فهرست مطالب
دوران قاعدگی برای بسیار از خانمها دردناک و غیرقابل تحمل است. البته تنها درد نیست که دوران قاعدگی را برای خانمها ناخوشایند میکند. موارد دیگری همچون نفخ، گرفتگی عضلات و همچنین تغییرات خلقی شدید نیز وجود دارد که دوران قاعدگی را سخت میکند. برای داشتن دوران قاعدگی آرام و بیدردسر، چندین کار وجود دارد که باید از آنها اجتناب کنید که تحت عنوان کارهای ممنوعه در دوران قاعدگی شناخته میشوند. خودداری از انجام چنین کارهایی به شما کمک میکند تا این چند روز در ماه برای شما کمی قابل تحملتر شود. در این مقاله ابتدا به بررسی عوامل مؤثر بر ایجاد قاعدگی دردناک میپردازم، سپس شما را با بایدها و نبایدهای دوران قاعدگی آشنا میکنم. دانستن چنین اطلاعاتی به شما کمک میکند تا دوران قاعدگی را راحتتر و با ناراحتی کمتر سپری کنید. پس شما را به خواندن ادامه این مقاله دعوت میکنم.
عادت ماهانه یا پریود چیست؟
عادت ماهانه یا پریود، چرخه طبیعی بدن زنان است که از زمان بلوغ تا دوران یائسگی ادامه پیدا میکند و بدلیل ریزش داخلی دیواره رحم و تغییرات هورمونی به صورت خون رخ میدهد. این به بدن کمک میکند تا هر ماه برای بارداری آماده شود. پریود معمولاً در حدود 12 سالگی شروع میشود، اگرچه در برخی زودتر یا دیرتر شروع میشود. سیکل ماهانه توسط هورمونهایی مانند استروژن و پروژسترون کنترل میشود. در دستگاه تناسلی خانمها، 2 تخمدان وجود دارد که هر کدام یک دسته تخمک دارند. در طول چرخه قاعدگی، این هورمونها موجب بلوغ تخمکها در تخمدان میشوند.
بالغ شدن این تخمکها نشاندهنده این است که برای بارور شدن توسط سلول اسپرم آماده است. در چنین وضعیتی، هورمونها پوشش داخلی رحم را نیز ضخیم میکنند. چنانچه تخمک بارور شود، برای شروع بارداری و رشد آن در رحم، فرود میآید. تقریباً در نیمه سیکل قاعدگی، هورمونها به یکی از تخمدانها این پیام را میدهند که تخمک بالغ را آزاد کند که به آن تخمکگذاری میگویند. اغلب خانمها تخمکگذاری را احساس نمیکنند. این در حالی است که با علائمی همچون نفخ، لکهبینی یا کمی درد در قسمت پایین شکم همراه است.
هنگامی که تخمک از تخمدان آزاد میشود، از طریق یکی از لولههای فالوپ به سمت رحم حرکت میکند. در صورتی که بارداری اتفاق نیفتد، رحم نیازی به پوشش ضخیم ندارد. در نتیجه پوشش رحم فرو میریزد و خون و مواد مغذی از طریق واژن از بدن خارج میشود. این وضعیت همان عادت ماهانه و یا پریود است. اما اگر باردار شوید، رحم به این پوشش نیاز دارد. به همین دلیل است که پریود در دوران بارداری متوقف میشود. برای اکثر خانمها، پریود هر 28 روز یک بار یا بیشتر اتفاق میافتد که میتواند بین 3 تا 8 روز طول بکشد. اما به طور معمول 5 روز طول میکشد. معمولاً خونریزی در 2 روز اول در شدیدترین حالت خود است و خون قرمز است. اما هر چقدر به روزهای پایانی نزدیک میشوید، ممکن است به رنگ صورتی، قهوهای یا حتی سیاه باشد.
قاعدگی دردناک یا دیسمنوره
مقداری درد، گرفتگی و یا ناراحتی در طول دوره عادت ماهانه، طبیعی است. اما زمانی که این درد بیش از حد معمول افزایش مییابد، قاعدگی دردناک و یا دیسمنوره نامیده میشود. دیسمنوره، اصطلاح پزشکی است که برای قاعدگی دردناک به کار میرود. دو نوع دیسمنوره وجود دارد: اولیه و ثانویه.
دیسمنوره اولیه
دیسمنوره اولیه به عنوان درد همراه با گرفتگی در قسمت تحتانی شکم که معمولاً قبل یا در حین قاعدگی رخ میدهد، شناخته میشود. در چنین وضعیتی، ممکن است دردی از خفیف تا شدید در ناحیه پشت و یا ران شما را نیز در بر بگیرد. این درد معمولاً 12 تا 72 ساعت طول میکشد تا آرام شود. همچنین ممکن است علائم دیگری مانند خستگی، حالت تهوع و استفراغ و حتی اسهال داشته باشید. دردی که در اثر دیسمنوره اولیه ایجاد میشود، ممکن است با افزایش سن، کمتر شود. حتی ممکن است در صورت بچهدار شدن، این درد به طور کامل متوقف شود.
این مشکل اغلب کمتر تشخیص داده میشود و درمان قطعی برای آن وجود ندارد. آنهایی که مبتلا به دیسمنوره اولیه هستند، تولید پروستاگلاندین آندومتر در این افراد افزایش مییابد. در نتیجه آن، تون رحم افزایش مییابد و انقباضات رحمی بیشتر میشود. در موارد شدید دیسمنوره اولیه که با درمانهای خانگی بهبود نمییابد، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و در صورت لزوم داروهای ضدبارداری خوراکی تجویز میشود. حدود 10 درصد از خانمها، به درمانهای اولیه پاسخ نمیدهند. از این رو، در نظر گرفتن دیسمنوره ثانویه در آنها اهمیت پیدا میکند.
دیسمنوره ثانویه
درد قاعدگی ناشی از دیسمنوره ثانویه در نتیجه مشکلات اندامهای تناسلی است. شرایطی که میتواند باعث ایجاد درد دردیسمنوره ثانویه شود، عبارت است از:
اِندومتریوز
به پوشش داخلی رحم، اِندومتر گفته میشود. در طول دوره قاعدگی، پوشش داخلی اندومتر از طریق واژن فرو میریزد. در اندومتریوز، تکههای اندومتر در مکانهایی غیر از پوشش داخلی رحم تشکیل میشوند. این تکههای اندومتر ممکن است روی تخمدانها یا گاهیاوقات روی لولههای فالوپ، واژن یا روده ایجاد شوند. بیشتر زنان تا زمانی که دچار درد لگن یا گرفتگی شدید عضلات نشوند، متوجه تشخیص اندومتریوز نمیشوند. اندومتریوز همچنین میتواند در باردار شدن زنان مشکل ایجاد کند.
تنگی دهانه رحم
بین واژن و رحم را، دهانه رحم میگویند. این قسمت پایین رحم قرار دارد و در بالای واژن است. هنگامی که باردار نیستید، دهانه رحم مخاط تولید میکند. این مخاط، همان ترشحات واژن است. زمانی که تخمکگذاری انجام میشود، دهانه رحم مخاط نازک و لغزندهای تولید میکند. در چنین وضعیتی، دهانه رحم نیز ممکن است نرم شود یا دهانه آن کمی باز شود. در روزهای قبل از شروع قاعدگی، دهانه رحم ممکن است سفت شود یا موقعیت خود را تغییر دهد. در صورتی که بارداری اتفاق بیفتد، دهانه رحم سفت شده و برای بسته شدن آماده میشود.
چنانچه بارداری وجود نداشته باشد، دهانه رحم شل شده و باز میشود تا خون قاعدگی از طریق واژن خارج شود. در مواقعی دهانه رحم به طور موقت بسته میماند و در بخشی از چرخه قاعدگی میتواند اتفاق بیفتد که به عنوان تنگی دهانه رحم شناخته میشود. برخی از زنان به طور مادرزادی با تنگی دهانه رحم متولد میشوند، اما برخی دیگر بعدها به آن مبتلا میشوند.
اِدنومیوز
آدنومیوز، وضعیتی است که باعث ضخیم شدن و بزرگ شدن رحم میشود. ادنومیوز زمانی رخ میدهد که بافت اندومتر در داخل دیواره رحم به داخل میومتر یعنی دیوارههای عضلانی بیرونی رحم رشد کند. این بافت اضافی، باعث دو یا سه برابر شدن رحم شود. در نتیجه آن، فرد دچار خونریزی غیرطبیعی و پریودهای طولانی و دردناک میشود. ادنومیوز همچنین با درد در هنگام مقاربت جنسی همراه است. افراد مبتلا به ادنومیوز ممکن است در باروری هم، با مشکل مواجه شوند.
فیبروم در رحم
فیبرومهای رحمی، تومورهای غیرسرطانی و خوشخیم هستند. فیبرومها میتوانند به صورت منفرد و یا به شکل یک خوشه رشد کنند. اندازه خوشههای فیبروم میتواند 1 میلیمتر تا بیش از 20 سانتیمتر یا حتی بزرگتر متغیر باشند. این تودهها میتوانند در داخل دیواره رحم یا حتی در سطح بیرونی رحم ایجاد شوند. فیبرومها میتوانند از نظر اندازه، تعداد و مکان در داخل و روی رحم متفاوت باشند. فیبرومهای کوچک معمولاً علائمی را ایجاد نمیکنند. اما در صورتی که آنها بزرگ باشند، خونریزی بیش از حد و دردناک در طول پریود را به دنبال دارد که ازعلائم شایع فیبروم رحمی به شمار میرود.
بیماری التهابی لگن (PID)
بیماری التهابی لگن وقتی اتفاق میافتد که دستگاه تناسلی دچار عفونت میشود. اندامهای تناسلی که تحت تأثیر این بیماری قرار میگیرند، شامل: رحم، تخمدانها و لولههای فالوپ است. باکتریهایی که موجب بیماری التهابی لگن میشوند، همان باکتریهایی هستند که در اثر عفونتهای مقاربتی سوزاک و کلامیدیا ایجاد شدهاند. این باکتریها ابتدا وارد واژن شده و باعث عفونت میشود. پس از مدتی، این عفونت به اندامهای لگن نیز منتقل میشود. افرادی که به این بیماری مبتلا میشوند، در زیر شکم و یا در شکم احساس درد معده میکنند. همچنین با خونریزیهای نامنظم در دوران قاعدگی مواجه میشوند و ممکن است با ترشحات غیرمعمول واژن نیز همراه باشد.
درد قاعدگی طبیعی را چگونه می توان تشخیص داد؟
چنانچه درد قاعدگی یا گرفتگیهای عضلانی در طول پریود، بیشتر از 2 یا 3 روز طول بکشد، برای معاینه و تشخیص علائم، به پزشک متخصص مراجعه کنید. در طول معاینه، پزشک از شما میخواهد تا علائم خود را در دوران قاعدگی توضیح دهید. سپس برای معاینه دستگاه تناسلی، پزشک از یک اسپکولوم-وسلیهای که با آن میتوان داخل واژن را مشاهده کرد، استفاده میکند. از این طریق میتواند هر گونه توده و یا تغییری را در واژن ببیند. در صورتی که پزشک دیسمنوره ثانویه را تشخیص دهد، ممکن است به آزمایشهایی مانند سونوگرافی یا لاپاراسکوپی نیاز باشد.
کارهای ممنوعه در دوران قاعدگی
اگرچه بنابه دلایلی در دوران پریود، درد شدیدی را تجربه میکنید، اما انجام یک سری از کارها نیز میتواند این درد را تشدید کند. چنین کارهایی نه تنها احساس ناخوشایندی را به شما منتقل میکند، بلکه میتواند سلامت شما را نیز تحت تأثیر قرار دهد. پس توصیه میشود که از انجام کارهایی که در ادامه به آنها اشاره میشود در دوران پریود، خودداری کنید. کارهای ممنوعه در دوران قاعدگی عبارت است از:
نوشیدن بیش از حد نوشیدنی های کافئین دار
برای گذراندن خستگی ناشی از یک روز کاری یا درسی سخت، ترجیح میدهید یک نوشیدنی کافئیندار مانند قهوه بنوشید. اگرچه ممکن است کافئین به شما کمک کند تا به طور موقت خستگی شما رفع شود، اما مصرف بیش از حد آن برای سلامت بدن بهخصوص در دوران پریود مضر است. دلایلی که باعث میشود تا به کاهش نوشیدن بیش از حد نوشیدنیهای کافئیندار توصیه شود، عبارت است از:
کافئین می تواند بر روی خلق و خوی شما تأثیر بگذارد
یکی از علائمی که زنان در طول قاعدگی با آن روبهرو میشوند، نوسانات خلقی از جمله اضطراب و گریه است. چنانچه از علائم ناشی از عدم تعادل هورمونی احساس ناراحتی میکنید، اینگونه علائم مانند اضطراب و یا خلقوخوی ضعیف با مصرف کافئین میتوانند بدتر شوند. این علائم میتوانند ناشی از تسلط پروژسترون بر استروژن باشد. همچنین، کافئین موجب تحریک سیستم عصبی سمپاتیک و در نتیجه ترشح آدرنالین میشود. این نشان میدهد که نوشیدن بیش از حد قهوه و یا نوشیدنیهای انرژیزا میتواند احساس پریشانی و اضطراب را در شما ایجاد کند.
کافئین می تواند باعث کم آبی بدن شود
در دوران قاعدگی بسیار مهم است که بدن شما هیدراته بماند. در صورتی که به اندازه کافی عادت به نوشیدن آب ندارید یا در دوران پریودی، مستعد ابتلا به اسهال هستید، ممکن است در معرض خطر کمآبی قرار بگیرید. در نتیجه کمآب شدن بدن، علائم دیگری همچون سطح پایین انرژی، نفخ و حتی گرفتگیهای عضلانی را نیز تجربه خواهید کرد. از آنجایی که کافئین ادرارآور است، مصرف بیش از حد آن باعث از دست دادن مایعات حیاتی بدن میشود. بنابراین کاهش مصرف کافئین و جایگزین کردن آن با آب، بدن شما را هیدراته نگه میدارد و به کاهش علائم پریود دردناک کمک میکند.
کافئین می تواند باعث ایجاد اختلالات خواب شود
به دیل پایین آمدن سطح استروژن چند روز قبل از شروع پریود، میتواند احساس کمبود انرژی را در شما ایجاد کند. در واقع انرژی کم و خستگی، از علائم رایج دوران قاعدگی هستند که ناشی از نوسانات هورمونی است. کنار آمدن با چنین شرایطی میتواند سخت باشد. بهخصوص اگر که بیش از حد نوشیدنیهای کافئیندار مصرف کرده باشید. این میتواند بر کیفیت خواب شما نیز تأثیر بگذارد و انرژی شما را به حداقل برساند. به این خاطر که ماندگاری کافئین در بدن حدود 5 ساعت است. این یعنی اینکه اگر قبل از خواب نوشیدنی کافئیندار مصرف کنید، همچنان در بدن شما باقی میماند و خواب شما را مختل میکند. از این رو، مصرف بیش از حد قهوه و یا سایر نوشیدنیهای کافئیندار قبل از خواب برای جلوگیری از ایجاد اختلال در خواب و تأثیر آن بر سطح انرژی، توصیه نمیشود.
کافئین می تواند گوارش شما را مختل کند
هرچقدر که به دوران پریود نزدیکتر میشوید، ممکن است احساس کنید که هضم شما مثل قبل نیست و دچار مشکل شده است. بسیاری از زنان در روزهای قبل از قاعدگی، دچار کندی در فعالیتهای روده میشوند. این به دلیل آن است که برای آماده شدن برای قاعدگی، مقدار زیادی خون به شکم و اندامهای تناسلی هدایت میشود. در نتیجه آن باعث میشود تا عملکرد بخشهای دیگر بدن دچار مشکل شوند. همچنین افت سطح استروژن موجب کند شدن انقباضات روده شده و عبور مواد زائد را دشوار میکند.
از سوی دیگر، ممکن است برخی از زنان ابتلا به اسهال را در این دوران تجربه کنند. این به خاطر آن است که در زمان پریود، سلولهای پوشاننده رحم، موادی شبیه هورمون به نام پروستاگلاندین ترشح میکنند. این هورمون در گرفتگیهای دردناک شکمی در زمان پریود نیز نقش دارد. این پروستاگلاندینها اغلب میتوانند رحم را ترک کنند. هنگامی که رحم را ترک میکنند، به رودهها میرسند و در نتیجه انقباض ماهیچههای شکمی و در نتیجه اسهال را به دنبال دارد. در چنین شرایطی، اگر بیش از حد کافئین مصرف کنید، این وضعیت میتواند بدتر شود. بنابراین برای جلوگیری از بدترشدن ناراحتیهای گوارشی، توصیه میشود که مصرف کافئین را در دوران قاعدگی کاهش دهید.
کافئین می تواند جذب مواد مغذی را کاهش دهد
در دوران قاعدگی بسیار مهم است که به مقدار کافی مواد مغذی دریافت کنید تا در این دوران، ناراحتیهای کمتری را تجربه کنید. همانطور که اشاره شد، کافئین ادرارآور است. مصرف بیش از حد آن میتواند موجب افزایش سرعت ادرار کردن و در نتیجه از دست دادن مواد مغذی و حیاتی بدن از طریق ادرار شود. جایگزین کردن نوشیدنیهای کافئیندار با نوشیدنیهایی که مواد معدنی مورد نیاز بدن را دارند، میتواند انرژی مورد نیاز بدن شما را تأمین کند. از این طریق مواد مغذی و حیاتی بدن مانند پتاسیم، منزیم و ویتامین D به بدن شما میرسد. در واقع کمبود هر کدام از این مواد معدنی میتواند بر خلقوخوی شما و بدتر شدن علائم پریود تأثیر بگذارد.
یکی دیگر از دلایلی که به کاهش مصرف کافئین در دوران پریود توصیه میشود، این است که کافئین میتواند موجب جلوگیری از جذب آهن شود. به این دلیل که نوشیدنیهای کافئیندار مانند چای و قهوه دارای نوعی پلیفنل به نام تانن است، این مانع جذب و ذخیره آهن میشود. همچنین زنان هنگام قاعدگی بهخصوص آنهایی که پریودهای سنگین را تجربه میکنند، آهن زیادی را از طریق خون از دست میدهند. از این رو این افراد با علائمی همچون سرگیجه، سبکیسر و بیحالی مواجه میشوند. این نشان میدهد که بهتر است مصرف چای، قهوه و یا نوشیدنیهای انرژیزا را در دوران قاعدگی کاهش دهید.
عدم تعویض به موقع وسایل بهداشتی پریود
فرقی نمیکند که از کدام یک از محصولات بهداشتی پریود استفاده میکنید، استفاده از یک محصول مشابه برای بیش از 4 تا 6 ساعت، محیطی را برای رشد باکتریها فراهم میکند. بنابراین یکی از کارهای ممنوعه در دوران قاعدگی، عدم تعویض به موقع وسایل بهداشتی پریود است. از دیگر مشکلاتی که این کار به دنبال دارد، ایجاد بثورات پوستی و سندرم شوک سمی است. سندرم شوک سمی یک وضعیت ناگهانی و کشنده است. این بیماری، در اثر ترشح سموم از رشد بیش از حد باکتری به نام استافیلوکوکوس اورئوس ایجاد میشود.
این سندرم، زنان را وقتی که پریود هستند، تحت تاثیر قرار میدهد، بهویژه آنهایی که از تامپونهای فوق جاذب استفاده میکنند. افرادیکه به این سندرم مبتلا میشوند،با افت شدید فشار خون روبرو میشوند. افت شدید فشار خون، اندامها را از اکسیژن محروم میکند و این میتواند حتی منجر به مرگ شود. از این رو، تعویض به موقع نوار بهداشتی، تامپون، کاپ قاعدگی و یا دیگر محصولات بهداشتی پریود، حتماً توصیه میشود.
سکس محافظت نشده
از جمله کارهای ممنوعه در دوران قاعدگی، داشتن سکس محافظت نشده است. اینکه داشتن رابطه جنسی یا همان سکس در دوران قاعدگی مجاز است یا نه، بستگی به شما دارد که تا چه اندازه با انجام آن، احساس راحتی میکنید. برخی از زنان در روزهای اول پریودی، از برقراری رابطه جنسی هراس دارند. چراکه داشتن رابطه، درد و ناراحتی آنها را بیشتر میکند. برای آن دسته از زنانی که ترجیح میدهند تا در دوران قاعدگی نیز سکس داشته باشند، باید بیشتر از قبل مراقب باشند. به این دلیل که برقراری رابطه جنسی بدون استفاده از وسایل محافظتی مانند کاندوم، میتواند موجب بیماریهای مراقبتی و عفونت شود. پس برای داشتن رابطه جنسی ایمن، حتماً از کاندوم استفاده کنید.
سیگار کشیدن
همه ما میدانیم که چقدر سیگار کشیدن برای سلامتی مضر است. یکی از پیامدهای آن متوجه زنانی میشود که در دوران قاعدگی سیگار میکشند و این باعث میشود تا آنها درد بیشتری را تجربه کنند. این در حالی است که ممکن است هنگام سیگار کشیدن متوجه بدتر شدن علائم سندرم پیش از قاعدگی یا همان PMS نشوید. اما بهتر است بدانید که نیکوتین باعث میشود تا زنان بیشتر در معرض علائم پریودی مانند افسردگی، تحریکپذیری، گرفتگی عضلات و مشکلات خواب شوند. این نشان میدهد که سیگار در دوران قاعدگی میتواند علائم پریود را بدتر کند. از سوی دیگر ممکن است با مصرف سیگار، چرخه قاعدگی نامنظم شود و اختلال ایجاد کند. از این رو، سیگار کشیدن، از دیگر کارهای ممنوعه در دوران قاعدگی محسوب میشود.
حذف وعده های غذایی و خوردن غذاهای ناسالم
یکی از کارهای ممنوعه در دوران قاعدگی که می تواند وضعیت بدنی شما را تحت تأثیر قرار دهد، حذف وعدههای غذایی در طول دورههای قاعدگی است. چراکه میتواند به شدت بر سطح انرژی شما تأثیر بگذارد و علائمی مانند بیحالی و تحریکپذیری را در شما ایجاد کند. از طرف دیگر غذاهای ناسالم، حاوی مقدار زیادی نمک و شکر هستند که میتوانند موجب نفخ و دیگر مشکلات گوارشی شوند. بنابراین حذف وعدههای غذایی سالم و جایگزین کردن آنها با غذاهای ناسالم مانند فست فودها، میتواند علائم پریود را در شما بدتر کند.
مصرف غذاهایی که در دوران قاعدگی توصیه نمی شود
شاید برای برخی غیرقابل باور باشد که آنچه در طول روز و در دوران قاعدگی میخورید، بر احساس شما تأثیر میگذارد. داشتن تغذیه سالم بهخصوص وقتی که پریود هستید، میتواند با دردهای عضلانی، نفخ ناراحتکننده، سردرد و مشکلات گوارشی مقابله کند. عدهای از زنان در دوران پریودی، پرخوری را در پیش میگیرند تا بلکه از ناراحتیهای ناشی از پریود، خلاص شوند. واقعیت این است که پرخوری، راه چاره برای فرار از ناراحتیهای دوران قاعدگی نیست. من در اینجا لیستی از غذاهایی که در دوره قاعدگی نباید مصرف کنید، آوردهام تا به شما برای داشتن پریود راحتتر کمک کند.
غذاهای فرآوری شده
غذاهای فرآوری شده، بهترین غذا در طول دوره قاعدگی نیستند. مصرف غذاهایی مانند غذاهای منجمد، فستفودها، بیکن، خیارشور، سوپهای کنسروشده و غیره که با مواد نگهدارنده تهیه شدهاند، منبع غنی از سدیم هستند. سدیم، یکی از دلایل اصلی نفخ و احتباس آب است و توصیه میشود که در طول دوره قاعدگی و چند روز قبل از آن، از مصرف اینگونه غذاها خودداری کنید. به این دلیل که این غذاها میتوانند با هورمونها تداخل داشته باشند و ناراحتیهای مرتبط با سندرم پیش از قاعدگی یا همان PMS را تقویت کند. به دلیل تنوع بالای موادغذایی و خوراکیها، ممکن است تشخیص اینکه این غذا فرآوری شده است یا نه، دشوار باشد. برای تشخیص این کار، ترکیبات روی بستهبندی محصول را مطالعه کنید.
غذاهای چرب و سرخ شده
غذاهای چرب و سرخ شده، فعالیت هورمونها را تحت تأثیر قرار میدهد و منجر به گرفتگی عضلات و حتی نفخ میشود. در واقع مصرف غذاهای دارای چربی اشباع، موجب افزایش تولید ماده شیمیایی خاص به نام پروستاگلاندین میشود. در دوران قاعدگی، پروستاگلاندینها موجب انقباض ماهیچههای رحم میشوند. سطح بالای آن میتواند به بیشتر شدن این انقباضات که دردهای قاعدگی را به دنبال دارد، کمک کند.
از سوی دیگر، پوست در دوران پریودی حساستر از روزهای قبل است. در نتیجه هر گونه انتخاب نادرست غذایی در طول قاعدگی میتواند باعث بدتر شدن وضعیت پوست شما مانند ایجاد آکنه، التهابات پوستی، خشکی و کمآبی آن شود. پس بهتر است سعی کنید که از مصرف گوشتهای چرب، دسرهای خامهای، همبرگرها و غذاهای مشابه خودداری کنید. همچنین مصرف خوراکیهای سرخ شده مانند چیپس، اسنک، بیسکویت و غیره که حاوی چربیهای ترانس یا روغن نباتی هیدروژنه هستند را محدود کنید.
نوشیدنی های الکلی
اگرچه ممکن است الکل به طور موقت گرفتگی عضلانی را کاهش دهد، اما پیامدهای منفی بسیاری دارد که نمیتوان آنها را نادیده گرفت. چراکه مصرف نوشیدنیهای الکلی باعث نامنظم شدن پریود، افزایش سطح استروژن و همچنین بدتر شدن علائم پریود میشود. استروژن، یکی از دو هورمون اصلی جنسی زنانه است. این هورمون نقش مهمی در منظم نگه داشتن چرخه قاعدگی زنان دارد. همچنین موجب کنترل کردن سطح کلسترول و قند خون میشود. این نشان میدهد که نگه داشتن استروژن در سطح متعادل آن، چقدر اهمیت دارد و برای داشتن پریود بدون مشکل و ناراحتی بسیار مهم است.
لبنیات
از مصرف لبنیات مانند شیر، خامه و پنیر در دوران پریودی اجتناب کنید. به این دلیل که اینها حاوی اسید آراشیدونیک هستند که میتوانند محرکی برای افزایش دردهای قاعدگی باشند. از طرف دیگر، به دلیل استفاده از هورمونهای مصنوعی در تهیه برخی از محصولات لبنی، میتواند عاملی برای ایجاد آکنه هورمونی در بزرگسالان بهخصوص زنان شود. چنانچه به بیماریهایی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک، اِندرومتریوز و غیره متبلا هستید، توصیه میشود که چگونگی مصرف لبنیات را با پزشک خود در میان بگذارید.
غلات تصفیه شده
غلات تصفیه شده، مقدار زیادی از مواد مغذی و ویتامینهای خود را طی فرآیند تصفیه از دست میدهند. با مصرف اینگونه مواد غذایی، سطح قند خون مختل میشود و میل به خوردن آن را در شما افزایش میدهد. بنابراین توصیه میشود که از خوردن نان سفید، پیتزا، نان تورتیلا و محصولات مشابه اجتناب کنید، چراکه مصرف آنها منجر به نفخ و یبوست نیز میشود. در عوض غذاهایی را باید انتخاب کنید که سیستم گوارشی شما را در مسیر درست قرار میدهند، در عین حال که از گرسنگی هم جلوگیری میکنند.
کارهای پوستی که نباید در دوران قاعدگی انجام دهید
این روزها کارهای مرتبط با پوست یا همان خدمات زیبایی مانند فیشیال، لیزر، اپیلاسیون و غیره، به بخشی از زندگی روزمره ما تبدیل شده است. معمولا برای انجام چنین کارهایی، زمان مشخصی را در نظر نمیگیریم. اما توصیه میشود که انجام برخی از این کارها را به بعد از پریود موکول کنید. در زیر با معرفی هر کدام از این کارهای پوستی که به عنوان کارهای ممنوعه در دوران قاعدگی در نظر گرفته میشوند، به شما میگویم که چرا انجام آنها در دوران قاعدگی توصیه نمیشود.
فیشیال
بر خلاف باور عمومی، انجام فیشیال در دوران پریودی میتواند برای سلامت پوست مضر باشد. از این نظر که پوست در این دوران حساستر است و اعمال هر گونه تحریک بر روی آن، میتواند جوشهای زیر پوستی را فعال کند. به دلیل اینکه در دو هفته اول چرخه قاعدگی، استروژن غالبترین هورمون است. در نیمه دوم آن، مقدار پروژسترون بیشتر از مقدار استروژن است.
افزایش پروژسترون موجب افزایش تولید سبوم و تجمع چربی در منافذ پوستی شما میشود که ایجاد جوش و آکنه را به دنبال دارد. بنابراین توصیه میشود که 10 تا 14 روز قبل از قاعدگی و برای جلوگیری از ایجاد التهاب و آکنه، فیشیال انجام دهید. البته این بدان معنا نیست که وقتی پریود هستید، به پوست خود رسیدگی نکنید. روتین پوستی روزانه خود را همچنان حفظ کنید.
ماسک صورت
بهتر است که استفاده از ماسک صورت را به بعد از پریود موکول کنید. به این دلیل که برخی از این ماسکها بافت سنگینی دارند. از این رو، زمانی که پوست شما در این دوران آسیبپذیر است، باعث ایجاد جوش و دیگر مشکلات پوستی میشود. توصیه میشود که برای هیدراته نگه داشتن پوست و جلوگیری از کمآب شدن آن، از آبرسان و یا مرطوبکننده سبک و فاقد چربی استفاده کنید.
ناگفته نماند که استفاده از ماسک صورت بعد از پریود میتواند برای سلامت پوست شما مفید باشند. به این دلیل که سطح استروژن در طول دوره قاعدگی کاهش مییابد. این در حالی است که موجب کند شدن تولید کلاژن و الاستین نیز میشود. در نتیجه آن، در پایان چرخه قاعدگی، پوست شما خسته و کدر به نظر میرسد. در چنین شرایطی، استفاده از ماسکهای صورت نه تنها پوست را تغذیه میکنند، بلکه به تقویت مجدد تولید کلاژن و الاستین نیز کمک میکنند.
لیزر موهای زائد
همانطور که اشاره شد، پوست شما در طول قاعدگی حساستر است. مهمترین عامل در لیزر، مرحله رشد مو است که باید در مرحله آناژن باشد، زمانی که رنگدانه در فولیکول تیرهترین است. پس بهتر است یک هفته پس از پریود، برای لیزر موهای زائد یا هر لیزر درمانی برنامهریزی کنید. این کار پوست شما را از ابتلا به مشکلات پوستی بعد از لیزر در امان نگه میدارد. از طرف دیگر پوست شما را به داشتن نتیجه دلخواه نزدیکتر میکند.
اپیلاسیون یا شیو کردن
به دلیل حساس بودن پوست در دوران قاعدگی، انجام اپیلاسیون و یا شیو کردن موهای زائد میتواند منجر به التهاب و یا عفونت شود. پس سعی کنید تا آنجایی که ممکن است این کار را به یک هفته مانده به پریود، انجام دهید تا خطر درد و ناراحتی را کاهش دهید.
باورهای غلط در مورد دوران قاعدگی
در گذشته، مردم مانند امروز به صراحت در مورد پریود صحبت نمیکردند. این شد تا افسانهها و تصورات غلط بین مردم رواج پیدا کرد و تبدیل به باور شد. در اینجا به برخی از این تصورات غلط و رایج در مورد دوران قاعدگی که ممکن است شنیده باشید، اشاره میکنم:
در طول دوره قاعدگی نباید حمام کنید
برخی از افراد تصور میکنند که حمام کردن یا دوش گرفتن در طول دوره قاعدگی خطرناک است. به این دلیل که آب داغ مانع از خونریزی میشود و اثرات نامطلوبی را به دنبال دارد. این یک افسانه و باور نادرست است. چراکه آب داغ میتواند به تحریک جریان خون کمک کند. کمک به گردش خون بهتر میتواند به تسکین دردهای قاعدگی و ایجاد احساس بهتر منجر شود.
البته به این موضوع توجه داشته باشید که هنگام حمام کردن در دوران پریود، مطمئن شوید که از آب و صابون ملایم و بدون عطر برای تمیز کردن واژن خود استفاده میکنید. به این دلیل به این موضوع اشاره شد، زیرا بسیاری از محصولات مراقبتی مانند ژل بهداشتی، میتوانند تعادل باکتریایی و pH ناحیه تناسلی را مختل کنند و در نهایت منجر به عفونت شوند.
پریود شما باید هر ماه یک هفته طول بکشد
اینکه پریود حتما باید به موقع شروع شود و به موقع تمام شود، این یک باور نادرست است. زیرا بدن شما منحصربهفرد است و چرخه عادت ماهانه شما میتواند هر ماه تغییر کند. به عنوان مثال، برای اکثر زنان، دوره قاعدگی حدود پنج روز طول میکشد و هر چهار تا پنج هفته یکبار اتفاق میافتد. در حالی که ممکن است برای دیگران کوتاهتر یا طولانیتر باشد. البته در مواردی که فکر میکنید پریود شما به طور غیرطبیعی طولانی یا کوتاه است یا دیر به دیر و یا زود به زود اتفاق میافتد، باید با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
باید از انجام فعالیت بدنی در دوران پریود خودداری کنید
داشتن فعالیت بدنی هنگامی که پریود هستید، میتواند به تسکین علائم مرتبط با قاعدگی کمک کند. انجام این کار میتواند علائمی مانند گرفتگی عضلات، کمردرد و سردرد را کاهش دهد. در نتیجه، به شما کمک کند تا راحتتر بر روی کارهای روزمره خود تمرکز کنید. بنابراین این یک باور غلط است که انجام فعالیت بدنی، علائم پریود را تشدید میکند. البته ممکن است در دو روز اول که علائم شدیدتر هستند، برای برخی امکان انجام فعالیت بدنی نباشد. اما در روزهای بعد، میتوان با انجام فعالیتهای ورزشی سبک، به بهبود علائم و افزایش انرژی بدن کمک کرد.
احتمال باردار شدن در دوران قاعدگی وجود ندارد
اینکه در دوران قاعدگی، بارداری اتفاق نمیافتد، یک افسانه و باور نادرست است. اگرچه شانس شما برای باردار شدن در دوران قاعدگی کم است، اما غیرممکن نیست. در واقع بعد از هر رابطه جنسی، اسپرم میتواند تا پنج روز در بدن شما زندگی کند. بنابراین اگر رابطه جنسی داشتهاید و روز بعد پریود شدهاید، ممکن است اسپرم تا چهار روز آینده در بدن شما زنده بماند. بنابراین روشهای پیشگیری از بارداری مانند استفاده از کاندوم را صرفاً به این دلیل که پریود شدهاید، کنار نگذارید.
چگونه دوران قاعدگی آرام تری داشته باشیم؟
بسیاری از افراد، گرفتگی عضلات را قبل و در طول دوره قاعدگی تجربه میکنند. در مواردی ممکن است گرفتگیهای ناشی از پریود، شدید باشد و در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند. این در حالی است که برای برخی این گرفتگی خفیف است. چنانچه هر بار از درد پریود دچار ناراحتی میشوید، درمانهای خانگی که در ادامه به آنها اشاره میشود، میتواند به شما کمک کند تا علائم پریودی کمتری را تجربه کنید:
از کمپرس گرم استفاده کنید
گذاشتن یک حوله گرم و یا کیسه آب گرم روی شکم میتواند به شل شدن ماهیچههای رحم شما کمک کند. این عضلات هستند که هنگام پریود دچار گرفتگی میشوند. گرما همچنین میتواند موجب افزایش گردش خون در شکم شما شود که این میتواند درد را کاهش دهد. تحقیقات نشان میدهد که استفاده از کمپرس گرم میتواند به تسکین گرفتگیهای پریود کمک کنند و حتی ممکن است مؤثرتر از مصرف مسکنهایی مانند استامینوفن باشند. همچنین میتوان از چسبهای ضددرد که مخصوص دردهای پریودی است، استفاده کرد.
ناحیه شکم را با اسنشیال اویل ها ماساژ دهید
اسنشیال اویلها و یا روغنهای اسنشیال، عصاره طبیعی و غلیظ شده گیاهان، میوهها و سبزیها هستند. این روغنها، از روشهای مختلفی تهیه میشوند و فواید و کاربردهای متفاوتی دارند. تحقیقات نشان میدهد که ماساژ همراه با برخی از اسنشیال اویلها بر روی شکم میتوانند به کاهش گرفتگیهای پریود کمک کنند، بهویژه زمانی که اسنشیال اویل ترکیبی استفاده میشود. اسنشیال اویل ترکیبی، ترکیبی از روغنهای مختلف است. تعدادی از این اسنشیال اویلهایی که معمولاً در کاهش گرفتگیهای قاعدگی مؤثر هستند، عبارتند از: اسطوخودوس، گل سرخ، مرزنجوش، دارچین و میخک.
قبل از استفاده از چنین روغنهایی، باید آنها را توسط روغن حامل مانند روغن نارگیل یا روغن جوجوبا مخلوط کنید. روغنهای حامل به پخش شدن بهتر روغن بر روی پوست و جذب آن کمک میکنند. برای انجام ماساژ، چند قطره از اسنشیال اویل مورد نظر خود را بین دستانتان بمالید و سپس با حرکات دایرهای، شکم خود را بهآرامی ماساژ دهید. توصیه میشود که قبل از استفاده از اسنشیال اویلها، تست حساسیت انجام دهید.
ورزش کنید
مطالعات علمی نشان میدهند که ورزش هوازی با شدت کم تا متوسط، میتواند در کاهش درد ناشی از گرفتگیهای پریود مؤثر باشد. دانشمندان دریافتند زنانی که 3 روز در هفته آن هم به مدت 8 هفته، 30 دقیقه ورزش هوازی انجام میدادند، کاهش قابل توجهی در گرفتگی عضلات قاعدگی نشان دادند. دوچرخهسواری تا محل کار، پیادهروی سریع، رقصیدن با آهنگهای انرژیبخش و یا ورزشهای سبک، اینها همگی از ورزشهای هوازی تأثیرگذار بر کاهش علائم قاعدگی هستند.
یوگا انجام دهید
اگرچه ممکن است هنوز در مورد توانایی زنان در انجام یوگا در دوران قاعدگی اختلاف نظر وجود داشته باشد، اما از لحاظ علمی ثابت شده است که یوگا سلامت زنان را بهویژه در دوران پریودی بهبود میبخشد. تمرینهای تنفس عمیق، مدیتیشن و حرکات آرام یوگا، بر ثبات و انعطافپذیری بدن تأکید دارند. علاوه بر این، بسیاری از مشکلاتی را که زنان در طول عادت ماهیانه تجربه میکنند، کاهش میدهد. مشکلاتی مانند مانند گرفتگی عضلات، ضعف، حالت تهوع یا علائم روحی-روانی مانند اضطراب، نوسانات خلقی و غیره.
مکمل مصرف کنید
مصرف انواع مختلف مکملهای غذایی ممکن است به کاهش گرفتگیهای قاعدگی کمک کنند. مطالعات نشان میدهد که استفاده از منیزیم در زنان میتواند در کاهش گرفتگی عضلات در دوران قاعدگی مؤثر باشد. مطالعه تحقیقاتی دیگر که در مورد اثربخشی دارچین، رازیانه و زنجبیل انجام شد، نشان داد که همگی با کاهش درد پریود مرتبط هستند. دیگر مکملهایی که برای کاهش گرفتگی قاعدگی مفید هستد، عبارت است از: کلسیم، ویتامینهای B6، B1، E ، D، ویتامین B12 و روغن ماهی. توجه داشته باشید که جهت مصرف هر گونه مکمل، با پزشک مشورت کنید، زیرا ممکن است با مکملهای دیگر تداخل داشته باشند.
وضعیت خواب خود را تغییر دهید
ناراحتیهای ناشی از پریود نه تنها بر زندگی کاری، اجتماعی، سطح انرژی و خلقوخوی شما تاثیر میگذارد، بلکه در کیفیت خواب شما نیز اختلال ایجاد میکند. پوزیشنهایی که هنگام خواب به کاهش علائم پریود کمک میکنند را، امتحان کنید. به عنوان مثال، خوابیدن در وضعیت جنینی، بهترین حالت خوابیدن برای کاهش دردهای قاعدگی است. به این دلیل که این وضعیت خواب، وزنی را روی شکم یا کمر شما وارد نمیکند-جایی که معمولاً درد پریود احساس میشود.
مصرف غذاهایی که در دوران قاعدگی توصیه می شود
ارتباطی بین غذایی که میخورید و سطح استروژن بدن شما وجود دارد. این بدان معناست که محصولات حیوانی و چربیهای اشباع، سطح استروژن را در بدن افزایش میدهند. هر چه بیشتر غذاهای مبتنی بر استروژن مصرف کنید، موجب ضخیم شدن غیر طبیعی دیواره رحم میشود. در نتیجه آن، هنگامی که در طول چرخه قاعدگی شروع به تجزیه شدن میکند، پروستاگلاندینهای بیشتری تولید میکند. تولید پروستاگلاندین بیشتر، درد بیشتری را به دنبال دارد. از این رو باید مراقب هر آنچه که میخورید، باشید.
معمولاً خوردن غذاهایی که التهاب را در بدن کاهش میدهند، به بهبود دردهای قاعدگی کمک میکنند. تحقیقات نشان داده است که داشتن رژیم غذایی غذایی بر پایه میوهها و سبزیجات، تأثیر زیادی بر کاهش التهاب بدن دارند. این کاهش التهاب به دلیل وجود تعداد بالای آنتی اکسیدانها و مواد شیمیایی گیاهی موجود در غذاهای گیاهی است که به عملکرد بهینه بدن کمک میکند. اگر دچار گرفتگی شدید عضلانی هستید، بهتر است غذاهای سرشار از آهن؛ کلسیم، فیبر و اسیدهای چرب امگا 3 مصرف کنید. به این دلیل که این غذاها، به بهبود گرفتگی عضلات و کاهش خستگی و بیحالی کمک میکنند، غذاها و خوراکیهایی مانند:
شکلات تلخ
پریود زمانی اتفاق میافتد که پوشش داخلی رحم فرو میریزد. برای انجام این کار، لیپیدهای هورمونمانند به نام پروستاگلاندین برای انقباض رحم ترشح میشود. علت گرفتگی دردناک پریود، این انقباضات هستند. از مواد معدنی مفید و مورد نیاز بدن که در شکلات تلخ موجود است، منزیم است. منیزیم به آرامش ماهیچهها کمک میکند و در نتیجه، انقباضات و درد در رحم را کاهش میدهد. همچنین ممکن است منزیم در مهار تولید پروستاگلاندینها که موجب تحریک انقباضات میشوند، کمک کنند. شکلات تلخ در مقایسه با شکلات سفید، منیزیم بیشتری دارد و همین باعث شده است که در کاهش درد پریود مؤثرتر باشد.
موز
موز، یکی دیگر از منابع غذایی سالم است که حاوی سطوح بالایی از پتاسیم و ویتامین B6 است. اگر برای بلند شدن از رختخواب و شروع روز به کمی انرژی نیاز داشته باشید، خوردن موز در دوران پریودی گزینه مناسبی است. موز همچنین به سلامت روان شما کمک میکند و حرکات روده را تنظیم میکند. از سوی دیگر، خوردن موز باعث میشود تا مقدار آبی را که نگه میدارید، کاهش یابد و این به نفخ کمتر کمک میکند. چنانچه طعم موز را به تنهایی دوست ندارید، میتوانید آن را به صورت اسموتی میل کنید.
ماهی
ماهی، حاوی مقادیر زیادی اسیدهای چرب امگا 3 است-مادهای که به آرامش ماهیچههای بدن کمک میکند . بنابراین خوردن ماهی در دوران قاعدگی توصیه میشود. سایر غذاهایی که حاوی مقدار زیادی امگا 3 هستند، دانه کتان و سویا هستند. این منابع میتوانند برای آنهایی که گیاهخوار هستند، جایگزین ماهی باشند.
ماست
اگرچه گفته شد که مصرف لبنیات در دروان پریودی ممنوع است، اما ماست یک استثنا است. به این دلیل که ماست مملو از کلسیم است و میتواند به متعادل نگه داشتن سطح کلسیم در طول دوره قاعدگی کمک کند. در واقع حفظ تعادل کلسیم در سطح نرمال آن، میتواند به طور قابل توجهی، علائم PMS مانند نفخ و بدخلقی را کاهش دهد. بنابراین ممنوعیتی برای خوردن ماست در دوران قاعدگی وجود ندارد، به جز افرادی که به عدم تحمل ترکیبات لبنی دچار هستند.
کلم پیچ
در دوران قاعدگی، سطح آهن در بدن شما کاهش مییابد. از این رو، مصرف منابع غذایی سرشار از آهن، توصیه میشود. از جمله سبزیجاتی که با خوردن آنها، آهن به بدن شما میافزاید، سبزیجات برگسبز مانند کلمپیچ، اسفناج و یا چغندر است.
غلات کامل
غلات کامل، به غلاتی گقته میشود که سبوس و جوانه آن جدا نشده است و شامل بلغور گندم، بلغور جوی دو سر، آرد سبوسدار، نان سنگک و برنج قهوهای است. استفاده از غلات کامل در رژیم غذایی، به تأمین مواد موردنیاز بدن کمک میکند، چراکه اینها سرشار از فیبر و مواد مغذی فراوانی هستند. مصرف هر نوع غلات کامل، یک میانوعده عالی محسوب میشود که برای مدت طولانی، احساس سیری و رضایت را در شما ایجاد میکنند. آنها همچنین حاوی ویتامینهای B و E هستند که با خستگی و افسردگی که اغلب در دوره قاعدگی با آن مواجه میشوید، مبارزه میکنند.
کلام پایانی
داشتن علائمی مانند درد، گرفتگی عضلانی، نفخ و یا تغییرات خلقی، اینها میتواند برای هر کس در دوران قاعدگی اتفاق بیفتد. اما انجام یک سری کارهای ممنوعه در دوران قاعدگی، میتواند باعث بدتر شدن این علائم شوند. بنابراین اگر میخواهید دوران قاعدگی را با سختی کمتری طی کنید، با تغییر یک سری عادتها در کارهای روزمره و عادات غذایی، میتوانید تا حدودی این علائم را کاهش دهید. چنانچه علائم ناشی از پریود، پس از چند روز و با شدت زیاد همچنان ادامه یافت، به پزشک مراجعه کنید.
سؤالات متداول
اندومتریوز، تنگی دهانه رحم، ادنومیوز، فیبروم در رحم، بیماری التهابی لگن
نوشیدن بیش از حد نوشیدنیهای کافئیندار، عدم تعویض به موقع محصولات بهداشتی پریود، سکس محافظت نشده، سیگار کشیدن، حذف وعدههای غذایی و خوردن غذاهای ناسالم
غذاهای فرآوری شده، غذاهای چرب و سرخ شده، غلات تصفیه شده، لبنیات، نوشیدنیهای الکلی
فیشیال، استفاده از ماسکهای آبرسان، لیزر، اپیلاسیون و شیو کردن
موز، شکلات تلخ، ماهی، ماست، کلمپیچ، غلات کامل
در دوران قائدگی به دلیل بینظمی هورمونی و افزایش درجه حرارت بدن، واکنش بدن نسبت به رنگگردن مو متفاوت است. به همین دلیل بعضی افراد در این دوران با مشکل رنگکردن مو روبرو میشوند و موهایشان به خوبی رنگ نمیگیرد.