فهرست مطالب
دندانهای سفید و مرتب، دهان خوشبو و لثههای سالم، میتواند به هر لبخندی زیبایی دوچندان ببخشد. مسواکزدن دائم، استفاده از نخ دندان و مراقبتهای معمول از بهداشت دهان و دندان، همه میتوانند برای رسیدن به چنین ایدهآلی به ما کمک کنند. یکی از مواردی که معمولا کمتر از سایر مراقبتهای بهداشت دهان و دندان به آن پرداخته میشود، استفاده از انواع دهانشویه است. مدلهای مختلفی از دهانشویه در بازار وجود دارد و دهانشویه کلرهگزیدین یکی از انواع دهانشویههای درمانی است. در این نوشتار قصد داریم به معرفی این محصول پرداخته و تمام جزئیات مرتبط با آن را بهدقت بررسی کنیم. پیشنهاد میکنیم که شما نیز با ما همراه شده و از فواید و معایب دهانشویه کلرهگزیدین بهخوبی مطلع شوید.
دهانشویه چیست؟
پیش از بررسی دهانشویه کلرهگزیدین، باید به بررسی دهانشویه بهشکل عام بپردازیم. انواع دهانشویه بهعنوان راه حلی برای رفع بوی بد دهان و افزایش سلامت و بهداشت دندانها، زبان و لثهها، تولید و عرضه شده است. ترکیبات دهانشویهها حاوی انواع مواد آنتیمیکروب و سایر ترکیباتی است که میتواند مانع از ایجاد بوی بد دهان شود. علاوه بر این، دهانشویهها قادر به کاهش باکتریهایی هستند که موجب التهاب و سایر بیماریهای لثه میشوند. در واقع باید بدانید مسواک و نخ دندان میتوانند بخش زیادی از این باکتریها را کاهش دهند، اما دهانشویه میتواند ایمنی بیشتری ایجاد کرده و اثرگذاری آن بسیار بیشتر است. برای درک بهتر و کاملتر فواید دهانشویه کلرهگزیدین میتوانید مطلب زیر را نیز مطالعه کنید.
نحوه استفاده معمول از دهانشویه این است که برای چند ثانیه آن را در دهان نگه داشته، در بخشهای مختلف دهان جابهجا کرده و در نهایت، آن را از دهان خارج کنید. دهانشویهها بر طبق دستهبندی سازمان بهداشت و غذای جهانی، به سه دسته زیبایی، درمانی و یا زیبایی/درمانی تقسیم میشوند.
دهانشویه زیبایی
این نوع دهانشویه تنها برای ایجاد بوی بهتر در دهان تولید و عرضه شدهاند. پس از مصرف این نوع دهانشویه، احساس تمیزی بیشتری در دهان داشته و طعم بهتری در دهان شما باقی میماند. معمولا این نوع دهانشویه اثرات پیشگیرانه نداشته و تاثیری در وقوع یا عدم وقوع بیماریهای دهان و دندان نیز نخواهند داشت.
دهانشویه درمانی
دهانشویههای درمانی حاوی انواع ترکیبات فعال هستند. این نوع دهانشویه از ایجاد یا گسترش بیماریهای دهان و دندان جلوگیری میکنند. بیماریهایی همچون التهاب لثه، دندان درد، خشکی دهان، پوسیدگی دندان با چنین دهانشویههایی قابل درمان هستند. برخی از دهانشویههای درمانی، قابلیت سفیدکردن دندان و ایجاد بوی خوش را نیز دارند.
خرید برخی از دهانشویههای درمانی بدون نیاز به نسخه بوده و برخی دیگر تنها با تجویز پزشک قابل خریدن هستند. دهانشویه کلرهگزیدین یکی از انواع دهانشویههای درمانی است که در بخشهای بعد به بررسی دقیقتر آن خواهیم پرداخت.
دهانشویه زیبایی / درمانی
این نوع از دهانشویهها، ترکیبی از دهانشویه درمانی و زیبایی بوده و اثرات هر دو را بهصورت همزمان دارند. خرید و استفاده از این نوع دهانشویهها تنها به مقاصد درمانی، با اما و اگرهای زیادی همراه است. بنابراین اگر تنها قصد استفاده از فواید دهانشویه درمانی را دارید، با توجه به تجویز پزشک خود، یک مدل مناسب درمانی را خریداری کنید. البته باید بدانید که دهانشویه تنها روش افزایش بهداشت سلامت دهان و دندان نیست و موارد دیگری نیز در این حوزه اهمیت دارد. در مطلب بررسی بهداشت دهان و دندان، برخی از مهمترین موارد این موضوع را عنوان کردهایم.
دهانشویه کلرهگزیدین چیست؟
پوسیدگی دندان توسط باکتریهایی ایجاد میشود که در پلاک دندانها در فواصل بین مسواک زدن، رشد میکند. کلرهگزیدین این باکتری را نابود کرده و بدین شکل، از پوسیدگی دندان جلوگیری میکند. هرچند باید بدانید که کلرهگزیدین بهتنهایی نمیتواند از ایجاد پلاک بین دندان جلوگیری کند. مسواکزدن و استفاده از نخ دندان، بهترین روشها برای جلوگیری از ایجاد پلاکهای بین دندانی است.
دهانشویه کلرهگزیدین با توجه به نوع عملکرد و فعالیتی که دارد، برای جلوگیری یا درمان پوسیدگی دندان تجویز میشود. ژنژیویت (Gingivitis) یا همان التهاب لثه، باعث تورم، قرمزی و یا خونریزی لثهها خواهد شد. این دهانشویه درمانی حاوی ترکیباتی است که بر باکتریهای عامل این بیماری تاثیر گذاشته و میتواند قرمزی، التهاب و یا خونریزی لثهها را کاهش داده و یا آن را متوقف کند.
دهانشویههای کلرهگزیدین در دو مدل وجود دارند. برخی از آنها حاوی الکل بوده و برخی دیگر، با میزان الکل کمتر و یا بدون الکل، به بازار عرضه شدهاند. برای بعضی از مصرفکنندهها، با سابقه بیماریها یا حساسیتها مختلف، دهانشویه کلرهگزیدین بدون الکل تجویز میشود. این مدل عوارض جانبی کمتری داشته و البته اثربخشی متفاوتی نیز خواهد داشت.
دهانشویه کلرهگزیدین را تنها باید با تجویز پزشک خریداری و مصرف کرد. در ادامه، مهمترین فواید و البته انواع عوارض جانبی این دهانشویه کلرهگزیدین را با هم بررسی میکنیم. همراه ما باشید.
فواید دهانشویه کلرهگزیدین
مهمترین و اصلیترین فایده دهانشویه کلرهگزیدین جلوگیری از ایجاد و یا گسترش پوسیدگی دندانها است؛ دیگر فواید این دهانشویه شامل موارد زیر است:
- جلوگیری از تورم لثه؛
- جلوگیری از قرمزی و التهاب لثه؛
- درمان خونریزی لثهها؛
- درمان پوسیدگی دندانها.
دهانشویه کلرهگزیدین با توجه به ترکیبات موجود در آن، یکی از بهترین و ماندگارترین دهانشویههای فعلی برای از بینبردن باکتریهای مضر است. اثر و ماندگاری این دهانشویه تا 12 ساعت باقی مانده و به همین خاطر، یکی از کارآمدترین درمانها برای پوسیدگی دندان و التهاب لثهها است.
عوارض دهانشویه کلرهگزیدین
این دهانشویه همانند انواع داروهای دیگر، ممکن است دارای برخی عوارض جانبی باشد. عوارض جانبی دهانشویه کلرهگزیدین را باید به دو بخش عادی و خطرناک تقسیم کنیم. در ادامه، برخی از مهمترین عوارض جانبی این محصول را با هم مرور خواهیم کرد.
عوارض جانبی معمول
برخی از عوارض معمول استفاده از این دهانشویه شامل التهاب دهان، لکههای روی دندان، خشکی دهان، طعم غیر عادی و یا تلخی در دهان و در نهایت حساسیت بیشتر به طعمها است. البته این موارد، تنها عوارض جانبی این دهانشویه نیستند و ممکن است برای شما، عارضههای جانبی دیگری نیز در پی داشته باشد.
عوارض جانبی خطرناک دهانشویه کلرهگزیدین
در برخی موارد خیلی خاص، ممکن است این دهانشویه عوارض جانبی بسیار جدی و خطرناکی را ایجاد کند. به همین خاطر، بهتر است پیش از مصرف، از این نوع عارضههای نادر ولی احتمالی نیز مطلع شوید.
کهیر زدن، التهاب پوستی، عدم امکان تنفس و خسخس کردن راه تنفسی، سرگیجه، عرق سرد، تورم در لبها، چشمها، زبان و یا راه تنفسی، همه از انواع عارضههای خطرناک احتمالی هستند. در صورت مشاهده هر کدام از این علائم، بهسرعت با فوریتهای پزشکی تماس بگیرید و از خدمات امدادی و اورژانسی استفاده کنید. این علائم علیرغم نادر بودن، ممکن است باعث ایجاد آسیبهای جبرانناپذیری شوند.
در صورت مشاهده لکههای سفید در زبان، لبها یا درون دهان، زخمهای دهانی و یا تورم زیر فک، بهسرعت با پزشک خود تماس بگیرید. این علائم نیز مهم بوده ولی به تماس با اورژانس پزشکی نیازی ندارند.
نحوه استفاده از دهانشویه کلرهگزیدین
دهانشویه کلرهگزیدین را باید پس از مسواکزدن و کشیدن نخ دندان، استفاده کنید. دهان خود را با آب فراوان بهصورت کامل آبکشی کرده و اثر خمیردندان را بهکلی از دهان خود پاک کنید.
از در محصول برای اندازهگیری میزان مصرف استفاده کنید. برای هر بار استفاده، باید 15 میلیلیتر از دهانشویه را مصرف کنید. به خط درج شده روی در محصول توجه کرده و به همان میزان، دهانشویه بریزید. اگر در بستهبندی خریداری شده، این درجهبندی وجود ندارد، حتما از داروخانه یک ظرف مدرج و یا وسیلهای برای اندازهگیری محتوای دهانشویه خریداری کنید. میزان دوز مصرفی در این نوع محصول اهمیت بسیار زیادی دارد.
دهانشویه کلرهگزیدین را در دهان خود نگهداشته و سعی کنید آن را به همه بخشهای لثه و دندان، منتقل کنید. با جابهجا کردن مایع در دهان، آن را به همه بخشها برسانید. 30 ثانیه این کار را تکرار کرده و سپس دهانشویه را از دهان خود بیرون بریزید. هیچگاه دهانشویه کلرهگزیدین را با آب رقیق نکنید. از محصول بهدقت استفاده کرده و به هیچ عنوان آن را قورت ندهید. پس از استفاده، تا چند ساعت از خوردن و آشامیدن نیز پرهیز کنید.
دوز مصرف دهانشویه کلرهگزیدین
دوز مصرفی برای هر فرد، با توجه به نوع بیماری، سن و سایر مشخصهها تفاوت دارد. به همین خاطر، میزان دوز مصرفی خود را از پزشکتان بپرسید. در ادامه، میانگین دوز مصرفی دهانشویه کلرگزیدین را بررسی خواهیم کرد. فراموش نکنید که دستور دقیق پزشک شما، به دوز مصرفی میانگین ارجحیت دارد و هیچگاه بدون مشورت با پزشک، میزان و اندازه مصرف خود را تغییر ندهید.
میزان دوز مصرفی برای هر بیمار، با توجه به نوع بیماری و میزان قدرت دهانشویه، تفاوت دارد. علاوه بر این، تعداد دفعات استفاده، میزان فواصل پرهیز از خوردن و آشامیدن و حتی میزان نگهداشتن دهانشویه در دهان، همه با توجه به نوع بیماری فرد تعیین خواهد شد.
دوز مصرف دهانشویه کلرهگزیدین برای بزرگسالان، 15 میلیلیتر و دو بار در روز خواهد بود. هر دفعه، باید دهانشویه را بهمدت 30 ثانیه در دهان خود نگه دارند. برای کودکان زیر 18 سال، تنها به تجویز پزشک توجه کنید. تعداد دفعات، میزان شستوشو و دوز مصرفی، برای کودکان باید بهشکل اختصاصی تعیین شود.
فراموش کردن یک دوز در طی روز
در انواع داروها یا حتی دهانشویهها، ممکن است یکی از دوزها را در طی روز فراموش کنید. در این صورت، بهمحض یادآوری، دوز فراموش شده را استفاده کنید. البته اگر به زمان دوز بعدی نزدیک هستید، بهتر است منتظر مانده و دوز بعدی را بهحالت عادی و روتین، استفاده کنید. از مصرف مواد بیشتر پس از دوز فراموششده، اجتناب کنید. این دهانشویه را در دمای معمول اتاق، دور از رطوبت، گرما و نور مستقیم نگهداری نمایید.
احتیاط های معمول پس از استفاده از دهانشویه کلرهگزیدین
دهانشویه کلرهگزیدین ممکن است طعم تلخی را در دهان شما به جای بگذارد. با این وجود، از شستن دهان بلافاصله پس از مصرف، اجتناب کنید. این کار، اثر دارو و دهانشویه را کاهش میدهد.
در برخی موارد، ممکن است طعم غذاها و نوشیدنیها، پس از استفاده از این نوع دهانشویه، تغییر کند. باید اشاره کنیم که حتی در صورت وقوع چنین حالتی، همچنان به استفاده از محصول ادامه دهید. این حالت با مرور زمان کاهش خواهد یافت. پس از اتمام دوره درمان و عدم استفاده از این دهانشویه، طعمها به حالت سابق باز خواهند گشت.
دهانشویه کلرهگزیدین ممکن است باعث ایجاد لکه یا رسوب بر روی دندانها شود. در این صورت، مسواکزدن روتین را جدی گرفته و از ایجاد لکهها و رسوب ماندگار، جلوگیری کنید. امکان ایجاد این لکهها بر روی دندانهای مصنوعی بیشتر است. بنابراین در صورت مشاهده این وضعیت و یا تشدید آن، حتما به پزشک خود اطلاع داده و در صورت نیاز، جرمگیری کنید. هیچگاه از چند نوع دهانشویه بهصورت همزمان استفاده نکنید.
در صورتی که کودکان مقداری از این دهانشویه را قورت داده باشند، حتما به فوریتهای پزشکی مراجعه کنید. علاوه بر این، در صورت مشاهده هر گونه علامت مسمویت با این دهانشویه در کودکان، حتما بهسرعت با اورژانس تماس بگیرید. برخی از مهمترین علائم مسمویت الکلی در کودکان شامل تکلم کند، خوابآلودگی، تلوتلو خوردن و عدم هوشیاری است.
تداخل دارویی
در صورت مصرف هر گونه داروی دیگر، حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارید. ممکن است برخی از داروها با دهانشویه کلرهگزیدین تداخل داشته باشند. از مصرف الکل، تنباکو و سایر موارد مشابه، همزمان با دهانشویه خودداری کنید. تمام موارد مصرفی خود را با پزشک در میان گذاشته و تنها با دستور او از این نوع دهانشویه استفاده کنید.
جمعبندی نهایی
دهانشویهها بهصورت کلی برای افزایش بهداشت دهان و دندان تولید و عرضه شدهاند. در میان این محصولات، مدلهای مختلفی به چشم میخورد که برخی از آنها صرفا برای مصارف زیبایی و برخی دیگر برای مصارف درمانی هستند. دهانشویه کلرهگزیدین یکی از مهمترین دهانشویههای درمانی است که برای التهاب لثه و پوسیدگی دندان تجویز میشود. در برخی حالتهای خاص، این محصول عوارض جانبی خطرناکی نشان خواهد داد. در زمان استفاده، این خطرات را جدی گرفته و در صورت بروز هر کدام، با فوریتهای پزشکی و یا در حالت کمخطرتر، با پزشک خود تماس بگیرید. آیا شما نیز از انواع دهانشویه استفاده میکنید؟ تا به حال از دهانشویه کلرهگزیدین استفاده کردهاید؟ نظر شما راجع به این دهانشویهها چیست؟ از شنیدن نظرات شما خوشحال خواهیم شد.
سوالات متداول
نوعی دهانشویه درمانی است که میتواند باکتریهای موجود در پلاکت دندان را از بین ببرد. بدین شکل، از ایجاد و یا گسترش پوسیدگی دندانها جلوگیری کرده، التهاب، قرمزی و خونریزی لثهها را نیز متوقف میکند.
برای بزرگسالان، مصرف دو دوز با فاصله 12 ساعت تجویز میشود. برای کودکان، هیچ دوز مشخصی وجود ندارد و برای هر دو گروه، حتما باید با توجه به نوع بیماری و البته دستور پزشک، از این دهانشویه استفاده شود.
برخی از عوارض معمول این دهانشویه شامل لکههای دندان، تغییر طعم غذا و خشکی دهان است. در حالتهای خاص، ممکن است بدن با این دهانشویه حساسیت شدید نشان داده، تورم لبها، زبان، مجاری تنفسی و سایر موارد مشابه را در پی داشته باشد.
یکی از فواید دهانشویه کلرهگزیدین جلوگیری از گسترش پوسیدگی دندان است. از دیگر مزایای این دهانشویه، میتوان به درمان التهاب لثه، خونریزی و تورم آن نیز اشاره کرد.