دوش واژینال چیست؟ طریقه استفاده و خطراتی که به دنبال دارد

دوش واژینال به شست‌و‌شوی واژن با آب یا ترکیبی از مایعات به منظور از بین بردن بوها و تمیز کردن واژن اطلاق می‌شود. روشی غیربهداشتی که اغلب کارشناسان سلامت و پزشکان استفاده از آن را مجاز نمی‌دانند. برخی محصولات دوش واژن که به صورت بسته‌های از پیش‌ آماده‌شده هستند جوش شیرین یا یُد در خود دارند. تعداد کمی از این محصولات نیز حاوی خوشبوکننده‌ها و ضدعفونی‌کننده‌ها هستند. کالج آمریکایی زنان و زایمان توصیه می‌کند که بانوان از محصولات دوش واژینال استفاده نکنند. قصد داریم در این مطلب شما را با جزئیات و خطرات این کار آشنا کنیم و راهکارهای ایمن حفظ بهداشت و سلامتی دستگاه تناسلی را با شما در میان بگذاریم.

دوش واژینال چیست؟

واژه دوش (douche) به معنای شستن یا خیس خوردن است. از هر پنج زن 15 تا 44 ساله یک زن به طور منظم از دوش‌ واژینال استفاده می‌کند. یک مطالعه در سال 2002 نشان داد که این عمل بیشتر در میان زنان آفریقایی-آمریکایی‌ها و اسپانیایی رواج دارد. به علاوه، مطالعه دیگری نشان داد که نوجوانان از هر قومیت و نژادی تمایل به استفاده از دوش واژن دارند. در زمان‌های قدیم بعد از رابطه جنسی از دوش واژینال برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌شد. اما این وسیله تأثیری در پیشگیری از بارداری ندارد.

از 100 سال پیش تاکنون جدال بر سر مزایا و معایب استفاده از این روش ادامه دارد. از سال 1988 استفاده از دوش واژینال کمتر شد. این روش در برخی کشورها از جمله ساحل عاج رواج بسیاری دارد طوریکه 97 درصد زنان این کشور از دوش واژن استفاده می‌کنند.

مراحل استفاده از دوش واژینال

برای اجرای یک دوش واژینال، ترکیبی از آب وصابون‌های ملایم در یک بطری یا کیسه قرار می‌گیرد. یکی از این عناصر سرکه یا استیک اسید است که اصلاً توصیه نمی‌شود زیرا سرکه یک ماده اسیدی است و به هیچ‌عنوان نباید با واژن در تماس باشد. عناصر دیگر بنزوئیک اسید، سیتریک اسید، لاکتیک اسید و سوربیک اسید هستند که مانند سرکه، عنصری اسیدی به حساب می‌آیند و برای واژن مضر هستند. ستیل پیریدینیم کلرید، دسیل گلوکزید، دیازولیدینیل اوره، دی سدیم ادتات، لیزول، بنزوات سدیم، سدیم بی کربنات، سدیم سیترات، سدیم لاکتات، آب و ماست از دیگر عناصر ترکیب شونده هستند. سپس این ترکیب به سمت واژن، اسپری شده یا پاشیده می‌شود. پس از آن مایع درون واژن از آن خارج می‌شود.

ابهامات در مورد کاربردهای دوش واژینال

دلایل رایجی که بانوان برای استفاده از دوش واژینال مطرح می‌کنند عبارتند از:

• از بین بردن بوهای ناخوشایند واژن
• پیشگیری از بارداری
• شست‌و‌شوی خون قاعدگی بعد از پریود یا آب منی بعد از رابطه
• جلوگیری از بیماری‌های مقاربتی

لازم به ذکر است که دوش واژینال هیچ‌یک از این اهداف را تامین نمی‌کند.

عوارض جانبی دوش واژینال

کالج آمریکایی زنان و زایمان درباره محصولات بهداشت بانوان توصیه می‌کند که بانوان از محصولات دوش واژینال استفاده نکنند. واژن شما طوری طراحی شده که به طور طبیعی یک توازن PH سالم داشته باشد. این ناحیه با باکتری‌ها و فلور واژن پُر شده است که به جلوگیری از عفونت‌ها و پیشگیری از تحریک‌ها کمک می‌کند. محیط سالم واژن عمدتاً از لاکتوباسیل‌ها تشکیل شده است. لاکتوباسیل‌ها تولیدکننده هیدروژن پروکسید هستند. هیدروژن پراکسید از رشد بیش از حد پاتوژن‌ها جلوگیری می‌کند.

اگر شما تعداد این باکتری‌های سالم در واژن را کاهش دهید، باکتری‌های مشکل‌ساز ممکن است بوجود بیایند و پاتوژن‌ها رشد بیش از حدی خواهند یافت. ظهور این باکتری‌های مشکل‌ساز می‌تواند منجر به عفونت‌ها، تحریک‌ها و عوارض جدی‌تر شود. این عفونت‌ها در رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها رخ خواهد داد.

اگر عمل دوش واژینال را انجام دهید محیط طبیعی واژن را دستخوش تغییر خواهید کرد. ممکن است با عوارضی روبرو شوید که کاملاً جدی باشد. این عوارض عبارتند از:

دوش واژینال و مشکلات بارداری

بانوانی که به طور منظم عمل دوش واژینال را انجام می‌دهند بیشتر در معرض تجربه زایمان زودرس، سقط جنین و دیگر عوارض بارداری هستند. استفاده از این روش می‌تواند تا 76 درصد منجر به یک بارداری خارج رحمی شود. در بارداری خارج رحمی، جنین در خارج از رحم رشد می‌کند. بانوانی که از این روش استفاده می‌کنند اگر باردار شوند دوران سختی را تجربه خواهند کرد. همچنین مطالعات نشان می‌دهد نوزاد مادرانی که از دوش واژینال استفاده می‌کنند هنگام تولد وزن کمی دارند.

دوش واژینال و عفونت‌ ها

توازن سالم باکتری‌ها از رشد بیش از حد مخمر واژن جلوگیری می‌کند. از بین بردن این توازن طبیعی موجب رشد مخمر می‌شود. این رشد، عفونت مخمری را به دنبال دارد.

به این ترتیب، زنی که از دوش واژینال استفاده می‌کند پنج برابر بیشتر از زنی که از این روش استفاده نمی‌کند در معرض بیماری واژینوز باکتریال قرار دارد. واژینوز باکتریال نوعی التهاب واژن است که در نتیجه رشد بیش از حد باکتری‌ها به وجود می‌آید.

برخی از بانوان از دوش‌های واژینال به این امید استفاده می‌کنند که شست‌وشوی واژن، عفونت واژینال را از بین خواهد برد. دوشینگ ممکن است عفونت را بدتر کند. در حالیکه شما مبتلا به عفونت واژینال هستید، دوشینگ می‌تواند عفونت را به دیگر بخش‌های سیستم تولیدمثل شما گسترش دهد. یکی از مطالعات نشان داد بانوانی که از دوش واژینال استفاده نمی‌کنند کمتر در معرض ابتلا به واژینوز باکتریال قرار دارند. واژینوز باکتریال ریسک ابتلا به زایمان زودرس و بیماری‌های مقاربتی را افزایش می‌دهد. همچنین ممکن است در جریان انجام این روش اجسام خارجی وارد واژن شوند که ریسک عفونت را بالا می‌برد.

دوش واژینال و بیماری التهابی لگن

بیماری التهابی لگن عفونتی است که در ارگان‌های تولیدمثل ایجاد می‌شود. دلیل اتبلای بیشتر موردهای این بیماری عفونت مقاربتی است. دوشینگ ریسک ابتلای بانوان به بیماری التهابی لگن را 73 درصد افزایش می‌دهد. از 8 زن با سابقه بیماری التهابی لگن 1 زن در بارداری مشکل دارد.

دوش واژینال و سرطان و التهاب دهانه رحم

التهاب دهانه رحم، مانند بیماری التهابی لگن در نتیجه عفونت‌های مقاربتی است اما بانوانی که از روش دوش واژینال استفاده می‌کنند بیشتر در معرض این شرایط هستند. درصد ابتلا به سرطان رحم در بانوانی که یک‌بار در هفته عمل دوشینگ انجام می‌دهند بیشتر است.

چگونه واژن خود را به طور ایمن تمیز کنیم؟

آسان‌ترین راه برای تمیزکردن واژن انجام یک شست‌وشوی ساده در جریان یک دوش گرفتن یا حمام رفتن است. استفاده از صابون ضرورتی ندارد. ام اگر قصد دارید از صابون استفاده کنید، اطمینان حاصل کنید که ملایم است و بوی شدیدی ندارد. خوشبوکننده‌ها و مواد شیمیایی می‌توانند پوست حساس اندام تناسلی شما را تحریک کنند. با دستورالعمل‌های زیر می‌توانید واژن خود را تمیز کنید:

• با یک دست، شکل V را درست کنید طوریکه 2 انگشت اول پوست بیرونی را نگه دارد، سپس انگشت‌ها را به چپ و راست بکشید تا واژن باز شود.
• با استفاده از آب گرم به آرامی ناحیه واژنی را چندین بار آب‌پاشی کنید. اگر می‌خواهید از صابون استفاده کنید با صابون ملایم آن را بشویید. چین‌های واژنی را مالش شدیدی ندهید و از قرار دادن صابون در داخل واژن بپرهیزید.
• به آرامی ناحیه واژنی را با آب بشوئید. این کار را تا زمانی ادامه دهید که تمام کف‌های صابون از بین برود.
• با استفاده از حوله تمیز آن ناحیه را خشک کنید.

جلوگیری از بوی واژن

تمامی واژن‌ها یک بوی طبیعی دارند. در هر زنی این بو متفاوت است و بوی طبیعی می‌تواند در طول زمان تغییر کند. به این ترتیب، تمرین یا رابطه جنسی موقتاً می‌تواند بوی طبیعی واژن را تغییر دهد. شما می‌توانید با انجام برخی کارهای ساده بوی آزاردهنده واژن را کاهش دهید.

بهداشت را به طور مناسب رعایت کنید

به طور منظم به آرامی اندام تناسلی خود را بشوئید. از مصرف صابون خودداری کنید چون باعث تحریک پوست حساس اندام تناسلی می‌شود.

از پارچه‌ های دارای منافذ هوا استفاده کنید

رطوبت اضافی پیرامون اندام تناسلی و واژن می‌تواند بوها را افزایش دهد و منجر به عفونت گردد. از لباس زیرهایی که 100 درصد از کتان ساخته شده‌اند استفاده کنید. این لباس زیرها منافذی برای ورود هوا دارند و می‌تواند عرق و سایر مایعات را دفع کند. پارچه‌های ساتن، ابریشم و پلی استر اجازه جریان یافتن هوای کافی را نمی‌دهند و همین امر ممکن است رشد باکتری را تقویت کند.

با دقت از محصولات خوشبوکننده استفاده کنید

اسپری‌ها و پودرها می‌توانند به پوشاندن بوی واژن کمک کنند، اما آن‌ها را به داخل واژن خود نپاشید. اسپری‌ها و پودرها فقط در محیط بیرون از واژن ایمنی دارند.

از پاک کننده های خشن استفاده نکنید

از پاک‌کننده‌های خشن نظیر دوش واژینال در واژن خود استفاده نکنید. این محصولات توازن PH واژن شما را به هم می‌زنند و موجب تحریک و عفونت آلت تناسلی می‌گردند.

نکات کلیدی

واژن شما خود-پاک‌کنندگی دارد. این خود-پاک‌کنندگی توسط مایع مخاطی انجام می‌گیرد. این سیستم واژن برای از بین بردن آب منی، خون و دیگر ترشحات طبیعی بدن طراحی شده است. نیازی نیست با شست‌وشوهای خشن آن را تمیز کنید.

اگر بو یا ترشح غیرمعمولی را تجربه کردید از دوش واژینال برای از بین بردن آن استفاده نکنید. به جای آن به دکتر خود مراجعه کنید. دوشینگ منظم می‌تواند برخی مشکلات اساسی آلت تناسلی شما را پنهان کند. همچنین عوارض جدی را به دنبال خواهد داشت.

سؤالات متداول درباره دوش واژینال