیشتر به بافتهای اطراف، با التهاب پاسخ میدهد. از این رو مصرف بیشازحد اسیدهای چرب امگا 3 و همچنین غذاهایی که حاوی سیر، زنجفیل و یا زردچوبه هستند، میتوانند در چنین شرایطی، منجر به کبودی بیشازحد در برخی افراد شود.
مصرف ویتامین C را افزایش دهید
مصرف ویتامین C برای افرادی که به راحتی دچار کبودی پوست بدن میشوند، میتواند به بهبود این وضعیت کمک کند. به این دلیل که ویتامین C با تقویت عروق خونی به کاهش کبودی کمک میکند. مطالعات نشان داده است، آنهایی که در رژیم غذایی خود، از مواد غذایی حاوی ویتامین C استفاده نمیکنند، کبودی پوست بیشتری را تجربه میکنند.
همچنین توصیه میشود که در مصرف شیرینیجات هم اعتدال را رعایت کنید. چرا که آنهایی که بیشازحد شیرینیجات و یا غذاهای شیرین مصرف میکنند، در معرض کمبود ویتامین C قرار دارند. اینکه چرا با مصرف شیرینی، بدن دچار کمبود ویتامین C میشود، به این دلیل است که ساختار قند و ویتامین C مشابه یکدیگر است، در نتیجه آن، این دو برای ورود به سلولها با هم رقابت میکنند و مشکلاتی را به وجود میآورند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
کبودی پوست را هر کسی تجربه میکند، اما مهم این است که پس از هر گونه آسیب و کبودیهای ایجاد شده و یا حتی کبودیهایی که خودبهخود ظاهر میشوند،علائم هشدار آن را نیز جدی بگیریم. در صورت مشاهده این علائمی که در زیر به آنها اشاره می شود، حتماً به پزشک مراجعه کنید:
- کبودیهایی که به طور مکرر ایجاد میشوند.
- کبودیهایی که بلافاصله پس از مصرف یک دارو و یا مکمل جدید، ظاهر میشوند.
- کبودیهایی که بیدلیل و به راحتی به وجود میآیند.
- کبودیهایی که در بخشهای غیرمعمول بدن مانند کمر و یا شکم ایجاد میشوند.
- کبودیهایی که با تب همراه است.
کلام پایانی
در بیشتر موارد، کبودیهای ناگهانی ایجاد شده بدون اینکه ضربهای به بدن وارد شده باشد، میتواند یک علامت هشدار اولیه باشد که مشکلی در اندامها و یا رگهای خونی به وجود آمده است. در صورت تشخیص به موقع، کبودی پوست قابل درمان است. توصیه میشود هر گونه تغییر ایجاد شده در محل کبودی را جدی بگیرید و برای تشخیص علائم به پزشک مراجعه کنید.
سؤالات متداول
کبودی پوست بیدلیل میتواند ناشی از عواملی مانند: کمبود مواد مغذی، بیماری فون ویلبراند، عوارض دارویی، دیابت، ورزشهای سنگین، ترومبوفیلی، پورپورا، مصرف بیشازحد الکل، شیمیدرمانی، سرطان سندرم لنفوم هاجکین، هموفیلی، سندرم کوشینگ
وقتی کبودی پوست حتی با گذشت بعد از دو هفته بهبود نمییابد، کبودیهای مداوم که بیدلیل ظاهر میشوند، کبودی چشم که در دید شما اختلال ایجاد کرده است، حرکت دادن مفصلی که دچار کبودی شده است برای شما دشوار است، کبودی همراه با تب و عفونت است.
استفاده از گیاهانی با خاصیت ضدالتهابی مانند آرنیکا مونتانا و کامفری، یخ و گرما درمانی، استراحت، استفاده از روغنهای ضروری مانند روغن رزماری و یا اسطوخوددوس، مصرف کرمها و یا ژلهای حاوی کوئرسین و برومبلین، استفاده از ویتامین K به صورت کرم، ژل و یا مکملها
ویتامین C، ویتامین K و آهن