فهرست مطالب
یکی از آزاردهنده‌ترین و شایع‌ترین نشانه‌های بلوغ، پیدایش جوش‌های کوچک و بزرگی است که سرتاسر صورت و گاهی کمر و بازوها را پوشش می‌دهد. این جوش‌ها که به جوش جوانی، آکنه جوانی و یا حتی غرور جوانی شناخته می‌شوند، ممکن است در هر سن و سالی ایجاد شوند. افراد زیادی در دوره نوجوانی،ابتدای جوانی و حتی بزرگسالی، با این مشکل پوستی مواجه می‌شوند. در برخی موارد می‌توان از گسترش آن‌ها جلوگیری کرد و در برخی موارد دیگر، می‌توان جلوی پیدایش آن‌ها را گرفت. در این نوشتار قصد داریم به بررسی دقیق و کامل این مشکل پوستی بپردازیم. همراه ما باشید تا روش‌های از بین بردن جوش جوانی و تمام اطلاعات مرتبط با آن را با هم بررسی کنیم.
جوش جوانی یا جوش غرور چیست؟
پیش از هرچیزی باید بدانیم جوش جوانی چیست و چرا ایجاد می‌شود. احتمالا همه ما در برهه‌ای از زندگی خود، با جوش‌های قرمز یا سرسیاه مواجه شده باشیم. هر دو مدل جوش‌های قرمز یا سرسیاه، تنها مدل‌های مختلفی از یک مشکل پوستی به نام آکنه هستند که در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار گرفته‌اند. جوش جوانی صرف نظر از جنسیت افراد، معمولا در دوره بلوغ یا ابتدای جوانی ایجاد می‌شوند. افراد دارای پوست‌های چرب، بیشتر از سایرین با این موضوع مواجه خواهند شد.
جوش‌ها برآمدگی‌های ملتهب، قرمز رنگ و دردناکی هستند که در سطح پوست یا لایه زیرین آن ایجاد می‌شوند. برخی از جوش‌ها کاملا قرمز بوده، برخی دیگر دارای نقطه‌های روشن و سفیدرنگ هستند. در برخی موارد جوش‌ها کاملا در سطح پوست بوده و تنها به شکل یک نقطه سیاه ظاهر می‌شوند. این جوش‌ها، جوش سرسیاه نام داشته و معمولا در تمام سن‌ها ایجاد خواهند شد. تجمع چربی و باکتری در سطح پوست، بسته‌شدن منافذ پوستی، عفونت‌کردن ریشه موها، همه باعث ایجاد جوش‌های قرمز، سرسفید، عفونی و دردناک هستند.
انواع جوش دوران بلوغ
علی‌رغم حالت یک‌دست و کاملا بسته پوست بدن، سرتاسر پوست انسان‌ها حاوی منافذ بسیار کوچک میکروسکوپی است. پوست از طریق این منافذ آلودگی‌های داخلی را خارج کرده و یا آب و رطوبت را جذب و دفع می‌کند. آکنه و جوش جوانی، ناشی از بسته‌شدن این منافذ است. معمولا این بسته‌شدن به دلیل تجمع چربی و یا سلول‌های مرده پوست ایجاد می‌شود.
جوش‌های دوران بلوغ به شکل‌های مختلفی ظاهر می‌شوند و تنها به یک مورد و شکل خاص محدود نیستند. برخی از مهم‌ترین حالت‌های جوش جوانی، شامل موارد زیر است:
- جوش سرسفید: این جوش‌ها به شکل برجستگی‌های متورم و ملتهب قرمز رنگی بوده و در بالای آن‌ها، چند میلی‌متر رنگ روشن‌تر کرمی یا سفید به‌چشم می‌خورد؛
- جوش‌های سرسیاه: این جوش‌ها برخلاف جوش سرسفید، هم‌سطح پوست بوده و برجسته نیستند. جوش سرسیاه منافذ باز پوستی هستند که در مرکز آن‌ها رنگ تیره‌تر و سیاهی وجود دارد؛
- جوش‌های قرمز: این جوش‌ها معمولا مشابه جوش‌های سرسفید بوده و تنها تفاوت‌شان، رنگ یک‌دست قرمز است؛
- جوش‌های عفونی: این جوش‌های حاوی ترشحات مختلف عفونی بوده و ممکن است دردناک باشند؛
- جوش زیرپوستی: این جوش‌ها بدون رنگ بوده و معمولا در لایه داخلی پوست ایجاد می‌شوند. جوش‌های زیرپوستی، جوش عصبی نیز گفته شده و معمولا دردناک هستند.
انواع جوش‌ها فقط در صورت ظاهر نشده و ممکن است در سایر بخش‌های بدن هم‌چون کمر، شانه‌ها، گردن و حتی سینه ایجاد شوند.
علت ایجاد جوش های دوران بلوغ
با بررسی ابتدایی انواع جوش‌ها، احتمالا این سوال برای شما نیز ایجاد شده است که دلیل پیدایش جوش چیست و از آن مهم‌تر، روش از بین بردن جوش جوانی چگونه است؟ در این بخش، به بررسی علل پیدایش جوش‌های دوران بلوغ می‌پردازیم.
مهم‌ترین موضوعی که باید بدانید این است که به گفته‌های رایج و معمول درباره جوش اهمیتی ندهید. مصرف شکلات و غذاهای سرخ‌کردنی، در سال‌های قبل به‌عنوان دلیل پیدایش جوش مشهور بودند. اصلی‌ترین دلیل پیدایش جوش‌های جوانی، تغییرات هورمونی و پوستی است که در زمان بلوغ در بدن همه افراد رخ می‌دهد.
ایجاد جوش‌های جوانی دلایل پیچیده و خاصی دارد. بخش روغنی فولیکول‌های مو، ممکن است با فعالیت بیش از حد، منافذ باز سطح پوست را ببندد. این موضوع سبب می‌شود که آلودگی‌های پوستی راه خروجی نداشته باشد و در اثر تجمع، متورم، ملتهب، دردناک و یا حتی چرکی و عفونی شوند. همین موضوع سبب می‌شود که اغلب نوجوان‌ها، در دوره بلوغ با شکل‌های مختلفی از آکنه‌ها روبه‌رو شوند. هرچند جوش‌های جوانی به این دوره محدود نشده و ممکن است در بزرگسالی نیز این جوش‌ها ایجاد شوند.
از آن‌جا که یکی از مهم‌ترین دلایل پیدایش جوش‌ها، تغییرات هورمونی است؛ برخی از زنان پیش از دوره قاعدگی و در روزهای منتهی به پریودی، با جوش‌های قرمز و دردناک مواجه خواهند شد.
روش‌های پیشگیری از ایجاد جوش
پیش از هر چیز باید به شما بگوییم هیچ راه صد درصدی برای پیشگیری از ایجاد جوش وجود ندارد. تنها می‌توان با انجام برخی راه‌کارها، احتمال ایجاد و یا گسترش جوش‌ها را کاهش داد. یک علت جوش های دوران بلوغ ایجاد تغییرات هورمونی است. در این حالت، تنها باید صبر کرده و دوره آن را سپری کنید. استفاده از شوینده‌های مخصوص، استحمام روزانه و عدم تحریک پوست، همه به کاهش جوش‌ها کمک می‌کند.
در حالت‌های دیگر، ممکن است پس از مصرف برخی محصولات بهداشتی یا مراقبتی، جوش و آکنه بر صورت شما ایجاد شود. در این صورت، ترکیبات این محصولات را بررسی کرده و مواد مشترک میان آن‌ها را بیابید. احتمالا پوست شما به آن ترکیب و مواد حساسیت دارد و یک روش پیشگیری از ایجاد جوش های جوانی در این صورت، عدم استفاده از آن ترکیب و مواد است.
علاوه بر جوش جوانی، برخی ماده‌های خوراکی نیز باعث ایجاد حساسیت و جوش خواهند شد. هرچند شکل ظاهری این جوش‌ها متفاوت بوده و به شکل جوش‌های ریز قرمز نزدیک به هم ظاهر می‌شوند. برخی مواد حساسیت‌زا مثل بادمجان، گوجه و یا برخی از خشکبارها و ادویه‌ها، چنین جوش‌هایی را ایجاد می‌کنند. برای پیشگیری از ایجاد این جوش‌ها، از مصرف ماده‌های خوراکی یا محصولات مراقبتی حاوی چنین ترکیباتی، اجتناب کنید.
درمان سریع و از بین بردن جوش جوانی
هر چند جوش جوانی یک از مشکلات شایع پوستی است، اما در موارد زیادی این موضوع یک بیماری ادامه‌دار نیست. در واقع همه ما پیش از رفتن به یک مهمانی و دورهمی مهم، با ایجاد ناگهانی یک یا دو جوش بر صورت مواجه شده‌ایم. در چنین حالتی برای درمان سریع جوش غرور یا جوانی، می‌توانید از ترفندها و روش‌های مختلفی استفاده کنید. در ادامه، برخی از این روش‌ها را با هم به‌اختصار شرح خواهیم داد:
- استفاده از یخ: یک روش از بین بردن جوش جوانی استفاده از یخ است. برای این کار، یک قطعه یخ را با یک پارچه تمیز پوشانده و 3 الی 4 دقیقه، در موضع جوش قرار دهید. انجام این کار سبب می‌شود که التهاب، قرمزی و درد جوش و ناحیه اطراف آن کاهش پیدا کند؛
- قرص آسپرین: یکی دیگر از روش های از بین بردن جوش جوانی استفاده از یک قرص آسپرین است. برای این کار، قرص آسپرین را پودر کرده و با چند قطره آب ترکیب کنید. خمیر نسبتا سفت ایجاد شده را به‌صورت مستقیم بر جوش قرار دهید. این کار التهاب و قرمزی جوش را کاهش خواهد داد. 10 الی 15 دقیقه منتظر بمانید و سپس محل جوش را با آب ولرم شست‌وشو دهید؛
- محصولات مراقبتی حاوی سالیسیک اسید: جوش‌ها علاوه بر درد، شکل ظاهری نازیبایی به چهره می‌دهند. البته که به خاطر وجود جوش، نمی‌توان خود را در خانه حبس کرد. یک روش از بین بردن جوش بلوغ به‌شکل سریع و در کوتاه‌ترین زمان ممکن، استفاده از محصولات آرایشی مخصوص است. در این محصولات، ترکیباتی هم‌چون سالیسیک اسید وجود دارند. به همین خاطر، علاوه بر پوشاندن جوش‌ها، در درازمدت باعث از بین‌رفتن آن‌ها نیز خواهند شد.
تمام این روش‌ها، درمان سریع جوش غرور است و یک درمان کامل نیست.
انواع دارو برای از بین بردن جوش بلوغ
در برخی موارد حادتر، درمان‌های سریع، ماسک‌ها و راه حل‌های خانگی برای از بین بردن جوش جوانی اثرگذار نیستند. در این حالت، باید به پزشک و یا متخصص پوست مراجعه کرده و از درمان‌های دارویی برای از بین بردن جوش جوانی استفاده کنید. مهم‌ترین روش از بین بردن جوش جوانی استفاده از دارو، کاهش میزان چربی پوست، میزان عرق‌کردن و یا درمان عفونت‌های باکتریایی است. درمان دارویی با توجه به سن، نوع جوش‌ها و پیشینه هر فرد متفاوت خواهد بود.
فراموش نکنید که درمان دارویی، به زمان بسیار بیشتری نیاز دارد و ممکن است با گذشت 4 الی 8 هفته نیز هیچ‌گونه تغییری ایجاد نشود. بنابراین به پزشک خود اعتماد کرده و درمان دارویی را با توجه به تجویز پزشک، ادامه دهید. برخی از مهم‌ترین داروها برای از بین بردن این جوش‌ها، موارد زیر است.
بنزوئیل پروکساید – Benzoyl Peroxide
یکی از درمان‌های شناخته شده برای از بین بدن جوش جوانی استفاده از داروی بنزوئیل پروکساید است. این ماده دارویی آنتی باکتریال، می‌تواند جوش‌های دوره بلوغ را از بین ببرد. دلیل این موضوع، موارد زیر است:
- احتمال ایجاد حالت تدافعی بدن در مقابل درمان آنتی‌باکتریال این دارو وجود ندارد؛
- استفاده از این دارو همراه با درمان آنتی‌بیوتیکی توصیه می‌شود. زیرا مصرف بنزوئیل پروکساید احتمال مقابله در برابر درمان‌های آنتی‌باکتریال بدن را کاهش داده و یا از بین می‌برد؛
- بنزوئیل پروکساید در شکل‌ها مختلفی هم‌چون ژل، شوینده، درمان موضعی و سایر موارد مشابه وجود دارد. به همین خاطر استفاده از آن برای افراد مختلف و در حالت‌های گوناگون، امکان‌پذیر است؛
- قیمت این دارو بسیار مناسب است و در اغلب داروخانه‌های سطح شهر وجود دارد؛
- بنزوئیل پروکساید با از بین بردن باکتری‌های زیر پوستی و بازکردن منافذ پوست، باعث از بین بردن جوش جوانی می‌شود؛
- برای از بین بردن جوش‌های قرمز و ملتهب، بیشترین کارایی را دارد.
با وجود این مزایای فوق‌العاده، در برخی حالت‌های خاص نباید از این دارو استفاده شود. حالت‌های زیر برخی از مهم‌ترین مواردی است که نباید برای از بین بردن جوش از بنزوئیل پروکساید استفاده کنید:
- برای از بین بردن جوش سر سیاه؛
- برای از بین بردن جوش‌های سرسخت ندولار که به درمان تخصصی پوستی و مراجعه به پزشک نیاز دارند.
رتینوئید و داروهای مشابه آن
داروهای حاوی رتینوئید اسید و تریتونین، معمولا برای از بین بردن جوش بلوغ و جوانی کارآمد هستند. این داروها نیز در شکل‌های مختلفی هم‌چون ژل، کرم و لوسیون در بازار وجود دارند. معمولا داروهای حاوی رتینوئید اسید را ابتدا باید هفته‌ای سه بار استفاده کرده و به‌مرور زمان، میزان استفاده از آن را به‌صورت روزانه افزایش دهید. این دارو باعث بازشدن منافذ پوست خواهد شد، اما نباید همزمان با بنزوئیل پروکساید استفاده شود.
رتینوئیدها را حتما در اواخر روز و شب‌ها استفاده کنید. این دارو باعث حساسیت پوست به نور آفتاب شده و می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های پوستی شود. علاوه بر این، ممکن است التهاب، خشکی و قرمزی پوست را نیز افزایش دهد. بنابراین برای از بین بردن جوش جوانی تنها با دستور و تجویز پزشک از این دارو استفاده کنید.
آنتی بیوتیک برای از بین بردن جوش جوانی
همان‌گونه که در بخش‌های پیش اشاره کردیم، یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد جوش جوانی و بلوغ، بسته‌شدن منافذ پوست و تجمع باکتری‌ها است. آنتی‌بیوتیک‌ها با از بین بردن باکتری‌های موجود، قرمزی، التهاب و گستردگی جوش‌ها را از بین می‌برند.
در برخی حالت‌های شدیدتر، ممکن است پزشکان، آنتی‌بیوتیک را همراه با رتینوئیدها تجویز کنند. در حالت‌های عام، آنتی‌بیوتیک‌ها همراه با بنزوئیل پروکساید برای از بین بردن جوش بلوغ تجویز می‌شود.
آزالیک اسید و سالیسیک اسید
آزالیک اسید یکی از اسیدهای طبیعی بدن است که توسط قارچ‌ها تولید می‌شود. این دارو نیز در دسته انواع آنتی‌بیوتیک‌ها قرار می‌گیرد. مصرف ژل‌ها یا کرم‌‌های حاوی 20 درصد آزالیک اسید به‌صورت 2 بار در روز، تاثیر بسیار زیادی بر از بین بردن جوش بلوغ دارد. سالیسیک اسید نیز برای عفونت‌های فولیکول مو تاثیر بسیار خوبی دارد. هرچند میزان اثرگذاری آن محدودتر بوده و ممکن است برخی عوارض جانبی نیز در اثر مصرف این دارو مشاهده شود.
داروهای هورمونی
در برخی حالت‌های حادتر، برخی داروهای هورمونی نیز تجویز خواهند شد. ترکیب داروهای هورمونی و داروهای دارای استروژن، در برخی بیماران مفید است. هرچند انجام این کار و استفاده از چنین روش‌هایی، خطرات و عوارض جانبی خود را خواهد داشت. به همین دلیل، این نوع داروها را تنها با تجویز پزشک استفاده کنید.
تمام این داروها می‌توانند باعث کاهش و یا از بین بردن جوش جوانی شوند. با این وجود فراموش نکنید که هر گونه مصرف دارو بدون تجویز پزشک متخصص، خطرناک بوده و می‌تواند اثرات جانبی زیادی بر جای بگذارد. بنابراین تنها با تجویز و نظر پزشک متخصص از انواع داروها استفاده کنید. علاوه بر درمان دارویی جوش، می‌توانید با تغییر سبک زندگی باعث از بین بردن جوش جوانی یا کاهش آن‌ها شوید. در بخش بعد، به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
تغییر سبک زندگی برای از بین بردن جوش بلوغ و جوانی
همه افراد در طول روز، فعالیت‌های مختلفی انجام می‌دهند. در برخی مواقع، این فعالیت‌های روزانه می‌تواند باعث ایجاد جوش یا حتی افزایش آن شوند. به همین خاطر باید تغییر سبک زندگی را یک روش مناسب از بین بردن جوش جوانی معرفی کنیم. در ادامه، مهم‌ترین نکات تغییر سبک زندگی برای داشتن یک پوست سالم و شاداب را با هم مرور خواهیم کرد.
شست‌وشوی صورت و از بین بردن جوش جوانی
روزانه باید دو بار صورت خود را با شوینده مناسب و آب کافی بشویید. استفاده از صابون‌های ملایم و یا شوینده‌های مخصوص، بهترین گزینه‌های انجام این کار هستند. از صابون‌های قوی یا شوینده‌های نامناسب استفاده نکنید. برای مثال، شوینده مناسب پوست خشک دارای ترکیبات کرمی و چرب است. در صورتی که فرد دارای پوست چرب، صورت خود را با این محصول شست‌وشو دهد، افزایش میزان چربی می‌تواند باعث ایجاد جوش شود.
علاوه بر این اگر موهای چرب و روغنی دارید، حتما موهای خود را هر روز با شامپو شسته و از تجمع چربی بر سطح پوست سر، صورت و بدن خود جلوگیری کنید. این تغییرات کوچک، اهمیت بسیار زیادی داشته و می‌توانند باعث از بین بردن جوش جوانی شوند.
عدم استفاده از ماسک و لایه‌بردار
با اینکه داشتن یک روتین پوستی به بهبود سلامت پوست شما کمک می‌کند، اما استفاده از این محصولات در زمان نامناسب، باعث افزایش مشکلات و جوش‌های شما خواهد شد. در زمانی که جوش‌های قرمز، ملتهب و فعال در پوست شما وجود دارد، به هیچ عنوان از لایه‌بردارها و ماسک‌های مشابه استفاده نکنید. این کار باعث تحریک جوش‌ها و گسترش آن‌ها خواهد شد. بنابرانی تنها در زمانی از این محصولات استفاده کنید که هیچ‌گونه جوش فعال و قرمز بر پوست شما وجود ندارد.
ماسک برای از بین جوش بلوغ تنها زمانی قابل استفاده است که اثر جوش‌ها بر پوست باقی مانده باشد و هیچ جوش فعال و ملتهبی بر پوست نباشد. بنابراین برای درمان آکنه جوانی از طریق ماسک، حتما نوع جوش‌های فعلی صورت و بدن خود را بررسی کنید. گسترش آلودگی از طریق ماسک‌ها یا سایر کرم‌ها و محصولات مشابه، یکی از علل افزایش جوش است.
عدم استفاده از محصولات روغنی و بی‌کیفیت
محصولات بر پایه روغن، چرب و غیر استاندارد، می‌توانند باعث ایجاد و یا افزایش جوش‌ها شوند. ضد آفتاب، محصولات مراقبت از مو و یا انواع لوازم آرایشی، همه مواردی هستند که می‌توانند با داشتن ترکیبات ناسالم، باعث ایجاد و یا گسترش آکنه و جوش شوند. بنابراین در زمان خرید هر گونه محصول بهداشتی و مراقبتی، حتما ترکیبات آن‌ها را بررسی کرده و تنها محصولات بر پایه آب را خریداری کنید.
محافظت از پوست در برابر خورشید
برای برخی از افراد، اشعه‌های خورشید باعث التهاب، ایجاد و یا افزایش جوش‌های صورت و بدن است. علاوه بر این، برخی از محصولات دارویی از بین بردن جوش باعث ایجاد حساسیت پوست نسبت به اشعه‌های آفتاب خواهند شد. بنابراین پیش از مصرف دارو، حتما این مورد را با پزشک خود بررسی کنید. در صورت استفاده از داروهای مشابه، حتما از پوست خود در برابر آفتاب محافظت کرده، ساعات بسیار کمتری را در آفتاب سپری کنید. علاوه بر آن، از انواع لوسیون‌ها و یا مرطوب‌کننده‌های حاوی ضد آفتاب نیز استفاده کنید.
عدم تحریک پوست برای از بین بردن جوش جوانی
برخلاف جوش‌های سرسیاه، جوش‌های عفونی و چرکی، با تحریک دست گسترش خواهند یافت. بنابراین هیچ‌گاه جوش‌ها را دست نزده و آن‌ها را فشار ندهید. موضوع دیگر این است که در برخی مواقع، دست‌زدن دائم به پوست با دست‌های آلوده در محیط خارج از خانه، باعث ایجاد جوش‌ها خواهد شد. به همین خاطر تلاش کنید که تنها در صورت لزوم به صورت خود دست زده و تا جای ممکن این کار را از روتین زندگی خود حذف کنید.
استحمام پس از فعالیت‌های شدید نیز یکی از راه‌های از بین بردن جوش جوانی است. همیشه قبل از خواب صورت خود را حتما با شوینده مخصوص صورت و متناسب با پوست‌تان بشورید. تجمع عرق و آلودگی، یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد جوش صورت است.
جمع‌بندی نهایی
درمان آکنه جوانی روش‌های مختلفی دارد. مراقبت و داشتن روتین پوستی، شست‌وشوی منظم، عدم استعمال مواد بی‌کیفیت و عدم مصرف مواد حساسیت‌زا، راه حل‌هایی برای از بین بردن جوش جوانی است. جوش‌ها یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی در سرتاسر دنیا هستند و به همین خاطر، درمان‌ها و روش‌های زیادی برای از بین بردن آن‌ها وجود دارد. فراموش نکنید که تنها با تجویز پزشک از انواع داروها استفاده کرده و هیچ‌گاه خوددرمانی نکنید. آیا شما هم در حال حاضر با مشکل جوش جوانی مواجه هستید؟ مراقبت‌های روتین شما چیست و برای از بین بردن جوش بلوغ از چه روش‌هایی تا به حال استفاده کرده‌اید؟ تجربیات خود را با ما و خوانندگان‌مان در میان بگذارید.
سوالات متداول در رابطه با از بین بردن جوش بلوغ
تغییرات هورمونی یکی از مهم‌ترین علت‌های ایجاد جوش غرور جوانی است. به همین خاطر، در اغلب موارد جوش های جوانی در ابتدای دوره بلوغ رخ خواهند داد. اما این تغییرات ممکن است در بزرگسالی و دوره‌های مختلف زندگی نیز رخ دهند. علاوه بر تغییرات هورمونی، نوع پوست، تجمع چربی، حضور در محیط‌های بیش از حد آلوده، بسته‌شدن منافذ پوست و موارد مشابه، همه از علت‌های ایجاد و یا گسترش جوش غرور جوانی است.
معمولا با گذر زمان و عبور از دوره‌های ناپایدار هورمونی، جوش های دوره بلوغ نیز از بین می‌روند. به‌صورت کلی باید عامل ایجاد جوش جوانی را شناسایی و برای حذف آن اقدام کرد. لایه‌برداری برای بازکردن منافذ بسته پوست، شست‌وشوی روتین صورت برای پاکسازی آن، استفاده از محصولات و داروهای درمانی، همه روش‌های مختلفی برای از بین بردن جوش بلوغ است.
با اینکه استفاده از ماسک برای از بین بردن جوش بلوغ به‌عنوان راهکار دائمی توصیه نمی‌شود، اما برخی ماسک‌ها یا درمان‌های خانگی، روش‌های موثر و سریعی برای از بین بردن جوش بلوغ است. پودر قرص آسپرین همراه با چند قطره آب و یا استفاده از ماسک یخ، باعث کاهش التهاب و یکی از راه‌های سریع درمان جوش جوانی است.
